نوربرت وولهایم از تجاربش در قطار در زمان تبعید و انتقال از برلن می‌گوید

به نوعی، به دلایلی که توضیح آن دشوار است تاحدی احساس راحتی کردیم. زیرا پس از هفته‌ها انتظار و هفته‌ها توقع، با دانستن اینکه پیش از این قطارهای بسیاری برلن را به این مقصد ترک کرده‌اند و انتقال‌های بسیاری انجام شده است، فکر می‌کردیم حالا یک فصلی جدیدی آغاز شده و در واقع با خوشبینی به آن نگاه می‌کردیم، امیدوار بودیم یا باور داشتیم و در این رویا بودیم که به یک اردوگاه کار اجباری می‌رویم و در آنجا کار می‌کنیم، اما زنده می‌مانیم و برای پایان جنگ صبر می‌کنیم. من با فرزند و همسرم بودم، فرزندم زیاد می‌خوابید. سخت بود بفهمیم به کجا می‌رویم، اما وقتی متوجه شدیم که به سمت شرق حرکت می‌کنیم، ما، یعنی من و همسرم درباره‌ی زمانی صحبت کردیم که چند سال پیش برای ماه عسل این مسیر را به میل خود و به سوی سیلزی طی کرده بودیم. همسرم و دیگران روی کارت‌ و کارت پستال‌ها چیزی می‌نوشتند، چون بر اساس انتقال‌هایی که قبلآ از برلن انجام شده بود، می‌دانستیم کارت‌هایی را که مردم بیرون می‌ریختند، افراد دیگری در بیرون برداشته و پست می‌کنند و این جالب بود. دوباره بگویم، تا حدی حال ما خوب بود به اندازه‌ای که حتی شروع به آواز خواندن کردیم. سرودی در جنبش جوانان- به زبان عبری- بود که می‌گفت، «چقدر نشستن دوستان کنار هم زیباست و چقدر باهم بودن در دوستی زیباست.» خب به طور کلی بگویم، جو پر از انتظاری بود. عصر جمعه بود و وقتی هوا تاریک شد یک خانم مسن یادش آمد که با خود شمع به همراه دارد. وقتی شمع‌ها را روشن می‌کرد و دعا می‌خواند و به نوعی احساس دلگرمی کردیم. الان واقعاً غیرعقلانی به نظر می‌رسد – البته هیچکس، هیچکس خبر نداشت- که ۹۵ درصد از افراد حاضر در قطار، فردا را نخواهند دید.