اسکار شیندلر (خلاصه مقاله)
اسکار شیندلر (1974-1908) در شهر سویتاوی (تسویتاو) در موراویا که در آن زمان ایالتی از کشور پادشاهی اتریش- مجارستان بود به دنیا آمد. او که فردی آلمانی تبار و کاتولیک بود، طی جنگ جهانی دوم حدود 1200 یهودی را از تبعید به آشویتس نجات داد. در سال 1936، شیندلر در اداره اطلاعات نظامی خارجی آلمان شروع به کار کرد. او در فوریه 1939 به حزب نازی پیوست. با توجه به اینکه شیندلر تاجری فرصت طلب و علاقمند به لذات زندگی بود، بعید به نظر می رسید که زمانی به یک امدادگر دوران جنگ تبدیل شود.
پس از تهاجم آلمان به لهستان، شیندلر به کراکوف نقل مکان کرد. او در نوامبر 1939 با بهره برداری از برنامه "آریایی سازی" کسب و کار در لهستان اشغالی، یک تولیدی ظروف لعابی متعلق به یک یهودی را خریداری و کارخانه ای به نام "امالیا" دایر کرد. شیندلر دو کارخانه دیگر را نیز اداره می کرد، اما کارگران به بیگاری گماشته شده یهودی که ساکن گتوی کراکوف در همان حوالی بودند را فقط در امالیا استخدام کرد. طی برچیده شدن این گتو در مارس 1943، شیندلر به کارگران یهودی اش اجازه داد که شب را در کارخانه بمانند تا از امنیتی نسبی برخوردار شوند. کارخانه امالیا در اوج کار خود در سال 1944، 1700 کارگر استخدام کرد؛ دست کم 1000 نفر از آنها کارگران به بیگاری گماشته شده یهودی بودند که در نهایت به اردوگاه کار اجباری پلاشوف منتقل شده بودند.
با وجود آنکه زندانیانی که در کارخانه امالیا به کار گرفته شده بودند هنوز هم در شرایط سبعانه اردوگاه پلاشوف زندگی می کردند، شیندلر از طریق رشوه دادن و با تدبیرهای فردی، بارها به نفع آنها پادرمیانی کرد. او برای اثبات ادعای خود مبنی بر اینکه وجود این کارگران برای فعالیت های ماشین جنگی آلمان ضروری است، یک بخش تولید تسلیحات به کارخانه امالیا اضافه کرد. شیندلر علاوه بر حدود هزار کارگر به کار گماشته شده یهودی که نامشان به عنوان کارگران او ثبت شده بود، اجازه داد 450 کارگر یهودی مشغول به کار در کارخانه های اطراف نیز در امالیا زندگی کنند. حمایت شیندلر از این کارگران و برخی از معاملات تجاری او باعث شد که مقامات آلمانی نسبت به رشوه خواری و کمک غیرقانونی شیندلر به یهودیان سوء ظن ببرند. مأموران پلیس و اس اس سه بار شیندلر را دستگیر کردند اما نتوانستند به او اتهامی وارد کنند.
در اکتبر 1944، شیندلر مجوز انتقال کارخانه خود به شهر برونلیتس در موراویا را گرفت. یکی از دستیاران او چندین نسخه از یک فهرست 1200 نفره از زندانیان یهودی که باید در کارخانه جدید کار می کردند را تهیه کرد. این فهرست ها در مجموع به "فهرست شیندلر" معروف شدند. اگر چه کارخانه برونلیتس در زمره کارخانه های تسلیحات قرار داشت، اما فقط یک واگن مهمات جنگی طی حدود هشت ماه کار خود تولید کرد. شیندلر با ارائه اعداد و ارقام ساختگی در مورد میزان تولید کارخانه اش، لزوم وجود آن را برای مقامات آلمانی توجیه می کرد.
در سال 1949، شیندلر و همسرش به آرژانتین مهاجرت کردند. موزه یادبود هولوکاست در اسرائیل،"ید و شم"، در سال 1962 شیندلر را به خاطر فعالیت های نجات بخشش طی جنگ، در زمره "پارسایان در میان ملل" قرار داد. او در اکتبر 1974، تهیدست و تقریباً گمنام در آلمان درگذشت. پس از به نمایش درآمدن فیلم پرطرفدار "فهرست شیندلر" به کارگردانی استیون اسپیلبرگ در سال 1993، توجه بیشتری به داستان زندگی شیندلر جلب شد. در مجموع، شیندلر جان حدود 800 مرد یهودی و بین 300 تا 400 زن یهودی را در هولوکاست نجات داد.