Nesse’nin ailesi bir mandıra işletiyordu. Almanlar 1941’de Litvanya’yı işgâl etti ve Siauliai’de bir getto kurdu. Nesse çalışacak yaşa gelene, 1943’e kadar orada yaşadı. 1944’te Nesse, annesi ve erkek kardeşi Danzig yakınlarındaki Stutthof kampına sürüldü. Nesse Ocak 1945’e, mahkûm arkadaşları ölüm yürüyüşüne çıkarılana kadar Stutthof’un bazı yan kamplarında çalıştı. Mart ayında Sovyetler tarafından kurtarıldı. Nesse, annesi ve iki erkek kardeşi hayatta kaldı ve Nesse 1950’de Amerika Birleşik Devletleri’ne vardı.
Gettoya girmek için sertifikayı göstermek gerekiyordu. Sertifikanız varsa sizi kapıdan içeri alıyorlardı. Gettoya beş bin civarında insan girdi. İki gettoda yaşayan on bin Yahudi vardı. O sarı sertifikayı alamayan yaklaşık 3500 kişi alamadı. Aralarında yetimler, yaşlılar, hastalar, bir çok ailenin çocukları vardı. O insanlar evlerine en sonra girdiler ve gettoda yer kalmamıştı. Şehir sinagoguna, okullara, bizim deyişimizle mekteplere yerleştirildiler Açlık ve susuzluk çektiler. Yiyecek için yalvarıyorlardı, kurtarılmak için yalvarıyorlardı. Çok iyi insanlardan oluşan Yahudi topluluğu konseyimiz onları kurtarmak için çok uğraştı. “Tamam, onları Zagare şehrine götürelim” diyorlardı. En azından hayatta kalacaklarını düşünüyorlardı, çünkü bin kişilik deneyimimiz vardı. O insanlar bin kişiyi öldürmüştü. Başka bir ormanda da 3.500 kişi öldürdüler. Ağustos muydu, Eylül müydü hatırlamıyorum, getto oluşturulana kadar böyleydi. Ama dinî bayramlardan biliyorum, gettoda ailemle birlikteydim. Nüfusumuzun yarısı öldürülmüştü.
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.
