مویشه فیلمان Moishe Felman
تاریخ تولد: 1926
سوکولوف پادلاسکی Sokolow Podlaski, لهستان
مویشه کوچکترین کودک در بین هفت کودک خانوادهی یهودی مذهبی ییدیش زبان بود که در سوکولوف پادلاسکی بزرگ شدند. سوکولوف پادلاسکی یک شهر صنعتی در مرکز لهستان با جمعیت یهودی حدود ۵۰۰۰ نفر بود. والدین مویشه صاحب یک فروشگاه حبوبات بودند. مویشه در ابتدا به مدرسهی یهودیان رفت و سپس در سال ۱۹۳۳ در سوکولوف پادلاسکی به مدرسهی دولتی وارد شد.
۱۹۳۳-۳۹: در هنگام حملهی آلمان به لهستان در ۱ سپتامبر ۱۹۳۹، تعطیلات تابستانی تازه تمام شده بود و مویشهی ۱۳ ساله خودش را برای شروع سالی دیگر در مدرسهی ابتدایی آماده میکرد. در ۲۰ سپتامبر، بمب افکنهای آلمان، بازار سوکولوف پادلاسکی را قبل از ورود سربازان پیروز آلمان بمباران کردند. سه روز بعد، آنها کنیسهی اصلی را به آتش کشیدند. سپس آلمانیها فروشگاه حبوبات خانواده را مصادره کردند.
۱۹۴۰-۴۲: در دو سال بعد، آلمانیها محدودیت هایی را برای یهودیان ایجاد کردند، سرانجام به آنها دستور دادند ستارهی داوود را روی لباسهایشان بپوشند تا یهودی بودنشان مشخص شود. در ۲۸ سپتامبر سال ۱۹۴۱، آلمانیها گتویی را احداث کردند و یهودیان شهر را در آنجا جمع کردند. حدود یک سال بعد، در مهمترین تعطیلات مذهبی دین یهود، روز کفارهشویان (یوم کیپور)، آلمانیها مردم را در گتوها دستگیر کردند. اشخاصی که مقاومت میکردند یا سعی میکردند مخفی شوند، با شلیک گلوله کشته میشدند. مویشه و خانوادهاش همراه با یهودیان دیگر به صورت دسته جمعی مجبور به سوار شدن به واگن باری یک قطار شدند.
در ۲۲ سپتامبر سال ۱۹۴۲، مویشه و خانوادهاش به اردوگاه مرگ تربلینکا تبعید شدند. وی اندکی پس از ورود به اردوگاه، به اتاقهای گاز برده و با گاز خفه شد. او ۱۶ سال داشت.