Jewish refugees, part of the Brihah (the postwar mass flight of Jews from eastern Europe), in a crowded boxcar on the way to a displaced ...

Η επόμενη ημέρα του Ολοκαυτώματος

Το 1945, όταν οι συμμαχικές δυνάμεις εισέβαλαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, ανακάλυψαν σωρούς πτωμάτων, οστών και ανθρώπινης τέφρας – αποδεικτικά στοιχεία των μαζικών δολοφονιών από τους Ναζί. Οι στρατιώτες βρήκαν επίσης χιλιάδες επιζήσαντες, Εβραίους και μη, που υπέφεραν από αρρώστιες και υποσιτισμό. Η προοπτική του επαναπατρισμού και της αναδόμησης της ζωής τους προκαλούσε δέος στους περισσότερους επιζήσαντες.

Μετά την απελευθέρωση, πολλοί Εβραίοι επιζήσαντες φοβούνταν να επιστρέψουν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους εξαιτίας του αντισημιτισμού (μίσος προς τους Εβραίους) που εξακολουθούσε να επικρατεί σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης, καθώς και λόγω του ψυχικού τραυματισμού που είχαν υποστεί. Άλλοι που επέστρεψαν στον τόπο τους φοβόντουσαν για τη ζωή τους. Στη μεταπολεμική Πολωνία, για παράδειγμα, τα πογκρόμ (βίαιες διαδηλώσεις κατά των Εβραίων) συνεχίστηκαν για αρκετό καιρό. Το μεγαλύτερο από αυτά τα πογκρόμ έγινε στην πόλη Κίλτσε το 1946. Πολωνοί ταραχοποιοί σκότωσαν τουλάχιστον 42 Εβραίους και πρωτοστάσησαν σε ξυλοδαρμούς πολλών Εβραίων.

Έχοντας ελάχιστες δυνατότητες μετανάστευσης, δεκάδες χιλιάδες επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος κινήθηκαν δυτικά προς άλλες ευρωπαϊκές περιοχές που απελευθερώθηκαν από τους Συμμάχους. Εκεί φιλοξενήθηκαν σε εκατοντάδες καταυλισμούς για μετανάστες και εκτοπισμένα άτομα, όπως το Μπέργκεν-Μπέλσεν στη Γερμανία. Η Διεύθυνση των Ηνωμένων Εθνών για την Αρωγή και την Αποκατάσταση, σε συνεργασία με τις δυνάμεις των ΗΠΑ, της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας ανέλαβαν τη διαχείριση των καταυλισμών.

Επιπλέον, οι Εβραίοι πρόσφυγες δέχτηκαν βοήθεια από έναν αρκετά μεγάλο αριθμό εβραϊκών οργανισμών. Η Αμερικανοεβραϊκή Μικτή Επιτροπή Διανομής παρείχε τρόφιμα και ρουχισμό στους επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος, ενώ ο ORT (Organization for Rehabilitation through Training – Οργανισμός για την Επανένταξη μέσω Εκπαίδευσης) παρείχε εκπαίδευση με στόχο την επαγγελματική αποκατάσταση. Οι πρόσφυγες δημιούργησαν επίσης τους δικούς τους οργανισμούς και πολλοί από αυτούς εργάστηκαν ακούραστα για την ίδρυση ενός ανεξάρτητου εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη.

Ο μεγαλύτερος οργανισμός επιζώντων, Sh'erit ha-Pletah ("Κατάλοιπα Ζωής" στα Εβραϊκά), πίεσε για ακόμα περισσότερες δυνατότητες μετανάστευσης. Ωστόσο, οι δυνατότητες μετανάστευσης στις Ηνωμένες Πολιτείες παρέμειναν εξαιρετικά περιορισμένες. Παράλληλα, οι Βρετανοί δεν επέτρεπαν τη μαζική μετανάστευση στην Παλαιστίνη. Επιπλέον, τα σύνορα πολλών Ευρωπαϊκών κρατών παρέμειναν κι αυτά κλειστά σε αυτούς τους άστεγους και κατατρεγμένους ανθρώπους.

Στα τέλη του 1944 σχηματίστηκε η Εβραϊκή Ταξιαρχία (Jewish Brigade Group, μια μονάδα του Βρετανικού Στρατού επανδρωμένη με Εβραίους της Παλαιστίνης). Μαζί με άλλους πρώην αντάρτες που είχαν εκτοπιστεί από την κεντρική Ευρώπη, η Εβραϊκή Ταξιαρχία δημιούργησε τον οργανισμό Brihah («φυγή» ή «απόδραση» στα Εβραϊκά), ο οποίος είχε ως στόχο να διευκολύνει τη μαζική μετανάστευση των Εβραίων από την Ευρώπη στην Παλαιστίνη. Οι Εβραίοι που ζούσαν ήδη στην Παλαιστίνη οργάνωσαν πρωτοβουλίες «παράνομης» μετανάστευσης με πλοία (γνωστές επίσης ως Aliyah Bet). Ωστόσο, οι βρετανικές αρχές αναχαίτισαν και ανάγκασαν τα περισσότερα από αυτά τα πλοία να επιστρέψουν. Το 1947 οι Βρετανοί ανάγκασαν το πλοίο Exodus 1947, που μετέφερε 4.500 επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος και κατευθυνόταν στην Παλαιστίνη, να επιστρέψει στη Γερμανία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι Βρετανοί κρατούσαν τους Εβραίους πρόσφυγες που δεν γίνονταν δεκτοί στην Παλαιστίνη σε στρατόπεδα κράτησης στην Κύπρο.

Μετά τη δημιουργία του το Μάιο του 1948, το Κράτος του Ισραήλ άρχισε να δέχεται ένα μεταναστευτικό κύμα Εβραίων προσφύγων και εκτοπισμένων. Μέχρι το 1953, ούτε λίγο ούτε πολύ 170.000 πρόσφυγες εβραϊκής καταγωγής είχαν μεταναστεύσει στο Ισραήλ.

Το Δεκέμβριο του 1945, ο Πρόεδρος Χάρι Τρούμαν εξέδωσε διάταγμα το οποίο χαλάρωσε τα μέτρα περιορισμού σχετικά με το ποσοστό μετανάστευσης στις ΗΠΑ των ατόμων που ξεριζώθηκαν από το ναζιστικό καθεστώς. Το διάταγμα αυτό επέτρεψε σε περισσότερα από 41.000 εκτοπισμένα άτομα να μεταναστεύσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Από αυτά τα άτομα, περίπου 28.000 ήταν Εβραίοι. Το 1948, το Κογκρέσο των ΗΠΑ υπερψήφισε τη νομοθετική πράξη Περί Εκτοπισμένων Ατόμων (Displaced Persons Act), στα πλαίσια της οποίας χορηγήθηκαν περίπου 400.000 μεταναστευτικές βίζες σε εκτοπισμένα άτομα από την 1η Ιανουαρίου 1949 έως τις 31 Δεκεμβρίου 1952. Από τα 400.000 άτομα που έγιναν δεκτά στις ΗΠΑ, περίπου τα 68,000 ήταν εβραϊκής καταγωγής.

Άλλοι Εβραίοι πρόσφυγες από την Ευρώπη μετανάστευσαν ως εκτοπισμένα άτομα ή πρόσφυγες στον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τη δυτική Ευρώπη, το Μεξικό και τη Νότιο Αφρική.

Thank you for supporting our work

We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of all donors.

Γλωσσάριο