Aron, iki dünya savaşı arasında Polonya’daki Slonim bölgesinde orta sınıftan Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesinin tuhafiyesi vardı. Teknik okulda okuduktan sonra Slonim yakınlarındaki küçük bir kasabada film gösterici olarak çalıştı. Sovyet ordusu, Eylül 1939’da Slonim’e girdi. Almanya ve Sovyetler Birliği arasındaki savaş, Haziran 1941’de patlak verdi. Aron, Slonim’e döndü. Almanlar, kısa bir süre sonra Slonim’i işgal etti ve Yahudileri gettoda yaşamaya zorladı. Aron, zorla silah fabrikasında çalıştırılıyordu ve gettoya kaçak olarak silah taşıma imkânı vardı. Almanlar, gettoyu yıktığında ailesinin kaçmasına yardım ettikten sonra Aron, tutuklanana kadar Grodno’da çalıştı. Grodno’dan sürgün edilirken Aron, vagondan atladı. Sonunda Grodno’dan kaçmayı ve Vilna dışındaki yeraltı örgütüne katılmayı başardı. Savaşın ardından eşiyle birlikte (eşiyle Slonim gettosunda tanışmıştı) Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etti ve Chicago’ya yerleşti.
Gettoları kapatmaya karar verdiler. Yani o andan itibaren gettoları Gestapo devraldı. Girmek ya da çıkmanız gerekiyorsa Gestapo’dan izin almak zorundaydınız. Önceden Slonim’e de aynı izinle giriyorduk. Nüfus artıyordu ama tek fark vardı; insanların arasında, öldürmenin, yıkımın ne anlama geldiğini bilmeyen insanların arasında ben, deneyimli biriydim. Deneyimliydim ama gençtim. Belki başka yollar bulmak için bir şansım olurdu. Gettoya giriş çıkışı kapadıklarında işe gitmek çok zordu. Özel izin almak gerekiyordu. İnsanlar, işe gidiyordu ve çok fazla zaman geçmemişti ki ulaşım sorunu ortaya çıktı. “Yerleştirme” başladı. Ve onları götürmenin adı, “işe götürmek”ti. Gittikleri yerler, çok daha iyiydi. Çünkü burada açlık baş göstermeye başlamıştı. Bir çok kişinin elinde satacak ve takas edecek değerli eşya kalmamıştı. Sadece aldıkları tayınla idare etmeleri gerekiyordu ama o da çok bir şey değildi. Tayınlar fazla değildi, küçüktü, yetmiyordu. İki bin Yahudiyi yerleştirme emri aldılar. Sonra bunu resmî olarak duyurdular. İsimler var mıydı yok muydu hatırlamıyorum ama en iyi giysilerinizi, kışlıklarınızı alın, hava soğuk olabilir; diş fırçalarınızı alın, iki günlük yiyecek alın, bavullarınızda taşıyabileceğiniz kadar eşya alın dediler. İnsanları bir yerleşime götürdüklerine inandırdılar.
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.
