Edit Gruenberger

Edit Gruenberger

Doğum: 27 Haziran 1923

Kosice, Çekoslovakya

Edit, Çekoslovakya'nın güneydoğusundaki Slovakya olarak bilinen bölgede yer alan Kosice şehrinde yaşayan ve Macarca konuşan Yahudi bir ailenin üç çocuğundan ortancasıydı. Edit, bir Çekoslovakya vatandaşı olarak büyüdü. Genç bir kızken Yahudi ilkokuluna gitti. Babası, atölyesi Gruenberger ailesinin dairesinde bulunan bir terziydi.

1933–39: İlkokulu bitirdikten sonra ortaokula başladım. Okuldaki eğitim dili Slovakçaydı ve Macar birliklerinin güney Slovakya'ya girdiği Kasım 1938 tarihine kadar Yahudilere karşı herhangi bir ayrımcılık yapılmamıştı. Almanya sayesinde Kosice, Macaristan'ın bir parçası hâline geldi ve yeni Macar yöneticilerimiz Yahudi karşıtı yasalar çıkardı. 1939 yılında okulumu bitirdiğimde halamla birlikte terzide çalışmaya başladım.

1940–44: 1941'e kadar halamın yanında çalıştım. O yıl Macaristan "yabancı" olduğumuz için beni ve ailemi hapse attı. 1942'de serbest bırakıldım ve yeniden çalışmaya başladım. Almanların 1944 yılında Macaristan'ı işgal etmesinden bir ay sonra aileme yakındaki bir tuğla fabrikasında toplanma emri verildi. Mayıs'a kadar orada tutulduk. Daha sonra Kosice'deki çoğu Yahudi ile birlikte Auschwitz'e sürüldük. Auschwitz'e ulaştığımızda annem ve küçük kız kardeşim gaz odalarına gönderildi. Ben ise köle işçi olarak seçildim.

Edit, Dachau'daki Muehldorf alt kampına gönderildikten sonra 1 Mayıs 1945'te Tutzing'deyken Amerika Birleşik Devletleri birlikleri tarafından kurtarıldı ve bir an önce evine döndü. 1968'de Batı Almanya'ya göç etti.

Thank you for supporting our work

We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.