Α´ Παγκόσμιος Πόλεμος (Άρθρο με περικοπές)

Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν η πρώτη μεγάλη διεθνής σύρραξη του εικοστού αιώνα. Η δολοφονία του αρχιδούκα Φρανζ Φέρντιναντ των Αψβούργων πυροδότησε τις εχθροπραξίες, οι οποίες ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 1914 και συνεχίστηκαν σε διάφορα μέτωπα για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου οι δυνάμεις της Αντάντ, -- η Βρετανία, η Γαλλία, η Σερβία και η Αυτοκρατορική Ρωσία (στις οποίες αργότερα προσεχώρησαν η Ιταλία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ρουμανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες) -- συγκρούστηκαν με τις Κεντρικές Δυνάμεις, τη Γερμανία και την Αυστροουγγαρία (αργότερα συνετάχθηκαν μαζί τους η Οθωμανική Τουρκία και η Βουλγαρία). Ο αρχικός ενθουσιασμός άρχισε να υποχωρεί καθώς ο πόλεμος οδήγησε σε αδιέξοδο με πολυδάπανες μάχες και πολεμικές συγκρούσεις σε χαρακώματα. Κάποια στιγμή οι αμυντικές γραμμές χαρακωμάτων και οχυρώσεων στο δυτικό μέτωπο εκτείνονταν σε μήκος 765 χιλιομέτρων περίπου. Οι αχανείς εκτάσεις του ανατολικού μετώπου δεν επέτρεπαν τον πόλεμο σε χαρακώματα σε μεγάλη κλίμακα, η σφοδρότητα όμως των συγκρούσεων ήταν αντίστοιχη με αυτών στη Δύση. Πολύνεκρες μάχες σημειώθηκαν επίσης στη βόρεια Ιταλία, τα Βαλκάνια και την Οθωμανική Τουρκία. Ένοπλες συγκρούσεις πραγματοποιήθηκαν στη θάλασσα και, για πρώτη φορά, στον αέρα.

Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ένας από τους πλέον καταστροφικούς πολέμους στη σύγχρονη ιστορία. Σχεδόν έντεκα εκατομμύρια στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους. Τα θύματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ξεπερνούσαν σε αριθμό το σύνολο όλων των στρατιωτικών απωλειών στους πολέμους των προηγούμενων εκατό ετών. Περίπου 21 εκατομμύρια στρατευμένοι τραυματίστηκαν στις συγκρούσεις. Οι βαρύτατες απώλειες οφείλονταν εν μέρει στη χρήση νέων όπλων, όπως τα πολυβόλα και τα χημικά όπλα. Την 1η Ιουλίου 1916, ημέρα κατά την οποία σημειώθηκαν τα περισσότερα θύματα μέσα σε 24 ώρες, ο βρετανικός στρατός και μόνο υπέστη στο Σομμ 57.000 απώλειες. Η Γερμανία και η Ρωσία είχαν τις μεγαλύτερες απώλειες στρατιωτών: οι εκτιμήσεις μιλούν για 1.773.700 και 1.700.000 άνδρες, αντίστοιχα. Η Γαλλία έχασε το 16% των δυνάμεων που είχε επιστρατεύσει. Σύμφωνα με ιστορικούς τουλάχιστον 13.000.000 άμαχοι έχασαν τη ζωή τους άμεσα ή έμμεσα λόγω των εχθροπραξιών. Η θνησιμότητα σημείωσε δραματική αύξηση προς το τέλος του πολέμου με το ξέσπασμα της «ισπανικής γρίπης», της φονικότερης επιδημίας γρίπης στην ιστορία. Εκατομμύρια άνθρωποι ξεριζώθηκαν ή εκτοπίστηκαν από τις εστίες τους. Οι επιπτώσεις στην ακίνητη περιουσία και τη βιομηχανία ήταν καταστροφικές, ιδιαίτερα στη Γαλλία και το Βέλγιο όπου σημειώθηκαν και οι σφοδρότερες συγκρούσεις.

Στις 11:00 π.μ. την 11η Νοεμβρίου του 1918, τερματίστηκαν οι εχθροπραξίες στο δυτικό μέτωπο. Ο «Μεγάλος Πόλεμος», όπως είχε χαρακτηριστεί την εποχή εκείνη, είχε πλέον λήξει, ο απόηχος όμως των συνέπειών του στις διεθνείς σχέσεις, την πολιτική, την οικονομία και την κοινωνία θα παρέμενε αισθητός για τις επόμενες δεκαετίες.

Thank you for supporting our work

We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of all donors.

Γλωσσάριο