Fryda Litwak

Fryda, sanayi şehri Lviv'deki dindar bir Yahudi anne babanın beş çocuğundan biriydi. Dedesi ve babaannesiyle aynı evde büyüdü. Lviv'deki bazı devlet okulları ve özel okullarda eğitim gördü. Çok fazla Yahudinin yaşamadığı Lehçe, Almanca ve Yidce konuşulan bir mahallede yetişti.

1933–39: Polonya üniversitelerinde Yahudilere karşı ayrımcılık gözeten kontenjan politikasından dolayı büyük ablası gibi o da ortaokulu bitirdikten sonra üniversiteye gidemedi. Eylül 1939'da Almanlar Polonya'yı batıdan işgal ederken Sovyetler de doğudan işgale başlamıştı. Eylül sonlarında da Lviv'i ele geçirdiler. 1941 yılına kadar olan Sovyet hâkimiyeti, Fryda ve ailesini Alman işgalinden koruyordu.

1940–44: 1941'de Almanların Lviv'i işgalinden sonra Fryda'nın eniştesi, ona sahte bir kimlik buldu. 1942'de Zofia Wolenska adında Polonyalı bir Katolik olarak Lviv'i terk ederek Krakow'da hizmetçi olarak çalışmaya başladı. Daha sonra Bochnia'daki bir eczanede tezgahtar olarak çalışmaya başladı. Burada kendisinin Yahudi olduğundan şüphelenen ve bu nedenle onu Almanlara ihbar etmekle tehdit eden patronunun tacizlerine maruz kalıyordu. Kimsenin onu tanımayacağını umarak Almanya'ya kaçtı. 1944'te Almanlar tarafından yakalanarak zorunlu bir çalışma kampına gönderildi.

Savaşın sonlarına doğru Müttefikler'in Gelsenkirchen'deki kampı bombalamaları sırasında hayatını kaybetti. Fryda 28 yaşındaydı.