1938–39 yıllarında Macaristan, Çekoslavakya’nın, Helen’in yaşadığı bölgesini ilhak etti. Almanya 1944’te Macaristan’ı işgâl ettikten sonra Helen ve ailesi Uzhgorod gettosuna sürüldü. Yahudi oldukları için kısa bir süre sonra aile üyelerinin çoğunun hayatını kaybedeceği çeşitli kamplara sürüleceklerdi. Helen, yürüyemeyecek kadar güçsüz düştüğünde bile ablasıyla birlikte Auschwitz’den sağ çıktı. Bir cephane fabrikası kampında ve Bergen-Belsen’de zorunlu çalıştırıldı.
Dedemin de talis denilen bir dua şalı vardı. O adamlara dua şallarını taktırdılar ve dua etmeye başlamalarını söylediler. Onları dua ederken dövmeye ve sakallarını kesmeye başladılar. Zavallı dedem... Annem, bunlar olurken babasına yapılanları izlemek zorunda kaldı. Onu kurtarmaya gidemedi çünkü yanlarına yaklaşınca öldürülecekti. O zavallı yaşlı adamlar o acıya katlanmak zorunda kaldı. Sadece fiziksel acıya değil, sakallarının kesilmesine de. Dedem kendisini hiç sakalsız görmemişti. Birkaç gün sürekli ağladı ve annem ne yapacağını bilemedi. Bir eşarbı yüzüne sarıp başının üstünde bağladı. Sonra da bir şapka taktı. Avrupa’daki yaşlı Yahudiler o siyah şapkadan takardı. O şekilde gezmeye başladı. Sakalsız hâlini kabullenemiyordu.
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.
