Jews assembled in the Siedlce ghetto during deportation to the Treblinka camp, forced to march toward the railway station.

“Nihai Çözüm”: Genel Bakış

Naziler, suçlarının gerçek yüzünü gizlemek amacıyla sık sık üstü kapalı bir dil kullandılar. Yahudi toplumunu ortadan kaldırma planları doğrultusunda “Nihai Çözüm” terimini kullandılar. Nazi Almanya'sının liderlerinin “Nihai Çözüm”ü uygulamaya kesin olarak ne zaman karar verdikleri bilinmiyor. Soykırım ya da Yahudilerin kitlesel imhası, on yıl boyunca giderek şiddetlenen ayrımcı önlemlerin sonucuydu.

Adolf Hitler yönetimi altında Yahudilere eziyet ve ayrımcılık, kademeli olarak yürürlüğe konuldu. Nazi partisi 1933'te iktidarı ele geçirdikten sonra, devlet-destekli ırkçılığı, tümü Yahudileri toplumdan sistematik olarak soyutlamayı ve ülkeden atmayı amaçlayan, Yahudi karşıtı yasaları, ekonomik boykotları ve Kristallnacht(“Kırık Camlar Gecesi”) katliamını gerçekleştirdi.

Polonya'nın Eylül 1939'da Almanlar tarafından işgalinden (II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı) sonra Yahudi karşıtı politika, hapsetme ve en sonunda Avrupalı Yahudilerin katline kadar kıldı. Naziler önce Generalgouvernement'ta (Alman sivil hükümeti tarafından yönetilen Polonya'nın ortasında ve doğusunda bir bölge) ve Warthegau'da (Batı Polonya'nın Almanya tarafından işgal edilen bir bölgesi) gettolar (Yahudileri soyutlamak ve kontrol altına almak amacıyla çevrili alanlar) kurdular. Polonyalı ve Batı Avrupalı Yahudiler izdiham içinde yaşadıkları ve yeterli yiyecek bulunmayan sağlıksız koşullardaki bu gettolara sürgün edildiler.

Sovyetler Birliği'nin Haziran 1941'de Almanlar tarafından işgalinden sonra, SS ve gezici ölüm timleri olarak hareket eden Polis birlikleri bütün Yahudi topluluklarını hedef alan kitlesel ölüm operasyonlarına başladılar. 1941 sonbaharında SS ve polis güçleri gezici gaz kamyonetlerini dolaşıma soktular. Karbon monoksit gazını hava sızdırmaz bölmelere pompalayacak şekilde egzoz boruları yeniden yapılandırılmış, içlerine kapatılanlarını öldüren bu panelvan kamyonetler süregelen kurşuna dizme operasyonlarının tamamlayıcısıydılar.

Sovyetler Birliği'nin işgalinden dört hafta sonra, 17 Haziran 1941'de, Hitler SS şefi Heinrich Himmler'i işgal altındaki Sovyetler Birliği topraklarının tüm güvenlik sorunlarından sorumlu olarak görevlendirdi. Hitler Himmler'e, kalıcı Alman hakimiyetine olası tehditleri fiziksel olarak ortadan kaldırmak amacıyla, geniş yetkiler verdi. İki hafta sonra, 31 Haziran 1941'de, Nazi lider Hermann Goering SS Generali Reinhard Heydrich'i “Yahudi sorununa tam çözüm”ü uygulamak üzere hazırlık yapmakla görevlendirdi.

1941 sonbaharında, SS şefi Heinrich Himmler Alman General Odilo Globocnik'i (Lublin bölgesinin SS ve polis lideri) Generalgouvernement Yahudilerinin sistematik bir biçimde katli için bir plan uygulamak üzere atadı. Heydrich'ten (Çek partizanlar tarafından 1942 Mayıs’nda suikastla öldürülen) sonra nihayet bu plana Reinhard Operasyonu kod adı verildi. Kitle cinayetlerinden başka bir amacı bulunmayan üç ölüm merkezi, Belzec, Sobibor ve Treblinka, Reinhard Operasyonu'nun bir parçası olarak Polonya'da kuruldu.

Majdanek kampı Generalgouvernement'te ikamet eden Yahudiler için zaman zaman bir ölüm yeri olarak işlev gördü. Burada SS'lerin temel olarak çalışmak için yeterince güçlü olmayan zoraki işçi on binlerce Yahudiyi öldürdüğü gaz odaları bulunuyordu. SS ve polis güçleri, daha çok Yahudi ama birkaç bin Roman (Çingene) dahil en az 152.000 kişiyi Lodz'un yaklaşık 30 mil kuzeybatısında, Chelmo ölüm merkezinde gaz kamyonetlerinde öldürdüler. 1942 baharına, Himmler Auschwitz II'nin (Auschwitz-Birkenau) bir ölüm tesisi olmasına karar verdi. SS yetkilileri Auschwitz-Birkenau'da çeşitli Avrupa ülkelerinden yaklaşık bir milyon Yahudiyi katletti.

Alman SS ve polis gücü ölüm merkezlerinde, zehirli gazla oksijensiz bırakarak ya da kurşuna dizerek neredeyse 2.700.000 Yahudiyi katletti. Bütün boyutları bir araya getirildiğinde, “Nihai Çözüm” tüm Avrupa Yahudilerinin gaza maruz bırakma, kurşuna dizme ve diğer biçimlerde katledilmesini neden oldu. Yaklaşık altı milyon Yahudi erkek, kadın ve çocuk, başka bir değişle, II. Dünya Savaşı'ndan önce Avrupa'da yaşayan Yahudilerin üçte ikisi, Holokost sırasında öldürüldü.

Thank you for supporting our work

We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of all donors.

Sözlükçe