الیزابتا لوشتاوس Elzbieta Lusthaus

الیزابتا در ایوونیچ، شهری تفریحی در جنوب غربی لهستان که به خاطر آب معدنیش معروف بود، بزرگ شد. پدرش ادموند، یک پزشک معروف بود و مادرش هلنا در رشته‌ی داروسازی تحصیل کرده بود. آنها در خانه لهستانی صحبت می کردند و جزء معدود خانواده های یهودی ساکن ایوونیچ بودند.

۱۹۳۳-۳۹: با حمله‌ی نیروهای آلمان به لهستان در ۱ سپتامبر ۱۹۳۹، پدر الیزابتا به ارتش لهستان فراخوانده شد. هفده روز بعد، ارتش شوروی از شرق وارد شد و ادموند دستگیر شد. او به اردوگاه اسرای جنگی لهستانی در نووشیبیرسک (سیبری) منتقل شد و به عنوان پزشک کار می کرد. در نوامبر ۱۹۳۹ الیزابتا و مادرش به تارنوف، جایی که مادربزرگ مادریش زندگی می کرد، رفتند. آنها با اقدامات ضدیهودی نازی ها که روز به روز افزایش می یافت، مانند کار اجباری، روبه رو شدند. هلنا به عنوان دستیار داروساز برای آلمانی ها کار می کرد.

۱۹۴۰-۴۵: در ژوئن ۱۹۴۲، حدود ۳۵۰۰ یهودی شامل مادربزرگ الیزابتا به کشتارگاه بلژتس Belzec تبعید شدند. هلنا که متوجه‌ی خطر شده بود، مدارک «آریایی» برای الیزابتا و خودش خرید و آنها به میلانوِک، شهری نزدیک ورشو فرار کردند. آنها با یک خانواده لهستانی زندگی می کردند. الیزابتای چهارساله به نام باربارا استاهورا خوانده می شد و به عنوان کاتولیک بزرگ شد. مقامات آلمانی پس از تخریب گتوی ورشو، تلاش های خود را برای یافتن یهودی های مخفی شده افزایش دادند. هلنا نگران بود که دستگیر شوند و گاهی اوقات از مدرسه رفتن دخترش جلوگیری می کرد یا او را در زیرزمین مخفی می کرد.

در ژانویه ۱۹۴۵، نیروهای شوروی میلانوِک را اشغال کردند. در ماه مه، مادر الیزابتا به یک سرباز روسی رشوه داد تا آنها را با جعبه های بار به مرز چکسلواکی ببرند. آنها از آنجا به اتریش و سپس به آلمان رفتند و فهمیدند که ادموند زنده است و در ارتش لهستان در ایتالیا خدمت می کند. در ۱۹۵۱، الیزابتا و خانواده اش به ایالات متحده آمدند.