Adela Litwak

Adela, sanayi şehri Lviv'deki dindar bir Yahudi anne babanın beş çocuğundan en küçük olanıydı. Daha çok Putzi takma adıyla bilinen Adela, büyükbabası ve büyükannesiyle aynı evde büyüdü. Burada Lehçe, Almanca ve Yidce konuşmayı öğrendi. Polonyalı çocukların okuduğu orta okuldan mezun olmadan önce Lviv'de devlet okulları ve özel okullarda eğitim gördü.

1933–39: Hayalim bir tıp fakültesine girmekti. Üniversite ve kolejlerde Yahudiler için ayrılan kontenjanın az olmasından dolayı bu okullara kaydolamıyordum. 1939 yılının Eylül ayında yaşamaya başladığımız sorunlar üniversiteye gidememekten çok daha kötü olan sorunlardı. Almanlar Polonya'yı batıdan işgal ederken Sovyetler de doğudan işgal etmeye başladı. Eylül'ün sonlarında da Lviv'i ele geçirdiler. Her ne kadar komünizmi yayma amacında olsalar bile Sovyetlerin buralara hâkim olması bizi en azından Alman işgalinden koruyordu.

1940–44: 1941 yılı Temmuz ayında Lviv'in Almanlar tarafından işgalinden sonra istenmeyen kişilerin toplanıp kamplara gönderilme politikasından kurtulabildim. Kız kardeşimin kocası sayesinde bir Polonyalı'dan sahte bir kimlik kartı aldık. 1942 Eylül'ünde Ksenia Osoba adında Polonyalı bir Katolik olarak Lviv'i terk ettikten sonra Krakow'da sekreterlik ve dadılık işlerinde çalıştım. Çalışma şartları çok kötü değildi fakat sürekli bir yakalanma korkusuyla yaşıyordum. Bir gün tramvayda eski bir sınıf arkadaşımla karşılaştım. Öylece donup kaldım. Onunla konuşmak yerine hemen tramvaydan indim. Beni ele verip vermeyeceğinden emin değildim.

Adela, savaştan sonra İngiltere'ye yerleşene dek kimliğini gizli tutmayı başardı. Holokost'tan kurtulan başka bir kişiyle evlendi. Birlikte önce Kanada'ya, daha sonra Birleşik Devletler'e yerleştiler.