Yunanistan

28 Ekim 1940’ta Faşist İtalya, Arnavutluk’taki üsleri üzerinden 1939 Nisan’ında İtalya’nın ilhak etmiş olduğu Yunanistan’ı işgal etti. Ancak birkaç gün içerisinde Yunan ordusu, İtalyanları Arnavutluk Dağları’na kadar sürdü ve çatışma burada çıkmaza girdi. Hitler, 22 Haziran 1941’de yapılması planlanan Sovyetler Birliği’ne karşı saldırının Balkan kanadından gerçekleşmesini güvence altına almak için Yugoslavya ve Yunanistan’ın işgali emrini verdi. 6 Nisan 1941’de Alman ve İtalyan kuvvetler, Bulgar ve Macar birliklerden destek alarak saldırıya geçtiler. Yugoslavya devleti, Londra’ya kaçtı ve silahlı birliklerin lideri, 17 Nisan’da teslim oldu. 28 Nisan’da Mihver birlikleri, Yunanistan’ın büyük bir bölümünde başarıya ulaşmıştı. Ancak adalardaki Yunan direnişi, Haziran’a kadar devam etti.

Yunanistan’ın teslim olmasının ardından Almanya, İtalya ve Bulgaristan ülkeyi bölüştüler. Almanya, Batı Makedonya’yı (Selanik dahil), Yunanistan-Türkiye sınırı boyunca Doğu Trakya’yı, Atina çevresini, Batı Kırım’ı ve Kuzey Ege Denizi’ndeki Türkiye’ye yakın olan Yunan adalarını el geçirdi. Bulgaristan, Batı Trakya’yı ele geçirdi. İtalya ise Yunanistan’ın geri kalan topraklarını, Doğu Kırım’ı ve Güney Ege Denizi, Doğu Akdeniz ve Adriyatik Denizi’ndeki adaları ve Yediadalar’ı ele geçirdi. Almanya ve İtalya, Yunanistan’ın başkenti Atina’yı ortaklaşa işgal etti.

1941’deki Mihver işgali sırasında Yunanistan’da yaklaşık 72.000 Yahudi yaşıyordu. Almanya, İtalya ve Bulgaristan’ın Yahudilerle ilgili farklı öncelikleri onların kaderlerine de yansımıştı.

YUNANİSTAN’IN İTALYAN İŞGALİ ALTINDAKİ BÖLGELERİ

İtalyan komutanlar, Almanya ile dost olmalarına karşın Yahudilerin toplu katliamına yönelik talepleri çoğunlukla reddetmiş, hatta Yahudileri korumuşlardır. Alman işgali altındaki bölgede yaşayan binlerce Yahudi, o bölgeye kıyasla daha güvenli olan İtalyan işgali altındaki bölgeye geçti. Almanlar, ancak İtalya’nın 8 Eylül 1943’te müttefiklere teslim olmasından sonra Yunanistan’ın İtalyan işgali altındaki bölgelerini ele geçirebildi ve Yunanistan genelinde “Nihaî Çözüm”ü uygulayabildi.

YUNANİSTAN’IN ALMAN İŞGALİ ALTINDAKİ BÖLGELERİ

Savaştan önceki en büyük Yunan Yahudi topluluğu, Yunanistan’ın kuzeyindeki Selanik’te bulunuyordu. Bu topluluk, daha sonraları ise Alman işgali altındaki bölgeye geçti. Alman işgali sırasında Selanik’te yaklaşık 43.000 Yahudi yaşıyordu. 1942 Temmuz’unda Alman askerî yetkilileri, 2.000 Yahudi erkeğini Selanik’te zorla çalıştırma projelerine atadılar. Almanlar, 1943 Şubat’ında Selanik’teki Yahudileri şehirdeki etrafı kapalı, getto benzeri iki alanda topladı. 20 Mart ve 19 Ağustos arasında Alman yetkilileri, yaklaşık 40.000 Yahudiyi Selanik’ten Auschwitz-Birkenau ölüm merkezine gönderdi. SS, hemen hemen tüm Selanik Yahudilerini Birkenau’ya varmalarının hemen ardından katletti.

BALKANLARIN BULGARİSTAN İŞGALİ ALTINDAKİ BÖLGELERİ

Bulgaristan, Batı Trakya’yı 1941’de bölgeyi nihayetinde ilhak etme umuduyla işgal etti. Bulgaristan ordusu ve jandarma birlikleri 1943 Mart’ında Almanların taleplerini yerine getirmek için Trakya’daki yaklaşık 4.200 Yahudiyi Radomir, Dupnitsa ve Yukarı Cuma’nın toplanma noktalarında topladılar. Bulgar yetkililer, daha sonra Trakya Yahudilerini Alman esaretine teslim etti. Almanlar ise onları Polonya’nın Alman işgali altındaki bölgesinde bulunan Treblinka ölüm merkezine gönderdi. Alman yetkililer ve yardımcı polis muhafızları, tüm Yahudileri burada katletti.

ALMANYA’NIN YUNANİSTAN’I İŞGAL ETMESİ

Almanya, İtalya’nın 8 Eylül 1943’te müttefiklere teslim olmasının ardından Yunanistan’ın tamamını ele geçirdi. 1944’te Alman ordusu ve deniz birlikleri, Yunanistan’ın eskiden İtalya işgali altındaki bölgelerinde bulunan tüm Yahudileri toplama noktalarında topladı. Alman yetkililer, toplanan Yahudileri daha sonra Auschwitz-Birkenau’ya sürdü. Atina’dan 800, Korfu adasından yaklaşık 2.000 ve Rodos adasından yaklaşık 2.000 Yahudi sürülmüştü. SS, bu trenlerde bulunan Yahudilerin büyük çoğunluğunu kamplara varmalarından hemen sonra katletti.

Romanya’nın 23 Ağustos 1944’te taraf değiştirerek müttefiklere geçmeye karar vermesi ve Bulgaristan’ın Eylül başlarında Sovyetler tarafından işgal edilmesi, Alman ordusunun Yunanistan’daki yerini tehlikeye attı. Alman Ordusu Başkomutanlığı, Yunanistan’ın Yugoslavya üzerinden boşaltılması emrini verdi. Bu zamana dek yaklaşık 60.000 Yunan Yahudisi, Holokost’ta yaşamını yitirmişti. Binlerce Yahudi, arkadaşlarının yanında saklanarak ya da partizanlara katılarak hayatta kalmayı başardı.