Preben Munch-Nielsen
![Preben Munch-Nielsen [LCID: 1652]](https://encyclopedia.ushmm.org/images/large/905848e4-ef6a-46bd-9010-d00f1413c703.gif.pagespeed.ce.CTdSHy8v7Z.gif "Preben Munch-Nielsen [LCID: 1652]")
Ο Preben γεννήθηκε σε οικογένεια προτεσταντών στο Snekkersten, ένα μικρό ψαροχώρι στη Δανία. Τον μεγάλωσε η γιαγιά του, που μεγάλωνε επίσης άλλα πέντε εγγόνια της. Καθημερινά ο Preben πήγαινε σχολείο στην Κοπεγχάγη, την πρωτεύουσα της Δανίας, που βρισκόταν περίπου 40 χλμ. νοτίως του Snekkersten.
1933-39: Στο δημοτικό σχολείο μου οι Εβραίοι ήταν ελάχιστοι, αλλά δεν τους θεωρούσα Εβραίους, ήταν απλά οι συμμαθητές και οι φίλοι μου. Στη Δανία δεν κάναμε διακρίσεις μεταξύ Εβραίων και μη-Εβραίων, όλοι ήμασταν απλά Δανοί. Στην πέμπτη τάξη, οι συμμαθητές μου και εγώ ακούσαμε φήμες ότι οι Γερμανοί συγκέντρωναν στρατό. Αργότερα όμως, το 1939, οι γονείς μου είπαν πως ο Χίτλερ είχε υποσχεθεί ότι δεν θα εισβάλει στη Δανία, γεγονός που μας είχε δημιουργήσει ένα σχετικό αίσθημα ασφάλειας.
1940-42: Κατοχή. Τον Απρίλιο του 1940 έφτασα στην Κοπεγχάγη, όπου είδα αεροσκάφη να πετούν πάνω από την πόλη και Γερμανούς αξιωματικούς στους δρόμους. Εντάχθηκα στην αντίσταση ως αγγελιοφόρος, ωστόσο άρχισα να εμπλέκομαι εντονότερα τον Οκτώβριο του 1943 όταν η Γκεστάπο εξαπέλυσε ανθρωποκυνηγητό κατά των Εβραίων της Δανίας. Αρχίσαμε να βοηθάμε τους Εβραίους πρόσφυγες. Τους κρύβαμε σε σπίτια κοντά στην ακτή και τους οδηγούσαμε σε σκάφη που τους περίμεναν μια συγκεκριμένη ώρα. Υπό την κάλυψη του σκοταδιού μεταφέραμε έως και 12 Εβραίους τη φορά στη Σουηδία διαπλέοντας το στενό. Το ταξίδι ήταν τέσσερα μίλια και διαρκούσε περί τα 50 λεπτά.
Ο Preben βοήθησε στη μεταφορά 1.400 προσφύγων στη Σουηδία. Κατέφυγε στη Σουηδία και ο ίδιος το Νοέμβριο του 1943 όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την κυβέρνηση της Δανίας. Ο Preben επέστρεψε σπίτι του το Μάιο του 1945.
Προβολή ΑντικειμένουLeif Donde
![Leif Donde [LCID: 1372]](https://encyclopedia.ushmm.org/images/large/981fe626-dc7d-4e1d-b8a6-2c608343da05.gif.pagespeed.ce.DKgJtbT3I-.gif "Leif Donde [LCID: 1372]")
Ο Leif γεννήθηκε σε μια εβραϊκή οικογένεια στην Κοπεγχάγη, την πρωτεύουσα της Δανίας. Και οι δύο του γονείς ήταν ενεργά μέλη της τοπικής εβραϊκής κοινότητας, ενώ ο πατέρας του ήταν ιδιοκτήτης μιας μικρής βιομηχανίας ενδυμάτων. Πριν τον πόλεμο, οι περισσότεροι από τους 6.000 Εβραίους της Δανίας ζούσαν στην Κοπεγχάγη. Παρά το μέγεθός του, ο εβραϊκός πληθυσμός της πόλης στήριζε πολλές εβραϊκές οργανώσεις, και συχνά βοηθούσε Εβραίους πρόσφυγες από όλα τα μέρη της Ευρώπης.
1933-39: Πήγαινα σε ένα εβραϊκό νηπιαγωγείο, που βρισκόταν δίπλα σε ένα σχολείο θηλέων στην Κοπεγχάγη. Δεν μου άρεσε το σχολείο επειδή με ανάγκαζαν να πέφτω για ύπνο τα απογεύματα. Στο σχολείο έμαθα διαβάζω και συλλαβίζω, μερικές φορές μάλιστα τραγουδούσαμε και τραγούδια. Έπαιζα με όλα τα παιδιά – μερικά ήταν Εβραιόπουλα και άλλα όχι. Αλήθεια δεν με ένοιαζε, ήταν όλοι φίλοι μου.
