Concentration camp survivor Jadwiga Dzido shows her scarred leg to the Nuremberg court, while an expert medical witness explains ...

آزمایش‌های پزشکی نازی‌ها

در طول جنگ جهانی دوم، تعدادی از پزشکان آلمانی، آزمایش‌های دردناک و غالباً مرگباری را بر روی هزاران زندانی انجام دادند، بدون آن‌که حتی موافقت آنها را کسب کنند. نتایج این آزمایش‌ها به دلیل آن‌که تحت شرایطی غیرانسانی ، بدون کسب رضایت زندانیان و به‌ روش‌هایی مغایر با استانداردهای معمولِ پژوهشی در اردوگاه‌های کار و اردوگاه‌های مرگ صورت گرفتند، مورد قبول دانشمندان نبوده‌ و نیستند. 

وقایع کلیدی

  • 1

    بسیاری از پزشکان و دانشمندان آلمانی که تا پیش از سال ۱۹۳۳ از نظریه‌های بهداشت نژادی حمایت می‌کردند، از تأکید رژیم جدید بر زیست‌شناسی و وراثت، فرصت‌های جدید شغلی و نیز بودجه‌های تحقیقاتیِ مربوط به آن استقبال نمودند.

  • 2

    آزمایش‌ها، حول سه محور اصلی صورت می‌گرفت: یافتن روش‌هایی برای حفظ جان نظامیان، آزمایش داروها و روش‌های درمانی، و پیشبُرد سیاست‌های نژادی و ایدئولوژیک نازی‌ها.

  • 3

    پس از جنگ، تنها تعداد اندکی از متخصصانِ پزشکی که در ابعاد مختلف در اجرا و مشروعیت بخشیدن به سیاست‌های بهداشت نژادی نازی‌ها نقش ایفا کرده بودند، به خاطر اعمال‌شان محاکمه شدند یا حتی مورد بازخواست قرار گرفتند. بسیاری از آنان، به کار و حرفه‌‌ی خود ادامه دادند.

نقش جامعه‌ پزشکان

از سال ۱۹۳۳ تا ۱۹۴۵، نازی‌ها کارزاری را در پیش گرفتند که هدف از آن «پاکسازی» جامعه‌‌ی آلمان از افرادی بود که «سلامت» زیست‌شناختیِ ملت را تهدید می‌کردند. آنها برای توسعه‌‌ی سیاست‌های سلامت نژادی، پزشکان، متخصصانِ ژنتیک، روانشناسان و مردم‌شناسان را انتخاب و به خدمت گرفتند. این سیاست‌ها، از عقیم‌سازی گروهیِ بیماران در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی آغاز شد و به نابودیِ تقریباً تمامی یهودیان اروپا انجامید.

آزمایش‌های پزشکی در دوران رایش سوم  

می‌توان آزمایش‌های پزشکی غیراخلاقیی را که نازی‌ها بدون جلب رضایت بیماران، یا بدون در نظر گرفتن تدابیر ایمنی آنها صورت می‌دادند، به سه دسته تقسیم کرد:

۱- آزمایش‌های مرتبط با حفظ جان نظامیان 

هدف از بسیاری از آزمایش‌هایی که در اردوگاه‌های کار اجباری و مرگ صورت گرفتند، حفظ جان نظامیانِ «نیروهای محور» (متحدین آلمان نازی) در میادین نبرد بود. برای نمونه، در اردوگاه «داخائو»، پزشکانِ نیروی هوایی و «مؤسسه‌‌ی پژوهش‌های هوانوردی آلمان»، با استفاده از زندانیان، آزمایش‌هایی را در ارتفاعات بسیار بالا انجام دادند که هدف از آن، تعیین حداکثر ارتفاعی بود که به خدمه‌‌ی یک هواپیمای آسیب‌دیده، امکان می‌داد به سلامت با چترنجات فرود آید. در همان اردوگاه بود که دانشمندان، آزمایش‌ موسوم به یخ‌زدگی را به‌منظور یافتن درمان موثر هیپوترمی، بر روی زندانیان انجام می‌دادند. از زندانیان، همچنین، برای امتحان روش‌های مختلف تبدیل آبِ دریا به آبِ شیرین، استفاده می‌شد.

