Almanlar Krakov’u 1939’da işgâl ettiğinde Murray’in ailesi şehirdeki Yahudi toplumunun geri kalanıyla birlikte Krakov gettosunda yaşamak zorunda bırakıldı. 1942’de Murray ve erkek kardeşi, zorunlu çalıştırılmak üzere yakınlardaki Plaszow kampına gönderildi. Mayıs 1944’te kardeşi Auschwitz’e, Murray ise Almanya’daki Gross-Rosen kampına gönderildi. Murray daha sonra Alman sanayici Oskar Schindler’in Südet’teki Bruennlitz kampına zorunlu işçi olarak gönderildi. Schindler kendisi için çalışan Yahudilerin savaş esnasında sağ kalmalarına yardımcı oluyordu. Murray 1945’te serbest bırakıldı.
Tüm küçük kampları tasfiye etmeye başladılar. Kampımıza yeni insanlar geliyordu, Emalia’yı [Deutsche Emailwaren Fabrik] tasfiye ediyorlardı. Emalia’yı ilk duyduğumda insanlar Oskar Schindler diye birinden bahsediyorlardı. Oskar Schindler’ın kampında kimse dövülmüyor, kimse aç kalmıyor, kimse aşırı çalıştırılmıyormuş. Bir anlam veremedim. Yahudileri Emalia’dan Plaszow’a trenle götürüyorlardı. Ağustos ayıydı. Çok sıcaktı ve güneş sığır vagonlarını yakıyordu. Schindler, Plaszow komutanı Amon Goeth’e rüşvet verdi. Onlara önce mutfaktan çorba götürdüm, biraz hava almaları için de kapıları açtım. İnsanlara yardım ediyordu, benim de yardım etmemi istedi. Hortumlarla sığır vagonlarının üstlerini soğuk suyla yıkadık. Oskar Schindler Almanlara “Yahudilerin hepsi teknisyen ve mühendis, Almanlar için gerekliler” diye bağırıyordu. Kapıları yeniden açmaları için kimsenin kaçmayacağına dair garanti verdi. Kendi kendime “Bu adam bir Alman mı yoksa bir melek mi?” diye düşündüm. Sivil giyimliydi. Kim olduğunu bilmiyordum. Sadece fabrikayı Emalia’dan alacağını ve Yahudileri kovmayan tek kişinin o olduğunu biliyordum. Yalnızca fabrikayı almakla kalmadı ve bir kereste deposu alıp barakalar kurarak birkaç yüz Yahudinin de hayatta kalmasını sağladı.
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.
