خَییم وِژبه Chaim Werzbe
تاریخ تولد: 1909
سوکولوف پادلاسکی Sokolow Podlaski, لهستان
خَییم در خانوادهای یهودی و مذهبی و یدیش زبان در سوکولوف پادلاسکی، شهری تولیدی واقع در مرکز لهستان با جمعیت حدود ۵۰۰۰ یهودی بزرگ شد. فعالیتهای اقتصادی بیشتر مردم شهر رابطهی تنگاتنگی با کشاورزان ورشو و اطراف آن داشت. خییم در جوانی به بازی شطرنج علاقه داشت و در یکی از سازمانهای صهیونیستی محلی فعالیت میکرد.
۱۹۳۳-۳۹: خییم با فروش غلات گذران زندگی میکرد. بعد از تثبیت شدن شرایطش، وی با بیوهای که از خودش بزرگتر بود و چند فرزند داشت. ازدواج کرد. آلمان در ۱ سپتامبر ۱۹۳۹ به لهستان حمله کرد. در ۲۰ سپتامبر نیروی هوایی آلمان بازار سوکولوف پادلاسکی و دیگر هدفهای غیرنظامی را قبل از ورود پیاده نظام به شهر بمباران کرد. سه روز بعد آلمانیها کنیسه یهودیان را به گلوله بستند و انجمن یهودیان را غارت کردند.
۱۹۴۰-۴۲: در ماههای بعد، آلمانیها محدودیتهایی را برای یهودیان شهر گذاشتند. خییم کسب و کار خود را از دست داد و موظف شد که لباسی را که ستارهای به نشان یهودی بودن بر آن داشت را بپوشد. در تابستان ۱۹۴۱ آلمانیها محلههای یهودی نشین (گتوها) را درست کردند و خییم و خانوادهاش در بین ۴۰۰۰ یهودی بودند که در آنجا اسکان داده شدند. پس از بیش از یک سال، در مهمترین تعطیلات دین یهود، روز کفاره شویان (یوم کیپور)، آلمانی ها مردم را در گتوها دستگیر و جمع آوری کردند. خییم و خانوادهاش همراه با یهودیان دیگر به صورت دسته جمعی مجبور شدند که سوار واگن گاری قطاری شوند.
در ۲۲ سپتامبر سال ۱۹۴۲، خییم و خانوادهاش به کشتارگاه تربلینکا تبعید شدند. او در هنگام مرگ ۳۳ سال داشت.