Oskar Schindler (Özetlenmiş Makale)
Oskar Schindler (1908–1974), o zamanlar Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun vilayeti olan Moravya’da Svitavy’de (Zwittau) doğdu. Etnik açıdan Alman ve Katolik olan Schindler, II. Dünya Savaşı sırasında yaklaşık 1200 Yahudiyi Auschwitz’e gönderilmekten kurtarmıştır. Schindler 1936 yılında Alman Askerî Dış İstihbarat Ofisi ile çalışmaya başladı. Şubat 1939’da Nazi Partisi’ne katıldı. Hayatın güzelliklerinden zevk almayı bilen fırsatçı bir iş adamı olan Schindler, savaş zamanında insanları kurtarma adayına hiç benzemiyordu.
Schindler, Almanya’nın Polonya’yı işgalinin ardından Krakow’a taşındı. Almanların, işgal altındaki Polonya’da şirketleri “Aryanlaştırma” programından faydalanarak Kasım 1939’da Yahudi malı bir emaye eşya imalathanesini satın aldı ve Emalia adıyla bilinen bir fabrika kurdu. Schindler başka iki fabrika işlettiği halde, Emalia’da yalnızca Krakow gettosu yakınlarından zorla çalıştırılan Yahudileri işe aldı. Mart 1943’te gettonun tasfiyesi sırasında Schindler, Yahudi işçilerinin geceleri nispeten daha güvenli olan fabrikada kalmalarına izin verdi. 1994 yılında altın çağını yaşayan Emalia, 1700 işçi istihdam ediyordu. Bu işçilerin en az 1000’i sonunda Plaszow toplama kampına götürülüp zorla çalıştırılan Yahudilerden oluşmaktaydı.
Emalia’ya yerleştirilen esirler, hâlâ Plaszow toplama kampının acımasız koşullarına maruz kalıyor olsa da, Schindler rüşvet ve kişisel diplomasi yoluyla onların adına sürekli aracılık ediyordu. İşçilerin Alman savaş gücü için gerekli olduğu iddiasını desteklemek için, Emalia’ya bir de silah üretim bölümü ekledi. Zorla çalıştırılan yaklaşık 1000 Yahudinin kendi işçisi olarak kayıtlı olmasına ilaveten Schindler, civardaki fabrikalarda çalışan 450 Yahudinin daha Emalia’da yaşamasına izin verdi. Schindler’in bu işçileri koruması ve bazı iş ilişkileri Alman yetkililerinin, kendisinin yoldan çıktığından ve Yahudilere yetki dışı yardımda bulunduğundan şüphelenmelerine yol açtı. SS ve polis yetkilileri onu üç kez tutukladı ancak herhangi bir suçlamada bulunamadılar.
Schindler, Ekim 1944’te tesisi Moravya’da bulunan Bruennlitz’e (Brnenec) taşıma yetkisi elde etti. Yardımcılarından biri, yeni fabrikada çalışması gereken 1200 kişilik bir Yahudi esir listesinin birkaç sürümünün taslağını oluşturdu. Bu listeler “Schindler’in Listesi” ortak adıyla bilinmektedir. Bir silah fabrikası olarak tasnif edilmiş olmasına rağmen, Bruennlitz tesisi yaklaşık sekiz aylık faaliyet sonucu yalnızca bir vagonluk hakiki mühimmat üretmişti. Schindler, sahte üretim rakamları ileri sürerek üretimin varlığını Alman yetkililere doğruladı.
Schindler ve karısı 1949’da Arjantin’e göç etti. İsrail Soykırım Anı Müzesi Yad Vashem, 1962’de Schindler’e savaş zamanında gösterdiği çabalar için “Milletler İçinde Adil Kişiler” (Righteous Among the Nations) ünvanı verdi. Schindler, Ekim 1974’te beş parasız ve neredeyse tanınamayacak bir şekilde Almanya’da öldü. Schindler’in hikâyesi, Steven Spielberg’in 1993 yılında çektiği Schindler’s List adlı film sayesinde daha fazla dikkat topladı. Schindler, Soykırım sırasında toplam 800 Yahudi erkeğin ve 300 ila 400 Yahudi kadının hayatta kalmasına yardım etti.