Helena Manaster

Helena, Lesko kasabasında yaşayan 10 çocuklu Yahudi bir ailenin sekizinci çocuğuydu. Babası toprak sahibiydi. Helena genç bir kızken ailesiyle beraber Orelec yakınlarındaki yazlık evlerine taşındılar. Orelec'te okul olmadığı için Helena kız kardeşleriyle beraber Lesko'daki okula gidiyordu. İlerleyen yıllarda Helena, evlerine en yakın mesafedeki okul olan Przemysl'deki bir liseye gitmek için günde üç saatlik tren yolculuğu yapıyordu.

1933–39: 1 Eylül 1939'da Almanlar Polonya'yı işgal etti. Ekim başlarındaysa Sovyetler Birliği geldi. Hitler ve Stalin Polonya'yı kendi aralarında paylaşmışlardı [Alman-Sovyet Paktı]. Orelec Sovyet tarafında kalıyordu. Sovyetler, bölgede yaşayan yerli nüfusun istedikleri her şeyi almalarına müsaade ederek bizi evlerimizden çıkardı. Ailem Orelec'ten üzgün, beş parasız ve evsiz olarak ayrıldı. Lvov'a gittik.

1940–44: Almanya SSCB'yi işgal ettikten sonra kocamla Polonyalı mülteci rolü yaparak Krakov'a [Krakow] ulaştık. Hamileydim, bir Katolik manastırına yerleştirildim. Hastanede çalışırken manastır memuru bir doğum için oradan ayrıldı. Sokağa çıkma yasağından sonraki bir saat olduğu için Gestapo dönüş yolunda onları durmuş. Şüphelendikleri için de doğum katına kadar takip etmişler. Bir hemşire geldi ve: "Gestapo dışarıda! Seni görmek istiyorlar!" dedi. İşin verdiği ağrılarla iki büklüm bir halde dışarı çıktım. Öldürüleceğimden emindim. Ancak gerçekten hamile olduğumu görünce gittiler.

Helena ve oğlu, 1944 yılında manastırdan kaçarak Ocak 1945'te Krakov'un kurtarılmasına kadar orada yaşadılar. Helena 1968'e kadar Polonya'da kaldı ardından Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti.