Wannsee Konferansı ve "Nihai Çözüm"
20 Ocak 1942'de 15 üst düzey Nazi Partisi ve Alman hükümet yetkilisi, "Yahudi Sorununa Nihaî Çözüm" adını verdikleri uygulamayı görüşmek ve koordine etmek üzere Berlin'in Wannsee banliyösündeki bir villada toplandı.
Önemli gerçekler
-
1
Yahudilerin, Nazi Almanyası ve iş birlikçileri tarafından toplu şekilde katledilmesi, Mihver güçlerinin denetimindeki Avrupa devlet kurumlarının koordinasyonunu ve iş birliğini gerektiriyordu.
-
2
Wannsee Konferansı, Alman yetkililerin sözde "Yahudi Sorununa Nihai Çözümü" (toplu katliam) görüştüğü ve uygulamaya soktuğu üst düzey bir toplantıydı.
-
3
SS, Nazi programının parçası olarak, bir kısmı Almanya kontrolündeki bölgelerde yaşamayan 11 milyon Yahudi’yi ortadan kaldırmayı planlamıştı.
Wannsee Konferansı katılımcıları
Wannsee Konferansı'nda SS'i temsil edenler:
- Reich Ana Güvenlik Ofisi (Reichssicherheitshauptamt-RSHA) şefi ve Reichsführer-SS (SS şefi) Heinrich Himmler'in en önemli yardımcılarından biri olan SS Generali Reinhard Heydrich
- RSHA IV. Şubesi (Gestapo) şefi SS Tümgeneral, Heinrich Müller
- RSHA IVB4 Şubesi (Yahudi İşleri) şefi SS Yarbayı Adolf Eichmann,
- RSHA'nın Krakow, Polonya'daki genel hükümet saha ofisi kumandanı, SS Albayı Eberhard Schöngarth
- 1941 sonbaharında Letonya'ya sevk edilen RSHA Einsatzkommando 2'nin kumandanı SS Binbaşısı Rudolf Lange
- Irk ve Yerleşim Ana Ofisi şefi SS Tümgenerali Otto Hofmann
Devlet kurumlarını temsil edenler:
- Devlet Bakanı Roland Freisler (Adalet Bakanı)
- Bakanlık Direktörü Wilhelm Kritzinger (Reich Kabinesi)
- Devlet Bakanı Alfred Meyer (İşgal Altındaki Doğu Toprakları-Alman İşgali Altındaki SSCB'den sorumlu Reich Bakanı)
- Bakanlık Direktörü Georg Leibrandt (İşgal Altındaki Doğu Topraklarından sorumlu Reich Bakanı)
- Müsteşar Martin Luther (Dış İşleri Bakanlığı)
- Devlet Bakanı Wilhelm Stuckart (İç İşleri Bakanlığı)
- Devlet Bakanı Erich Naumann (Dört Yıllık Plan Tam Yetkili Ofisi)
- Devlet Bakanı Josef Bühler (Alman İşgali Altındaki Polonya Genel Valisi Yönetim Ofisi)
- Bakanlık Direktörü Gerhard Klopfer (Nazi Partisi İdari İşleri)
Alman Silahlı Kuvvetleri (Wehrmacht) ve Almanya Ulaştırma Bakanlığı'ndaki Reich Demir Yolları (Reichsbahn), konferansta temsil edilmedi. SS ve polis, 1941 baharında Sovyetler Birliği'ni işgal etmeden önce Alman Ordusu Üst Komutası ile sivilleri ve Sovyet Yahudilerini öldürme konusunda çoktan anlaşmaya varmıştı. 1941 Eylül ayı sonlarında Hitler Alman, Avusturyalı ve Çek Yahudilerini Alman işgali altındaki Polonya'da ve Alman işgali altındaki Sovyetler birliğinde bulunan yerlere nakletmesi için Reich Demir Yolları'na yetki verdi; Yahudilerin büyük çoğunluğu, buralarda Alman yetkililer tarafından öldürülecekti.
