Elzbieta Lusthaus

Elzbieta, Güneybatı Polonya'da maden suyuyla tanınan tatil beldesi Iwonicz'te büyüdü. Babası Edmund, saygın bir doktordu. Annesi, eczacılık okumuştu. Evde ve Iwonicz'te yaşayan birkaç Yahudi aile arasında Lehçe konuşuyorlardı.

1933–39: Alman birlikleri 1 Eylül 1939'da Polonya’yı işgal ettiğinde Elzbieta'nın babası Polonya ordusunda askere alındı. Onyedi gün sonra Sovyet ordusu doğudan içeri girdi ve Edmund yakalandı. Novosibirsk'teki (Sibirya) Polonyalı savaş esirleri için oluşturulmuş bir kampa gönderildi. Burada doktor olarak görev yapıyordu. Kasım 1939'da Elzbieta ve annesi, anneannesinin yaşadığı Tarnow'a gitti. Burada—zorunlu işgücü gibi—artan Yahudi karşıtı Nazi önlemleriyle karşı karşıya kaldılar. Helena, Almanlar için yardımcı eczacı olarak çalıştı.

1940–45: Haziran 1942'de Elzbieta'nın anneannesi de dâhil olmak üzere, yaklaşık 3.500 Yahudi, Belzec ölüm merkezine gönderildi. Tehlikeyi fark eden Helena, Elzbieta ve kendisi için “Aryan” kâğıtları satın aldı ve Varşova yakınlarındaki Milanowek şehrine kaçtı. Burada bir Polonya ailesinin yanında yaşadılar. Dört yaşındaki Elzbieta'ya Barbara Stachura adı verildi ve Katolik olarak yetiştirildi. Varşova gettosunun ortadan kaldırılmasının ardından Alman yetkililer, saklanan Yahudileri bulmak için çabalarını yoğunlaştırdı. Helena, bulunacaklarından endişeleniyordu ve bazen kızını okuldan alıyor ya da onu bodrumda saklıyordu.

Ocak 1945'te Sovyet birlikleri, Milanowek'i işgal etti. Mayıs'ta Elzbieta'nın annesi, onları nakliye sandıklarıyla gizlice sınırdan Çekoslovakya'ya sokması için bir Rus askere rüşvet verdi. Buradan Avusturya'ya, ardından Edmund'un sağ kurtulduğunu ve Polonya ordusuyla birlikte İtalya'da olduğunu öğrendikleri Almanya'ya gittiler. 1951’de Elzbieta ve ailesi, Amerika Birleşik Devletleri’ne geldi.