Η απελευθέρωση των ναζιστικών στρατοπέδων

Καθώς τα συμμαχικά στρατεύματα προέλαυναν στην Ευρώπη σε μια σειρά επιθετικών επιχειρήσεων κατά της ναζιστικής Γερμανίας, άρχισαν να συναντούν δεκάδες χιλιάδες κρατουμένους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης που υπέφεραν από υποσιτισμό και ασθένειες. Ο κόσμος πληροφορήθηκε όλες τις φρικαλεότητες που είχαν συμβεί εκεί μόνο όταν τα ναζιστικά στρατόπεδα είχαν πλέον απελευθερωθεί.

Οι σοβιετικές δυνάμεις ήταν οι πρώτες που πλησίασαν ένα μεγάλο στρατόπεδο των Ναζί όταν έφτασαν στο Μαϊντάνεκ, κοντά στην Λούμπλιν της Πολωνίας, τον Ιούλιο του 1944. Ξαφνιασμένοι από την ταχύτατη προέλαση των Σοβιετικών, οι Γερμανοί προσπάθησαν να συγκαλύψουν τα στοιχεία των μαζικών δολοφονιών κατεδαφίζοντας το στρατόπεδο.

Το καλοκαίρι του 1944 οι Σοβιετικοί κατέλαβαν επίσης τις περιοχές των στρατοπέδων εξόντωσης Μπέλζεκ, Σόμπιμπορ και Τρεμπλίνκα. Οι Σοβιετικοί απελευθέρωσαν το Άουσβιτς, το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης, τον Ιανουάριο του 1945. Αν και οι Γερμανοί είχαν καταστρέψει τις περισσότερες από τις αποθήκες του στρατοπέδου, οι Σοβιετικοί έφεραν στο φως τα προσωπικά υπάρχοντα των θυμάτων, τα οποία περιελάμβαναν εκατοντάδες χιλιάδες ανδρικά κοστούμια, περισσότερες από 800.000 γυναικείες ενδυμασίες και περισσότερους από 7 τόνους ανθρώπινων μαλλιών.

Οι συμμαχικές δυνάμεις απελευθέρωσαν εκατοντάδες κύρια και δευτερεύοντα στρατόπεδα συγκέντρωσης σε όλη την Ευρώπη. Οι δυνάμεις των ΗΠΑ απελευθέρωσαν το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπούχενβαλντ κοντά στη Βαϊμάρη της Γερμανίας στις 11 Απριλίου 1945, λίγες ημέρες αφότου οι Ναζί είχαν ξεκινήσει την εκκένωσή του. Οι αμερικανικές δυνάμεις απελευθέρωσαν περισσότερους από 20.000 κρατουμένους στο Μπούχενβαλτ. Απελευθέρωσαν επίσης τα στρατόπεδα Ντόρα-Μίτελμπαου, Φλόσενμπουργκ, Νταχάου και Ματχάουζεν.

Οι βρετανικές δυνάμεις απελευθέρωσαν στρατόπεδα συγκέντρωσης στη βόρεια Γερμανία, όπως το Νόιενγκαμε και το Μπέργκεν-Μπέλσεν. Στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλσεν, που βρισκόταν κοντά στην πόλη Celle, μπήκαν στα μέσα Απριλίου 1945. Εκεί βρήκαν ζωντανούς, αλλά σε κρίσιμη κατάσταση λόγω επιδημίας τύφου, περίπου 60.000 κρατουμένους.

Στην Ολλανδία, καναδικές δυνάμεις απελευθέρωσαν το προσωρινό στρατόπεδο Βέστερμποκ.

Οι απελευθερωτές ήρθαν αντιμέτωποι με τις ανείπωτες συνθήκες που επικρατούσαν στα ναζιστικά στρατόπεδα, όπου τριγύρω κείτονταν σωροί πτωμάτων που δεν είχαν αποτεφρωθεί. Μετά από χρόνια κακομεταχείρισης και εξαιτίας της καταναγκαστικής εργασίας και της έλλειψης τροφής, οι λιγοστοί κρατούμενοι που είχαν επιβιώσει έμοιαζαν με ζωντανούς σκελετούς. Πολλοί ήταν τόσο αδύναμοι που δεν μπορούσαν να κουνηθούν. Οι ασθένειες ήταν ένας συνεχής κίνδυνος. Πολλά στρατόπεδα, μάλιστα, έπρεπε να πυρποληθούν προκειμένου να αποφευχθεί η εξάπλωση επιδημιών.

Οι επιζήσαντες των στρατοπέδων είχαν μπροστά τους ένα μακρύ και δύσκολο δρόμο προς την ανάρρωση.

[George Salton, επιζήσας:] «Ήμουν δεκαεπτά ετών. Ήμουν ελεύθερος, αλλά δεν ήξερα τι σήμαινε αυτό».