Konferansın hedefleri
"Nihaî Çözüm," Avrupa Yahudilerinin sistematik, planlı ve fiziksel imhasının kod adıydı. Adolf Hitler, 1941'de hâlâ belirlenememiş bir günde, Avrupa çapındaki bu toplu katliama izin verdi. Heydrich, Wannsee Konferansı'nı
- "Nihaî Çözüm"ün uygulanmasıyla ilgili devlet bakanlarını ve diğer kurumları bilgilendirip desteklerini garantilemek ve
- Hitler'in, operasyonu koordine etme görevini Heydrich ile RSHA'ya verdiğini katılımcılara tebliğ etmek için düzenledi.
Masadakiler, böyle bir plana girişmenin gerekli olup olmadığını düşünmek yerine Nazi rejiminin en üst makamlarının çoktan aldığı bir politika kararının uygulanmasını görüştüler.
"Nihaî Çözüm"ün koordinasyonu
Wannsee Konferansı sırasında katılımcıların çoğu Nazi rejiminin, Sovyetler Birliği ve Sırbistan'ın Alman işgali altındaki bölgelerinde Yahudileri ve diğer sivilleri toplu halde katletmeye giriştiğinin zaten farkındaydı. Bazıları, Einsatzgruppen ile diğer polis ve askerî birliklerin Alman işgali altındaki Sovyetler Birliği'nde yaşayan on binlerce Yahudiyi kıyıma tabi tuttuğunu öğrenmişti. Diğerleriyse Alman Ordusu birlikleri ve SS'in Sırbistan'daki Yahudileri öldürmekte olduğunu fark etti. Toplantıya katılan yetkililerin hiçbiri, Heydrich'in duyurduğu "Nihaî Çözüm" politikasına itiraz etmedi.
Heydrich, Avrupa'da yaşayan yaklaşık 11,000,000 Yahudinin "Nihaî Çözüm" kapsamında olacağını belirtti. Bu sayıya yalnızca Mihver devletlerinin kontrolündeki Avrupa'da ikamet eden Yahudileri değil, Birleşik Krallık'taki ve tarafsız ülkelerdeki (İsviçre, İrlanda, İsveç, İspanya, Portekiz ve Türkiye'nin Avrupa'daki toprakları) Yahudi nüfusunu da dahil etti. Büyük Alman Reich'ında ikamet eden ve Alman Reich'ı vatandaşı statüsüne sahip Yahudiler için kimin Yahudi olduğunu belirlemede Nuremberg Yasaları dayanak teşkil edecekti.
Heydrich,
"Nihaî Çözüm süresince Yahudilerin Doğu'da uygun bir iş gücü dağıtımı için uygun şekilde denetime tabi tutulacağını duyurdu. Fiziksel engeli olmayan Yahudiler yollar inşa etmek için, cinsiyete göre ayrılmış büyük işçi grupları hâlinde bu bölgelere götürülecek, böylelikle sayıları doğal olarak azalacaktı. Sağ kalanlar ise hiç kuşkusuz direnmeye en çok gücü olanlardan oluşacaktı. Doğal seçilim ürünü oldukları ve yeni bir Yahudi uyanışının nüvesi olarak kabul edildikleri için bunlarla uygun şekilde ilgilenilmeliydi."
Yaşlı Yahudilerin ve I. Dünya Savaşı'nda sakat kalmış ya da madalya almış Yahudilerin gönderileceği Theresienstad kamp gettosunun kurulması, Yahudi olmayanlarla ya da Nuremberg yasalarınca tanımlanmış soyu karışık kişilerle evlenen Yahudilere karşı alınan "Nihaî Çözüm" önlemleri savaşının bitişine kadar erteleme, Almanya'nın Mihver ortaklarının Yahudi nüfusunu teslim etmeye ikna umudu ve "tahliyeler" için hazırlık tedbirleri gibi yeni politikanın ortaya çıkardığı bazı sorunlar katılımcılar tarafından tartışıldı.
Toplantı protokollerinde arz-ı endam eden süslü sözlere karşın Wannsee Konferansı'nın hedefi, katılımcılar için son derece açıktı: Avrupa Yahudilerinin fiziksel imhasını amaçlayan politikanın koordinasyonuna destek olmak.