Robert Gruber

Robert, Doğu Slovakya’da 7.000 nüfuslu büyükçe bir Yahudi toplumuna sahip Kosice şehrinde Macarca konuşan ebeveynler tarafından yetiştirildi. Gruber'ler geleneksel bir Yahudi ailesiydi. Yahudi Şabatı’nı yerine getiriyor, beslenme kurallarına uyuyor ve bayramlarını kutluyorlardı. Robert'ın babasının küçük bir kuyumcu dükkânı vardı.

1933–39: 5 yaşımdayken Horthy adında bir diktatörce yönetilen Macarlar tarafından Kosice alındı. Askerlerin zafer yürüyüşüyle şehre girmelerini, annem ve babamla ana caddede durup izledik. Askerlere beyaz bir at üzerindeki Horthy’nin kendisi önderlik ediyordu. Yalnızca birkaç gün sonra Macar olmayan Yahudilere bölgeyi terk etmeleri için 48 saat verildi. Ailemiz, birkaç akrabamızın yaşadığı Michalovce şehrine kaçtı.

1940–44: 1944 kışı başında Batı Slovakya’daki bir şehre bir kez daha taşındık. Yaşadığımız evin saklanacak bir yere açılan gizli bir kapısı vardı. Almanlar Yahudileri toplamaya başladığında bir kez buraya saklanmıştık. Almanlar Slovak sivilleri zorunlu işçi olarak sürmeye başladıktan sonra bir gün komşularımızdan biri, gizli yerimizde saklanmak isteğiyle bize geldi. Evimizden çıkmamız gerektiğini söylüyordu. Çıkmazsak bizi ele vermekle tehdit etti. Ebeveynlerim, gitmeye zorlanırsak ve Almanlar tarafından ele geçirilirsek, ONU ihbar edeceğimizi sert bir şekilde dile getirdi. Komşumuz gitti.

Gruber ailesi, gizli yerlerinde Sovyetler bölgeyi bombalayıncaya kadar dokuz ay saklandı. Mart 1945’te Robert 12 yaşındayken ailesiyle beraber Sovyetler tarafından özgürlüğüne kavuşturuldu.