یان کومسکی Jan Komski

یان در خانواده‌ای کاتولیک در شهر کوچک بیرتسای لهستان به دنیا آمد. پدرش، که در جنگ جهانی اول خدمت کرده بود، خانواده را مدت کوتاهی بعد از اتمام جنگ به بژوزوف Brzozow برد. بژوزوف شهری تولیدی و کوچک در جنوب شرق لهستان بود. بعد از فارغ التحصیل شدن از دوران متوسطه، وی در آکادمی هنرهای زیبا در کراکوف ثبت نام کرد.

۱۹۳۳-۳۹: کراکوف شهری زیبا و قدیمی بود. ما در کلاسهایمان در مورد کلیساها و کنیسه‌های زیبای شهر مطالعه می‌کردیم. تا سپتامبر ۱۹۳۹ جنگ، شهر زیبای کراکوف را در خود غرق کرده بود. من برای فرار از ارتش آلمان که در حال پیشروی بود شهر را ترک کردم و امید داشتم که به ارتش لهستان بپیوندم، اما با نزدیک شدنم به مرز شوروی فهمیدم که ارتش سرخ نیز در حال پیشروی است. نمی‌دانستم به کدام طرف بروم. از آنجا که از قوانین شوروی می ترسیدم به کراکوف برگشتم و با اشغال شهر توسط آلمانی ها مواجه شدم.

۱۹۴۰-۴۴: من به جنبش مقاومت زیرزمینی لهستان پیوستم و در نزدیکی مرز مجارستان دستگیر شدم. در ژوئن ۱۹۴۰ به آشویتس فرستاده شدم. چهار نفر از ما نقشه‌ی فرار ریختیم. در طی ماههای متمادی، قطعه‌های از یونیفرم ارتش آلمان را جمع کرده بودیم، بنابراین یکی از ما می‌توانست نقش نگهبان را بازی کند. ما مدارکی را از دفتر اردوگاه دزدیدیم تا کارت هویت جعلی درست کنیم و سپس من برای تکمیل شدن کارمان، یک یونیفرم آلمانی را روی عکس کشیدم. در دسامبر ۱۹۴۲، «نگهبان» ما را برای کار، به سمت دروازه‌های اردوگاه برد. سپس لباس‌های افراد عادی را که گروه زیرزمینی برایمان گذاشته بودند برداشتیم و فرار کردیم.

مدت کوتاهی بعد از فرار، یان دوباره دستگیر شد و دو سال دیگر را در اردوگاه‌های مختلف گذراند. وی در ۲۹ آوریل ۱۹۴۵ توسط سربازان ایالات متحده در بازداشتگاه دخائو آزاد شد.