Sara Galperin

Sara Bernstein adıyla doğan Sara, bir Litvanya köyü olan Karchai'da yaşayan Yahudi bir ailenin altı çocuğundan biriydi. Babası çiftçiydi. Sara ortaokula Jonava'da gitti ve 1920'de Siauliai'ye taşındı. Orada Pinchas Galperin'e tanışıp evlendi. Çift tereyağı, süt ve peynir satan mandıralarını işletiyordu. İki erkek ve bir kız olmak üzere üç çocukları vardı.

1933–39: Aile dükkânını işletmenin yanı sıra her sabah erkenden kalkıp yerel çiftçilerden süt ürünleri alan Sara, hasta ve yoksullara yardım eden çeşitli kadın örgütlerine de katılıyordu. Hastaların ailelerine paketler yolluyor, dul ve yetimlere yemek sağlıyorlardı. 1939'da Almanya Polonya'yı kuşattı. Litvanya o zamanlar hâlâ özgür bir ülkeydi.

1940–44: 1940'ta Sovyetlerin Litvanya'yı ilhak etmesinden bir yıl sonra Alman birlikleri, Siauliai'yi ele geçirdiler ve şehrin Yahudilerini bir gettoya taşıdılar. 5 Kasım 1943'te Almanlar, bağlı çalışma hakkındaki aykırı emirleri bildirdiler. Kargaşa hüküm sürdü. Yahudi polisi, bir çalışma tugayı bulmanın daha güvenli olacağı konusunda insanları uyardı. Sara'ya yakınlardaki bir fabrikanın işçilere ihtiyacı olduğunu söyledi. Ancak Sara'nın gettoyu terk etmesini gerektiren bir Yahudi yıldızı yoktu. Pinchas ona "Ben güçlü bir adamım, beni alamayacaklar" sözünü verdi.

Sara döndüğünde Pinchas sürülmüştü. 1945'in başlarında Sara, Sovyet birlikleri tarafından Baltık kıyısında özgürlüğüne kavuşturuldu. Pinchas'ın Auschwitz'de gaz odasında can verdiğini öğrendi.