کودکان مخفی: بیان احساسات
در طول هولوکاست، هنرمندان و نویسندگان یهودی تجربیات خود از اردوگاه ها، محله های یهودی نشین، جنگل ها و مخفیگاه ها را به طور تأثرانگیزی ثبت کردند. اگرچه آنها- چه کودک و چه بزرگسال- برای بیان شادی، درد، آرزو، خشم و اندوه خود در آثار ادبی و هنری، فرصت و ابزار لازم در اختیار نداشتند، اما مجموعه ای چشمگیر از آثارشان بر جای مانده است؛ هرچند که پدیدآورندگان خود از میان رفته اند.
با اینکه هرگز مشخص نخواهد شد که چند کودک یهودی افکار خود را در نوشته ها، هنر و موسیقی به تصویر کشیده اند، ده ها دفتر خاطرات، صدها نقاشی و تعدادی شعر و ترانه باقی مانده از آنان، دریچه ای کوچک به سوی دنیای شخصی این کودکان می گشاید و همچون میراثی ماندگار از ستمدیدگی و مقاومت آنان است.
آثار هنری
یهودیان با سنین متفاوت در سرتاسر اروپا، هزاران نقاشی، طراحی و کلاژ در طول هولوکاست خلق کردند. برخی از این آثار به دستور اربابان نازی و برخی دیگر به درخواست آژانس های امدادرسانی در اردوگاه های اقامت اجباری و کارمندان یهودی در گتوها تولید شدند. بسیاری از آنها را نیز مخفیانه در اردوگاه های کار اجباری پدید آوردند.
این آثار هنری بازتابی از تجربیات زندگی یهودیان و آکنده از یأس، خشم و به ندرت امید است. تصاویری که در اینجا به نمایش درآمده اند، مظهر تضادی آشکارند. یک مجموعه از این تصاویر، متعلق به پسری است که به عنوان یک غیریهودی در فرانسه زندگی می کرد و می توانست طبیعت و شهر را در خود محل طراحی کند. مجموعه دوم را دختری که در یکی از آپارتمانهای شهر لووف در خفا زندگی می کرد، بر اساس خاطره یا نگاهی گذرا به زندگی از پنجره اش طراحی کرده است.
دفترهای خاطرات
دفتر خاطرات یکی از خصوصی ترین شکل های نگارش و در بر گیرنده درونی ترین اندیشه ها، امیدها، بیم ها و آرزوهای انسان هاست که معمولاً برای مردم یا کنجکاوان نوشته نمی شود. ماهیت خصوصی دفتر خاطرات می توانست کودکان مخفی را در موقعیتی خطرناک قرار دهد، چرا که یک نکته جزئی در باره هویت یا خانواده حقیقی کودک به دستگیری نویسنده و همچنین فرد نجات دهنده او می انجامید. اگرچه همه کودکان مخفی قادر یا مجاز به نوشتن دفترخاطرات نبودند، اما دفترهای باقی مانده از آنان، تصویری مسحورکننده از افکار و تجربیاتشان بازمی تاباند.