Miso’nun ailesi Topol’cany’de yaşıyordu. Hlinka Askerleri (Slovakyalı faşistler) 1939’da kasabanın kontrolünü ele geçirdi. 1942’de Miso Slovakya kontrolündeki Novaky kampına götürüldü. O yılın sonlarında Auschwitz’e götürüldü. İlkin Buna’da sonra da gelen trenlerden yük indirme işinde Birkenau “Kanada” müfrezesinde zorunlu çalıştırıldı. 1944’ün sonlarında Müttefikler yaklaşırken esirler Almanya’daki kamplara götürüldü. Miso Landsberg’den yapılan bir ölüm yürüyüşü esnasında kaçmayı başardı ve Amerikan kuvvetleri tarafından serbest bırakıldı.
Tam adı Hans Lipski’ydi. Letonyalıydı. Auschwitz’de bir SS muhafızıydı. Nakillerin geldiği yerdeki demiryolu yan hatlarında çalışıyordu. Katildi. Katildi. Onu ve onun gibileri hatırlıyorum. Bir nakil olduğunda bazen çocukları trenden, sığır vagonlarından biz indirirdik. Bir çocuk vardı, elinde oyuncak bebek tutuyordu. Hans tabancasını çekip o çocuğun elindeki bebeği vurdu. Çavuş Otto diye bir muhafız daha vardı. Graf ve Hans adında iki tane daha vardı. Hans ıslıkla opera çalarken trenden inen zavallıları öldürürdü. Rayların üzerinde. Yan rayların üzerinde. Hem şarkı söyler, hem cinayet işlerdi. Küçük bir çocuğu, ağladı diye futbol topu gibi tekmelediğini hatırlıyorum. Annesinin kollarında duran çocuğu tekmeledi. Hans Lipski bir muhafızdı. Subay değildi, sıradan bir muhafızdı. Çoğu gibi bir katildi. Tren raylarını koruyan muhafızların çoğu, görevlerinin başına gitmeden önce, güç kazanmak için içki içerdi. Bu sayede işlerini daya iyi yaparlardı. Onların istihkakı içkiydi. Viski dolu mataraları olurdu ve olan bitene karşı duyarsız kalmaya yetecek kadar içerlerdi.
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.