۲- آزمایش دارو و روش‌های درمانی

آزمایش‌هایی نیز به‌منظور ساخت و تست دارو و روش‌های درمانی بر روی جراحات و بیماری‌هایی صورت گرفت که نظامیان و کارکنان آلمانی در میادین نبرد به آن دچار شده بودند. دانشمندان در اردوگاه‌های کار اجباری «زاکسن‌هاوزن»، «داخائو»، «ناتسوایلر»، «بوخنوالد» و «نوینگامه» از زندانیان برای آزمایش ترکیبات جدیدِ داروهای ایمن‌سازی و آنتی‌بادی‌ها به منظور پیشگیری و درمان بیماری‌های واگیردار مثل مالاریا، تیفوس، سل، تب حصبه، تب زرد و هپاتیت عفونی، استفاده می‌کردند. پزشکان در اردوگاه «راونس‌بروک»، آزمایش‌های پیوند استخوان و داروهای جدید سولفانیلامید را انجام دادند. در اردوگاه‌های «ناتسوایلر» و «زاکسن‌هاوزن»، زندانیان را به‌منظور آزمایش‌ پادزهرهای احتمالی، در معرض گاز فسژن و خردل می‌گذاشتند.

۳- آزمایش‌هایی در راستای پیشبرد سیاست‌های نژادی و ایدئولوژیک 

دسته‌ی سوم آزمایش‌های پزشکی، در راستای پیشبرد سیاست‌های نژادی و ایدئولوژیک نازی‌ها صورت گرفت. از جمله شناخته‌شده‌ترین و بدنام‌ترین‌ نمونه‌ها، می‌توان به آزمایش‌‌هایی که «یوزف منگله» در اردوگاه «آشویتس» بر روی دوقلوهای سنین مختلف انجام می‌داد، اشاره کرد. علاوه بر این، «منگله»، برای تعیین میزان استقامت «نژادهای» مختلف در برابر بیماری‌های مسری، همان آزمایش‌هایی را که «ورنر فیشر» در «زکسن‌هاوزن» بر روی روماها (کولی‌های اروپا) انجام داد، در «آشویتس» به انجام رساند. تحقیقات «آگوست هیرت» در دانشگاه استراسبورگ نیز به قصد اثبات «پستی نژاد یهود» صورت گرفت. از دیگر آزمایش‌های مخوفی‌ که برای پیشبرد سیاست‌های نژادی نازی‌ها انجام شد، مجموعه‌ای از آزمایش‌ عقیم‌سازی بود که عمدتاً در «آشویتس» و «راونسبروک» صورت گرفت. در آنجا، دانشمندان روش‌های متعددی را به بوته‌ی آزمایش گذاشتند تا کارآمدترین و ارزان‌ترین روش عقیم‌سازی یهودیان، روماها و سایر اقلیت‌هایی را که به باور نازی‌ها از لحاظ نژادی و ژنتیکی نامطلوب بودند، به‌دست آید.

آیین‌نامه‌‌ی نورنبرگ

آیین‌نامه‌‌ی نورنبرگ، پس از کشف آزمایش‌های پزشکی نازی‌ها در اردوگاه‌های کار اجباری، و در پی بررسی پرونده‌ی اتهامات متخصصان پزشکی در جریان هولوکاست، تهیه‌ و تنظیم شد. آیین‌نامه‌‌ی نورنبرگ، شامل یک رشته قوانین برای رضایت آگاهانه‌ی بیماران و اعمال استانداردهای لازم برای پیشبرد تحقیقات علمی و پزشکی می‌باشد. 

Thank you for supporting our work

We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of all donors.

واژه‌نامه