Gertruda Nowak

Gertruda, Batı Polonya'da bulunan Zegrowek'in kırsal topluluğunda yaşayan fakir bir ailenin beş çocuğundan biriydi. Nowak ailesi, Gertruda'nın büyükanne ve babasına yakın bir yerde yaşıyordu. Sylwester ve Joanna Nowak isimli anne babaları gibi Nowak çocukları da, Roma Katolik inancına göre vaftiz edilmişti.

1933–39: Genç bir kızken evdeki günlük işlere yardım eder ve okuldan sonra kardeşlerime bakardım. 1 Eylül 1939'da Almanlar Polonya'yı işgal ettiğinde 9 yaşındaydım. Nazi birlikleri Zegrowek'e o ay içerisinde ulaşmıştı. Zegrowek, Polonya'nın Almanya'nın resmen ilhak ettiği bir bölgesinde yer alıyordu.

1940–44: 12 yaşındayken Almanlar babamı götürdüler. Onu Polonya yeraltı örgütünde çalışmakla suçluyorlardı. Almanlar, üç ay sonra bu sefer karısı ve çocukları için geldiler. Ancak ben büyükannemlerin evinde saklanarak kaçmayı başardım. 30 Eylül 1943'te Naziler beni de tutukladılar. Lodz'un Yahudi gettosunda çocuklar için oluşturulmuş bir köle işçi kampına gönderildim. Orada iki kardeşimi buldum. Kampta her gün çocuklar can veriyordu. Muhafızlar, bazen can çekişenleri cesetlerle birlikte Yahudi mezarlığına gömerdi.

Gertruda, 19 Ocak 1945'te Lodz'ta serbest bırakıldı. Ailesinden yalnızca o ve en küçük kardeşi Edward sağ kalabildi. Gertruda, savaştan sonra Polonya'da kalmaya devam etti.