Leif Donde

Ο Leif γεννήθηκε σε μια εβραϊκή οικογένεια στην Κοπεγχάγη, την πρωτεύουσα της Δανίας. Και οι δύο του γονείς ήταν ενεργά μέλη της τοπικής εβραϊκής κοινότητας, ενώ ο πατέρας του ήταν ιδιοκτήτης μιας μικρής βιομηχανίας ενδυμάτων. Πριν τον πόλεμο, οι περισσότεροι από τους 6.000 Εβραίους της Δανίας ζούσαν στην Κοπεγχάγη. Παρά το μέγεθός του, ο εβραϊκός πληθυσμός της πόλης στήριζε πολλές εβραϊκές οργανώσεις, και συχνά βοηθούσε Εβραίους πρόσφυγες από όλα τα μέρη της Ευρώπης.

1933-39: Πήγαινα σε ένα εβραϊκό νηπιαγωγείο, που βρισκόταν δίπλα σε ένα σχολείο θηλέων στην Κοπεγχάγη. Δεν μου άρεσε το σχολείο επειδή με ανάγκαζαν να πέφτω για ύπνο τα απογεύματα. Στο σχολείο έμαθα διαβάζω και συλλαβίζω, μερικές φορές μάλιστα τραγουδούσαμε και τραγούδια. Έπαιζα με όλα τα παιδιά – μερικά ήταν Εβραιόπουλα και άλλα όχι. Αλήθεια δεν με ένοιαζε, ήταν όλοι φίλοι μου.

1940-44: Οι Γερμανοί κατέλαβαν τη Δανία τον Απρίλιο του 1940. Στις 28 Αυγούστου 1943, την ίδια ημέρα που ανέλαβαν τη διακυβέρνηση της χώρας, οι γονείς μου μας πήγαν στο Tivoli Gardens, ένα πελώριο λούνα παρκ στο κέντρο της Κοπεγχάγης. Φεύγοντας από το λούνα παρκ, είδαμε ανθρώπους συγκεντρωμένους σαν σε φάλαγγα στο δρόμο ενώ δίπλα τους περνούσαν γερμανικά τεθωρακισμένα. Αργότερα ο πατέρας μου μας είπε να ετοιμαστούμε γιατί θα εγκαταλείψουμε την πόλη. Οι γονείς μου ήταν φοβισμένοι, αλλά σε μένα όλα αυτά φάνταζαν σα μία περιπέτεια. Μαζέψαμε ζεστά ρούχα και πήραμε ένα τρένο για το νότο. Τον Οκτώβριο μπήκαμε λαθραία στη Σουηδία με ένα ψαράδικο.

Μόλις τα γερμανικά στρατεύματα στη Σκανδιναβία παραδόθηκαν στις 4 Μαΐου 1945, ο Leif και η οικογένειά του επέστρεψαν στη Δανία.