Channa Morgensztern

Channa, kocası ve beş çocuğuyla beraber Varşova'nın 35 mil doğusundaki çoğunluğunu Yahudi nüfusun oluşturduğu Kaluszyn kasabasında yaşıyordu. Eşi Jankel, belediye binasında memur olarak çalışıyordu. Çocukları okul çağına geldiklerinde Channa, annesinin gazete bayisinde ona yardım etmeye başladı.

1933–39: Almanya Polonya'yı işgal ettiğinde Kaluszyn'in ateş hattında kalmayacağına dair umutlarımız da uçup gitti. Önce kasabanın üstünden geçen bir Alman uçağı, fırının önünde bekleyen insanlara bomba attı. Birkaç gün sonra ise Alman kuvvetleri ve Polonya birlikleri kasabada savaşıyordu. Bizim evimiz de dahil kasabanın yarısı bombalanmış ya da yanmış olduğundan Jankel'in ailesinin yaşadığı Minsk Mazowiecki yakınlarında bir yere taşındık.

1940–44: Naziler, Minsk Mazowiecki'deki bütün Yahudileri kasabanın içinde küçük bir alana yerleştirdiler. Pek çok ev topçu atışları yüzünden yerle bir olmuştu. 5000'den fazla kişi ise az sayıdaki sağlam evlerde yaşıyordu. Gettoda bit yoluyla bulaşan tifüs baş göstermişti ve çok az ilacımız vardı. En büyük oğlum Josel, 1939 yılında SSCB'ye kaçtı. Şimdi de Uzak Doğu'da yaşıyor. Peki burada kalan dört çocuğum, Duvid, Esther, Dobcia ve Faiga, ne olacaktı?

1942 yılında 46 yaşındaki Channa ve ailesi sürgüne gönderilmekten kurtulmak için Kaluszyn'e kaçtılar. Ancak bundan kısa bir süre sonra Kaluszyn'deki Yahudilerin çoğu, Treblinka imha kampına gönderildi.