Irena Elzbieta Wos

Irena, Polonya’nın başkenti Varşova’da dindar Katolik bir ailenin dört çocuğundan ikincisi olarak dünyaya geldi. Babasının başarılı bir tekstil işi vardı. Irena 10 yaşına geldiğinde ailesi, Royal Castle ve Vistula Nehri yakınlarında konforlu bir daireye taşındı. 1930’da Irena özel bir ilkokula kaydoldu.

1933–39: 14 yaşımda ortaokula başladım. İyi bir öğrenciydim ve doktor olmak istiyordum. 1 Ekim 1939’da yeni okul yılına başlamam gereken günde Almanlar Polonya’ya saldırdı. Bir hafta sonra Varşova kuşatıldı. Erkek kardeşim ve ben, Alman casuslarına ve nokta atışlarına karşı gözcülük yaptık. 25 Eylül’de yanımızdaki altı katlı apartman, Alman bombaları tarafından yıkıldı. Üç gün sonra şehrimiz Almanlar tarafından kuşatıldı.

1940–44: Yeraltı örgütü tarafından geceleri çalıştırılan kaçak bir ortaokula gittim. Ardından 1943’te direnişe katıldım [Armia Krajowa] ve haberci oldum. Görevim, Varşova’daki 1 Ağustos 1944 isyanından önce ve isyan sırasında bilgilendirici el ilanları dağıtmaktı. Savaş kötü gitti. Direnişçilerimiz mahallemizden çekildiğinden ailemle beraber bir bodruma saklandım. Almanlar 2 Eylül’de bizi buldu. Evimizi kırıp döktüler ve bizi tutukladılar. Spandau’ya bir mühimmat fabrikasına köle işçi olarak gönderildim.

2 Mayıs 1945’te, Spandau dışına yapılan zorunlu yürüyüşün üçüncü gününde, Irena Sovyet birlikleri tarafından özgürlüğüne kavuşturuldu. 1970 yılında Polonya’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etti.