مکس گوتمن Max Gutmann

مکس در شهر راداتی، مرکز تجاری و کارهای چوبی در نزدیکی مرز اوکراین در کشور رومانی بزرگ شد. خانواده‌ی گوتمن‌ از یهودیان سنتی بودند، و پدرش عضو هیئت مدیره‌ی انجمن یهودیان محلی بود. کار پدر مکس در زمینه‌ی دانه‌ها، خوراک دام و دامداری بود و همچنین وظیفه‌ی تهیه غذای اسب‌های ارتش رومانی را نیز به عهده داشت.

۱۹۳۳-۳۹: پونی من، لیزا همراه با دیگر اسب‌ها در اسطبل نگهداری می‌شد. مدرسه‌ی راهنمایی من نیمه خصوصی بود، توسط دولت اداره می‌شد اما هر دانش‌آموز برای ثبت نام باید مالیاتی را پرداخت می‌کرد. گاهی اوقات بعد از مدرسه، توسط یک معلم خصوصی زبان عبری را می‌آموختم. در سال ۱۹۳۸، هنگامی که ۱۵ سالم بود، در روزنامه خواندم که چطور یهودیان در آلمان حقوق و اموالشان را از دست می‌دهند. خانواده‌ام از این موضوع نگران بودند که نکند همین محدودیت‌ها برای ما در رومانی نیز اعمال شود.

۱۹۴۰-۴۴: در ژوئن ۱۹۴۰ پدرم بعد از آنکه توسط یکی از اعضای گارد آهنین فاشیست رومانی به بیرون از قطار پرتاب شد، مجروح گشت. او شش ماه بعد، بر اثر جراحاتش درگذشت. زمانی که رومانیایی‌ها یهودیان راداتی را در اکتبر ۱۹۴۱ تبعید می‌کردند، ما به گتویی در شرق در ترانس‌نیستریا فرستاده شدیم. ما در آنجا در یک اتاق همراه با ۱۶ نفر دیگر که اکثراً از اقوام بودند زندگی می‌کردیم. من در کشتارگاه کار می‌کردم. وقتی که ما استخوان‌ها و پوست و اعضای حیوانات را دور می‌انداختیم، صدها آدم گرسنه دور آنها جمع می‌شدند و سر به دست آوردن آنها با هم دعوا می‌کردند. بعد از سه سال رنج و بدبختی، در مارچ ۱۹۴۴ ما توسط ارتش شوروی آزاد شدیم.

مکس بعد از جنگ به راداتی بازگشت. در سال ۱۹۵۸ آنجا را به قصد وین ترک نمود و در سال ۱۹۵۹ به ایالات متحده مهاجرت کرد.