1940-44: Οι Γερμανοί κατέλαβαν τη Δανία τον Απρίλιο του 1940. Στις 28 Αυγούστου 1943, την ίδια ημέρα που ανέλαβαν τη διακυβέρνηση της χώρας, οι γονείς μου μας πήγαν στο Tivoli Gardens, ένα πελώριο λούνα παρκ στο κέντρο της Κοπεγχάγης. Φεύγοντας από το λούνα παρκ, είδαμε ανθρώπους συγκεντρωμένους σαν σε φάλαγγα στο δρόμο ενώ δίπλα τους περνούσαν γερμανικά τεθωρακισμένα. Αργότερα ο πατέρας μου μας είπε να ετοιμαστούμε γιατί θα εγκαταλείψουμε την πόλη. Οι γονείς μου ήταν φοβισμένοι, αλλά σε μένα όλα αυτά φάνταζαν σα μία περιπέτεια. Μαζέψαμε ζεστά ρούχα και πήραμε ένα τρένο για το νότο. Τον Οκτώβριο μπήκαμε λαθραία στη Σουηδία με ένα ψαράδικο.
Μόλις τα γερμανικά στρατεύματα στη Σκανδιναβία παραδόθηκαν στις 4 Μαΐου 1945, ο Leif και η οικογένειά του επέστρεψαν στη Δανία.
Προβολή ΑντικειμένουPreben Munch-Nielsen
Ο Preben γεννήθηκε από οικογένεια προτεσταντών στο Snekkersten, ένα μικρό ψαροχώρι. Οι Γερμανοί εισέβαλαν στη Δανία το 1940. Ο Preben έγινε αγγελιαφόρος στην αντίσταση. Όταν η Γκεστάπο (η γερμανική μυστική κρατική αστυνομία) άρχισε να κυνηγά τους Εβραίους στη Δανία τον Οκτώβριο του 1943, ο Preben βοηθούσε πρόσφυγες να κρύβονται σε σπίτια κοντά στην ακτή και τους οδηγούσε σε βάρκες που τους μετέφεραν στη Σουηδία. Ο ίδιος ο Preben αναγκάστηκε να βρει καταφύγιο στη Σουηδία τον Νοέμβριο του 1943.
Προβολή ΑντικειμένουLeif Donde
Οι Γερμανοί κατέλαβαν τη Δανία τον Απρίλιο του 1940, όμως η Δανική κυβέρνηση παρέμεινε στην εξουσία και ήταν σε θέση να προστατεύσει τους Εβραίους από τη Δανία. Τον Αύγουστο του 1943, η κυβέρνηση παραιτήθηκε μετά την άρνησή της να αποδεχθεί τις γερμανικές απαιτήσεις. Η γερμανική αστυνομία άρχισε να συλλαμβάνει Εβραίους στις αρχές Οκτωβρίου. Ο Leif και η οικογένειά του αποφάσισαν να το σκάσουν και κατάφεραν να περάσουν με αλιευτικό σκάφος τα σύνορα της Σουηδίας, όπου θα ήταν ασφαλείς. Στη Σουηδία, ο Leif πήγαινε στο σχολείο και οι γονείς του εργάζονταν σε ένα εργοστάσιο παραγωγής ενδυμάτων. Η οικογένεια επέστρεψε στη Δανία μετά το τέλος του πολέμου.
Προβολή ΑντικειμένουTove Schoenbaum Bamberger
Η Γερμανία κατέλαβε τη Δανία τον Απρίλιο του 1940. Η Δανική κυβέρνηση παρέμεινε στην εξουσία και κατάφερε να προστατεύσει τους Εβραίους της Δανίας από τα αντι-εβραϊκά μέτρα. Στα τέλη Αυγούστου του 1943, όμως, η κυβέρνηση παραιτήθηκε μετά την άρνησή της να ενδώσει στις Γερμανικές απαιτήσεις. Στις αρχές Οκτωβρίου του 1943, η γερμανική αστυνομία άρχισε να συλλαμβάνει Εβραίους. Η Tove και η οικογένειά της αποφάσισαν να το σκάσουν. Κατάφεραν να περάσουν σε ένα ψαροχώρι, το Snekkersten, και από εκεί μπόρεσαν να ταξιδέψουν στη Σουηδία, όπου θα ήταν ασφαλείς. Η Tove επέστρεψε στη Δανία τον Μάιο του 1945.
Προβολή Αντικειμένου![Danish fishermen used this boat to carry Jews to safety in Sweden during the German occupation. [LCID: 62187]](https://encyclopedia.ushmm.org/images/thumb/63f1acf3-7223-438b-a710-54b73fee2238.jpg.pagespeed.ce.vFYs7vt99_.jpg)