جست و جوی مجرمان

در پی محاکمات نازی ها بعد از جنگ، جست و جوی مجرمان هولوکاست ادامه یافت. تا کنون تنها درصد کمی از این جنایتکاران به کیفر اعمال خود رسیده اند.

در 11 ماه مه 1960، سه عضو از سرویس امنیتی اسرائیل، آدولف آیشمان را در حوالی بوئنس آیرس آرژانتین- مخفیگاه او از سال 1950- دستگیر کردند. به این ترتیب، یک دهه جست و جوی اسرائیل برای یافتن آیشمان، مهره اصلی اجرای "برنامه نهایی" خاتمه یافت. سپس، دادگاهی در اسرائیل آیشمان را به چندین جرم، از جمله جنایت علیه یهودیان محکوم کرد. او به مرگ محکوم و اعدام شد. این تنها زمانی بود که اسرائیل یک حکم مرگ را به اجرا درآورد.

ایالات متحده نیز از طریق اداره تحقیقات ویژه در وزارت دادگستری این کشور، متهمان نازی را تعقیب و دستگیر کرده است. بر اساس قانون آمریکا، دادگاه های ایالات متحده از اختیارات قانونی لازم برای محاکمه افرادی که خارج از این کشور مرتکب جرمی شده اند، برخوردار نیستند، مگر اینکه این جرائم علیه شهروندان آمریکایی صورت پذیرفته باشد. بنابراین، اداره تحقیقات ویژه، علیه جنایتکاران جنگی نازی به دلیل نقض قوانین مهاجرت و تابعیت ایالات متحده اقامه دعوا می کند. از آغاز اجرای این قانون از 21 سال پیش، اداره تحقیقات ویژه صدها پرونده را بررسی کرده و تابعیت بیش از 117 جنایتکار نازی را از آنان گرفته و یا آنها را از کشور بیرون رانده است. اکثر این پرونده ها مربوط به همدستان آلمانی تبار، لیتوانیایی و اوکراینی بوده که مدت کوتاهی پس از جنگ از اردوگاه آوارگان در آلمان و اتریش به ایالات متحده مهاجرت کرده بودند. اداره تحقیقات ویژه همچنان مشغول فعالیت است.

سیمون ویزنتال (2005-1908)، یکی از بازماندگان هولوکاست، زندگی خود را وقف آگاه سازی مردم از لزوم جست و جو و تعقیب کیفری نازی هایی کرد که از مجازات گریخته بودند. او پس از آزاد شدن شروع به کار برای بخش جنایات جنگی ارتش ایالات متحده کرد و در سال 1947 مرکز اسناد تاریخی یهودیان را در اتریش افتتاح کرد. ویزنتال به خاطر اینکه دولت های غربی پس از جنگ را ترغیب به یافتن و تعقیب قانونی متهمان نازی فراری کرده و با راهنمایی هایی که در اختیارشان گذاشته گاه منجر به استرداد متهمان نیز شده بود، اعتبار کسب کرده است. از جمله این افراد می توان به آدولف آیشمان، مجری "برنامه نهایی"؛ فرانتس استانگل، فرمانده مراکز کشتار سوبیبور و تربلینکا؛ و کارل زیلبرباوئر، مأمور گشتاپو- که رهبری عملیات دستگیری آن فرانک و خانواده اش را به عهده داشت- اشاره کرد. علاوه بر این، ویزنتال اطلاعاتی بدست آورد که نشان می داد هرمینه براونشتاینر رایان در نیویورک اقامت دارد. او اولین جنایتکار نازی بود که از ایالات متحده به کشور خود تحویل داده شد.

در سال1971، بیت کلارسفلد، شهروند برجسته مستقلی که به دنبال نازی ها بود، موفق به یافتن محل اختفای کلاوس باربی ("قصاب لیون") شد که مأمور پلیس امنیتی و فرمانده مرکز پلیس امنیتی در لیون فرانسه بود. باربی پس از جنگ برای سازمان اطلاعات نظامی آمریکا در آلمان کار می کرد. او در سال 1951 با نام مستعار کلاوس آلتمان در بولیوی مستقر شده بود. باربی طی محاکمه ای در سال 1987 در فرانسه، علاوه بر جرائم مختلف، متهم به حمله به اتحادیه عمومی یهودیان فرانسوی در لیون شد که طی آن 85 یهودی دستگیر و به اردوگاه آشویتس در لهستان تبعید شده بودند. او در 4 ژوئیه 1987 به جرم جنایت علیه بشریت گناهکار شناخته و به حبس ابد محکوم شد.

بسیاری از گروه ها چندین دهه به دنبال یوزف منگله، پزشک بدنام اس اس بودند که آزمایش های پزشکی روی زندانیان آشویتس انجام می داد. در سال 1949، او موفق به کسب پناهندگی از آرژانتین شد. آلمان غربی در سال 1960 از آرژانتین خواست که منگله را تحویل آن کشوربدهد. او به برزیل و از آنجا به پاراگوئه گریخت. سال ها از سرنوشت او اطلاعی در دست نبود. بنا به روایتی، منگله در سال 1979 در برزیل غرق شد. در سال 1985، تشریح جسد انسانی که به نظر می رسید متعلق به منگله باشد به مرگ او مهر تأیید زد.

جست و جو و پیگرد قانونی جنایتکاران هولوکاست پرسش های پیچیده و اخلاقی و همچنین مسائل بغرنجی در زمینه قانون بین الملل و حوزه قضایی مطرح می کند. اکثر متهمان نازی با رسیدن به پایان زندگی خود از مجازات گریخته اند.