Στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου ιδρύθηκε στο 1933 και λειτούργησε μέχρι το τέλος του πολέμου το 1945. Ήταν ένα από τα πρώτα στρατόπεδα συγκέντρωσης που ίδρυσε το ναζιστικό καθεστώς. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 188.000 κρατούμενοι φυλακίστηκαν εκεί από το 1933 μέχρι το 1945.

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου ιδρύθηκε από τα SS, την επίλεκτη φρουρά του Ναζιστικού Κόμματος το Μάρτιο του 1933, στο χώρο που βρισκόταν ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο πυρομαχικών κοντά στην πόλη του Νταχάου, περίπου 10 μίλια βορειοδυτικά του Μονάχου στη νότια Γερμανία.

Αρχικά, τα SS φυλάκιζαν στο Νταχάου Γερμανούς κομμουνιστές, Σοσιαλδημοκράτες, συνδικαλιστές και άλλους πολιτικούς αντιπάλους του Ναζιστικού καθεστώτος. Με τον καιρό, το Νταχάου άρχισε να χρησιμοποιείται για τον περιορισμό άλλων πληθυσμιακών ομάδων, όπως Μάρτυρες του Ιεχωβά, Ρομά (Τσιγγάνους) και ομοφυλόφιλους. Στον απόηχο της Νύχτας των Κρυστάλλων (Kristallnacht) το Νοέμβριο του 1938, μεταφέρθηκαν στο Νταχάου περισσότεροι από 10.000 άνδρες εβραϊκής καταγωγής.

Στις αρχές του 1937, τα SS ξεκίνησαν την κατασκευή ενός μεγάλου συγκροτήματος κτιρίων στους χώρους του αρχικού στρατοπέδου. Υπό άθλιες συνθήκες, οι κρατούμενοι αναγκάστηκαν να υλοποιήσουν αυτό το έργο, ξεκινώντας με την κατεδάφιση του παλιού εργοστασίου.

Το στρατόπεδο Νταχάου ήταν ένα κέντρο εκπαίδευσης για τους δεσμοφύλακες στρατοπέδων συγκέντρωσης των SS, ενώ η οργάνωση και το καθημερινό πρόγραμμά του αποτέλεσε υπόδειγμα για όλα τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το στρατόπεδο ήταν χωρισμένο σε δύο τομείς –το χώρο του στρατοπέδου και το χώρο του κρεματόριου. Ο χώρος του στρατοπέδου περιλάμβανε 32 κοιτώνες και ένα κτιριακό συγκρότημα από βοηθητικές εγκαταστάσεις. Το προαύλιο μεταξύ της φυλακής και της κεντρικής κουζίνας ήταν ο βασικός χώρος εκτέλεσης των κρατουμένων. Το στρατόπεδο προστατευόταν από ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα, μια τάφρο και ένα τείχος με επτά υπερυψωμένες σκοπιές.

Πολλές χιλιάδες κρατούμενοι του Νταχάου που κρίθηκαν υπερβολικά αδύναμοι για να συνεχίσουν να εργάζονται εστάλησαν στο κέντρο «ευθανασίας» Hartheim κοντά στο Linz της Αυστρίας, όπου εκτελέστηκαν.

Στο Νταχάου, οι γιατροί των SS πραγματοποίησαν ιατρικά πειράματα σε εκατοντάδες κρατούμενους, με αποτέλεσμα το θάνατο ή την πρόκληση μόνιμης αναπηρίας.

Οι κρατούμενοι του Νταχάου χρησιμοποιούνταν επίσης σε συνεργεία καταναγκαστικής εργασίας για την κατασκευή δρόμων, τη διάνοιξη φρεατίων και την αποξήρανση ελών της περιοχής. Το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1944, προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγή οπλικών συστημάτων, δημιουργήθηκαν περισσότερα από 30 μεγάλα δευτερεύοντα στρατόπεδα υπό την επίβλεψη του Νταχάου κοντά σε εργοστάσια οπλισμού σε ολόκληρη τη νότια Γερμανία. Χιλιάδες κρατούμενοι πέθαναν από την εξάντληση λόγω της συνεχούς εργασίας.

Καθώς οι δυνάμεις των Συμμάχων προέλαυναν προς τη Γερμανία, οι κρατούμενοι από άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης που είχαν εκκενωθεί άρχισαν να μεταφέρονται στο Νταχάου.

Οι επιδημίες τύφου ήταν ένα πολύ διαδεδομένο και σοβαρό πρόβλημα λόγω του υπερβολικού συνωστισμού και των κακών συνθηκών υγιεινής.

Τον Απρίλιο του 1945, με τον αμερικανικό στρατό να βρίσκεται προ των πυλών, το Νταχάου και τα δευτερεύοντα στρατόπεδα φιλοξενούσαν περισσότερους από 65.000 καταγεγραμμένους αιχμαλώτους. Τα δύο τρίτα των κρατουμένων ήταν πολιτικοί κρατούμενοι και το ένα τρίτο Εβραίοι. Οι Γερμανοί ανάγκασαν περισσότερους από 7.000 κρατούμενους, κυρίως Εβραίους, να λάβουν μέρος σε μια πορεία θανάτου από το Νταχάου στο Tegernsee καλύπτοντας με τα πόδια μια τεράστια απόσταση προς το Νότο. Κατά τη διάρκεια της πορείας, οι φρουροί των SS πυροβολούσαν επιτόπου οποιονδήποτε δεν μπορούσε να συνεχίσει. Πολλοί πέθαναν από την πείνα, το κρύο ή την εξάντληση.

Στις 29 Απριλίου 1945 αμερικανικές δυνάμεις απελευθέρωσαν το Νταχάου. Βρήκαν περισσότερα από 30 σιδηροδρομικά βαγόνια γεμάτα με πτώματα σε αποσύνθεση, καθώς και πολλά άθαφτα πτώματα σε όλη την έκταση του στρατοπέδου και πολλούς άρρωστους κρατούμενους.

Περισσότεροι από 188.000 κρατούμενοι φυλακίστηκαν συνολικά στο Νταχάου μεταξύ 1933 και 1945. Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων που άφησαν την τελευταία τους πνοή στο Νταχάου είναι πολύ πιθανό ότι δεν θα γίνει ποτέ γνωστός.