Onti Lazar

Onti, 1918'e kadar Macaristan yönetiminde kalan Romanya'nın Kuzey Transilvanya bölgesinde yaşayan dindar Yahudi bir ailede beş erkek kardeşin en küçüğü olarak dünyaya geldi. Ailesi, ona çoğunlukla Yidce adı Anschel'in küçültülmüşü olan Usher derdi. Onti küçükken biblo koleksiyonu yapmayı severdi. Macarca konuşulan bir evde büyümesine karşın Romence eğitim veren devlet okullarına gidiyordu.

1933–39: 13 yaşına geldiğimde aile bütçesine katkıda bulunmak için okulu bıraktım. Saatçi olmak istiyordum ama çerçevecilik ve camcılık yapmaya başlamıştım. En büyük derdim geçinebilmekti. Babam Macar ordusunda Romanya'ya karşı savaşmış olmasına karşın Romen yönetimi bize hiç sorun çıkarmadı. 1937 yılında bir günlüğüne Yahudilere yönelik şiddet olayları gerçekleştiğinde çok korkmuştuk ama sonra her şey normale döndü.

1940–44: Yaşadığımız bölge tekrar Macaristan yönetimine geçti. Ardından Almanya ve Macaristan müttefik oldu. Macaristan babamın ordudan aldığı emekli maaşını kesti ve tütün satma ruhsatını iptal etti. Orduda işçi olarak çalıştırılıyordum. 1941 yılında SSCB'ye gönderildim. Yazın yolları onarıyor, kışın ise kürekle kar temizliyorduk. Canlı mayın tarayıcı olarak kullanılan bir çok kişi hayatını kaybetti. Geri çekilme esnasında çevremizdeki birliklerde bulunan hasta insanlar, istirahat ettikleri ahırlar ateşe verilerek diri diri yakıldılar. Kaçmaya çalışanlarsa vuruldu.

Onti, daha sonra gönderildiği Auschwitz ve Flossenbürg toplama kamplarında da hayatta kalmayı başardı. Nisan 1945'te özgürlüğüne kavuştu. 1950 yılında da Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti.