Pawel Zenon Wos

Pawel, Polonya’nın başkenti Varşova’da dindar Katolik bir ailenin dört çocuğundan en büyüğü olarak dünyaya geldi. Babası, 1930’da kendi tekstil işini başlatmadan önce bir Polonya ticaret gemisinde çalışıyordu. Aile, Royal Castle ve Vistula Nehri yakınlarında konforlu bir daireye taşındı. Pawel, basketbol ve tenisi de içeren birçok sporda başarılıydı. En sevdiği spor ise kürekti.

1933–39: Mayıs 1939’da yedek subay oldum ve Augustow yakınlarında bir eğitim kampına gittim. Almanlar, 1 Eylül 1939 sabahı ani bir saldırıyla kampımızı bombaladı. Alman hava saldırılarından kaçınmak için geceleri ilerleyerek geri çekildik. Ardından 17 Eylül’de birliğimiz Sovyetler tarafından saldırıya uğradı ve üç gün sonra teslim olduk. Sovyet bir muhafıza rüşvet olarak 20 zlot ve bir saat verdim ve POW kampından kaçtım.

1940–44: Varşova’ya dönünce tekstil fabrikasının yeniden açılmasına izin verildikten sonra babam için çalışmaya başladım. İş sebebiyle Yahudi gettosuna gitmemiz gerekiyordu. İki kez gettoya yiyecek sokarken yakalandım ve ikisinde de babam beni bırakmaları için Almanlar’a rüşvet verdi. 1942’de Polonya Vatan Ordusu’na katıldım ve 1944’te Varşova Ayaklanması’nda savaştım. Ayaklanmaya giden otuz iki günün ardından Almanlar ailemi tutukladı, babamı ve beni siyasi mahkûmlar olarak Flossenbürg toplama kampına gönderdiler.

Pawel, Amerikan birlikleri tarafından Nisan 1945’te Flossenbürg’de serbest bırakıldı. Savaştan sonra Varşova'ya döndü. 1961’de Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etti.