Raszka (Roza) Galek

Roza, Katoliklerin yoğun olarak yaşadığı Varşova yakınlarındaki bir köyde Yahudi bir ailede gözlerini dünyaya açtı. Babasının aşağı yukarı 100 çalışanlı gelecek vaat eden inci düğme fabrikası vardı. Köyde market ve fırın işleten Roza'nın büyükannesi ile birlikte büyük bir evde yaşıyorlardı. Roza ve üç kız kardeşi Polonya okullarına gittiler ve kasabanın sinagogunda İbranice dersleri aldılar.

1933–39: Babam çoğunlukla Varşova'da iş yapıyordu. Bu yüzden 1934'te oraya taşındık. Şehri çok seviyorduk. Sık sık konser ve tiyatrolara gidiyorduk. Büyük kız kardeşim Hinda, 1939'un başlarında Filistin'e (Yishuv) göç etti. Şehir Almanların eline geçtiğinde Varşova Üniversitesi'nde dilsel çalışmalara yeni başlamıştım. Babam savaşın Yahudiler için bir felaket olacağını biliyordu. Altınları ve gümüşleri aramızda bölüştürdü ve "Kim kendini kurtarabiliyorsa, kurtarmalı" dedi.

1940–44: Altınlar sayesinde bir Katolik olarak yeni bir kimlik aldım ve Nazilerin gözünde yeni bir statü kazandım: Reich'in kölesi. Bir sığır vagonuyla Almanya'ya sürgün edildim. Almanca konuşabildiğim ve emirlerini diğer Polonyalı tutuklulara iletebileceğim için Almanlar beni vagonumun "lideri" yaptılar. Paniklemiştim. Bu görev dikkatleri üzerime çekmişti. Yahudi olduğumu öğrenebilirlerdi ama çevirmenlik yaptığım için zorunlu işçi olarak görevimi seçmeme izin verdiler. Bir çiftliğin tecridini seçtim.

Roza, Amerikan birlikleri tarafından özgürlüğüne kavuşturuluncaya kadar iki yıl Almanya'da Stuttgart yakınlarındaki bir çiftlikte çalıştı. Sonunda Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti.