![Wladyslaw Piotrowski [LCID: 5986]](https://encyclopedia.ushmm.org/images/large/a106e4b4-11b9-44c9-b162-4f111643757b.gif "Wladyslaw Piotrowski [LCID: 5986]")
Ο Wladyslaw γεννήθηκε από καθολικούς γονείς στην, υπό ρωσική κατοχή, Πολωνία. Γεννήθηκε στο Plock, μία πόλη σε αγροτική περιοχή βόρεια της Βαρσοβίας. Ο Wladyslaw παντρεύτηκε το 1918 και μαζί με τη γυναίκα του, Marie, μεγάλωσαν τέσσερα παιδιά.
1933-39: Ο Wladyslaw εργαζόταν ως λογιστής, ενώ αργότερα ανέλαβε λογιστικά καθήκοντα σε ένα τοπικό αγροτικό συνεταιρισμό. Το 1931 στάλθηκε στην πόλη Wyszogrod για να κλείσει ένα αποτυχημένο παράρτημα του συνεταιρισμού των αγροτών. Ένα χρόνο μετά, οργάνωσε ένα νέο, πετυχημένο συνεταιρισμό στο Wyszogrod με τοπικούς αγρότες και γαιοκτήμονες. Μετά την εισβολή της Γερμανίας στην Πολωνία το 1939, ο συνεταιρισμός καταλήφθηκε από τους Γερμανούς, και ο Wladyslaw και οι εργαζόμενοι πήραν διαταγή να παραμείνουν.
1940-42: Στις 6 Απριλίου 1940, ο Wladyslaw και ο μεγαλύτερος γιος του Janusz συνελήφθησαν στο σπίτι στο Wyszogrod από τη γερμανική αστυνομία. Τους μετέφεραν σε ένα μεγάλο άδειο δωμάτιο, όπου πολλοί άντρες στέκονταν με το πρόσωπο στον τοίχο. Ένας - ένας, ολοένα και περισσότεροι άντρες μεταφέρονταν εκεί. Μετά από αρκετές ώρες είπαν στον Wladyslaw να πάει σπίτι του. Ο γιος του ήταν μεταξύ των 129 που συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μετά από αυτό το συμβάν ο Wladyslaw, που είχε επιστρέψει στο συνεταιρισμό, εντάχθηκε στην πολωνική αντίσταση. Τον Μάιο του 1942 συνελήφθη, και βασανίστηκε για τέσσερις μήνες.
Στις 18 Σεπτεμβρίου 1942, ο Wladyslaw και ακόμη 12 κρατούμενοι απαγχονίστηκαν δημόσια από τους Γερμανούς στο πρώην εβραϊκό τμήμα του Plock.
Προβολή Αντικειμένου![Rev. Marian Jacek Dabrowski [LCID: 2004]](https://encyclopedia.ushmm.org/images/large/a6854d64-83d2-48d7-80d8-fa666bec95f6.gif "Rev. Marian Jacek Dabrowski [LCID: 2004]")
Ο Marian ανατράφηκε από καθολικούς γονείς στο Niewodowo, μια πόλη στην επαρχία Bialystok της Πολωνίας, κοντά στη Lomza. Η οικογένειά του έζησε εκεί υπό τσαρική κυριαρχία μέχρι το 1918, όταν η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της. Μετά από το γυμνάσιο, ο Marian εντάχθηκε στο Τάγμα των φραγκισκανών καπουτσίνων μοναχών. Μετά από οκταετείς σπουδές στη Γαλλία και την Ιταλία, επέστρεψε στην Πολωνία για να διδάξει φιλοσοφία στους μαθητές του τάγματός του.
1933-39: Όταν η Γερμανία εισέβαλε στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του 1939, ήμουν στο μοναστήρι μας κοντά στο Grodno. Εκκενώσαμε το μοναστήρι τρεις εβδομάδες αργότερα, όταν τα σοβιετικά στρατεύματα, που εισέβαλλαν από τα ανατολικά, έφθασαν στο Grodno. Επέστρεψα στη Lomza. Οι νέοι μας σοβιετικοί κυβερνήτες απέρριπταν τη θρησκεία, υποστηρίζοντας ότι εκμεταλλευόταν την εργατική τάξη. Αυτό το αμφισβήτησα στα κηρύγματά μου. Όταν έμαθα ότι οι Σοβιετικοί ήταν έτοιμοι να με συλλάβουν, το έσκασα από τη γερμανοκρατούμενη Πολωνία.
1940-45: Το 1941, οι Ναζί με συνέλαβαν στη Βαρσοβία. Μου είπαν ότι δεν υπήρχε πραγματικός λόγος για τη σύλληψή μου, αλλά ότι ως μορφωμένο Πολωνό δεν θα μπορούσαν να με εμπιστευθούν για συνεργασία. Με κράτησαν στη φυλακή Pawiak και, στη συνέχεια, με έστειλαν στο Άουσβιτς. Εκεί, ο διοικητής μας έκανε κήρυγμα σχετικά με τη σκληρή εργασία. Ένας διερμηνέας μετέφραζε τον πομπώδη λόγο του στα πολωνικά, όμως εγώ καταλάβαινα γερμανικά. Φώναζε ότι ο μόνος δρόμος προς την ελευθερία ήταν μέσα από την καμινάδα του κρεματορίου. Αντί να μεταφράσει τα λόγια αυτά, ο διερμηνέας είπε: «Θα τα ξεπεράσετε όλα».
Ο αιδεσιμότατος Dabrowski μεταφέρθηκε στο Νταχάου, όπου υποβλήθηκε σε πειράματα ελονοσίας. Απελευθερώθηκε στις 29 Απριλίου 1945 από αμερικανικά στρατεύματα και μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1949.
Προβολή Αντικειμένου![Reidar Dittmann [LCID: 1894]](https://encyclopedia.ushmm.org/images/large/7b749642-f56c-4dc2-8011-c7e0a54c938f.gif "Reidar Dittmann [LCID: 1894]")
Ο Reidar ήταν ο τρίτος από τους τέσσερις γιούς που απέκτησαν οι θρησκευόμενοι λουθηρανοί γονείς του σε μια μικρή πόλη ναυτικών και φαλαινοθηρών στη νορβηγική ακτή. Ο πατέρας του Reidar ήταν δημόσιος υπάλληλος. Ο Reidar φοίτησε σε δημόσιο σχολείο και ονειρευόταν να γίνει μουσικός.
1933-39: Αν και δεν με ενδιέφερε η πολιτική, μπορούσα να συμμεριστώ τους Εβραίους γείτονές μας που είχαν έρθει ως πρόσφυγες από τη Γερμανία. Το φθινόπωρο του 1939, ένιωσα θλίψη με την επίθεση της Γερμανίας στην Πολωνία και της Σοβιετικής Ένωσης στη Φινλανδία. Μερικές ημέρες αργότερα, ο μεγαλύτερος αδελφός μου απεβίωσε. Την παραμονή των Χριστουγέννων, καθώς η θεία και τα εξαδέλφια μου έφτασαν στο σπίτι μας, μάθαμε ότι ο θείος μας είχε επίσης πεθάνει — το εμπορικό πλοίο του βυθίστηκε από γερμανικό υποβρύχιο.
1940-44: Με συνέλαβαν 6 μήνες αφότου οι Γερμανοί κατέλαβαν τη Νορβηγία. Το έγκλημά μου ήταν ανάρμοστη συμπεριφορά και ότι παρότρυνα τους νέους σε τραγούδια κατά των Γερμανών. Καταδικάστηκα σε 6 εβδομάδες φυλάκιση. Μετά την αποφυλάκισή μου, έγινα μέλος της αντίστασης και βοήθησα στο σαμποτάζ του τοπικού ναυπηγείου. Όταν ένα νέο πλοίο βυθίστηκε στην πρώτη του επαφή με το νερό, με συνέλαβαν ξανά. Έλαβα ποινή ισόβιας κάθειρξης, αλλά η ναζιστική κυβέρνηση της Νορβηγίας χορήγησε αμνηστία σε 1.000 πολιτικούς κρατούμενους το Φεβρουάριο του 1942. Μετά το τρίτο μου παράπτωμα, οι Γερμανοί με απέλασαν στο Μπούχενβαλντ.
Ο Reidar επέζησε 30 μήνες αιχμαλωσίας στο Μπούχενβαλντ. Στις 18 Μαρτίου του 1945 αφέθηκε ελεύθερος στον σουηδικό Ερυθρό Σταυρό και επέστρεψε στη Νορβηγία προτού μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1945.
Προβολή ΑντικειμένουΛίγο μετά τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία το Σεπτέμβριο του 1939, η οικογένεια του William εστάλη σε γκέτο και ο αδερφός του σε στρατόπεδο εργασίας. Ο William δωροδόκησε αξιωματούχους για να δώσουν εξιτήριο στον αδερφό του από ένα νοσοκομείο που θα εκκενωνόταν και θα μετέφεραν τους νοσηλευόμενους στο Άουσβιτς. Αργότερα, αφού απέδρασε από ένα στρατόπεδο κράτησης για να φροντίσει τον αδερφό του, ο William φυλακίστηκε. Τον έστειλαν στο στρατόπεδο Blechhammer, στο Γκλάιβιτς, (όπου γνώρισε τη μετέπειτα σύζυγό του) και σε άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο William κατέρρευσε κατά τη διάρκεια μιας πορείας θανάτου κοντά στα Αυστριακά σύνορα, αλλά, στη συνέχεια, απελευθερώθηκε. Οι γονείς και ο αδερφός του απεβίωσαν.
Προβολή ΑντικειμένουΟ Wallace και η οικογένειά του ήταν Πολωνοί καθολικοί. Ο πατέρας του ήταν χημικός μηχανικός και η μητέρα του καθηγήτρια. Οι Γερμανοί κατέλαβαν το Κίλτσε το 1939. Ο Wallace υπήρξε μάρτυρας των πογκρόμ κατά των Εβραίων το 1942. Ο Wallace ήταν ενεργό μέλος της αντιναζιστικής αντίστασης και λειτουργούσε ως αγγελιαφόρος μεταξύ ομάδων ανταρτών. Το 1946, στην απελευθερωμένη Πολωνία, ο Wallace υπήρξε μάρτυρας του πογκρόμ του Κίλτσε. Επανασυνδέθηκε με τον πατέρα του στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1949 κι έπειτα ακολούθησαν και άλλα μέλη της οικογένειάς του. Ωστόσο, το κομμουνιστικό καθεστώς στην Πολωνία, δεν επέτρεψε τη μετανάστευση της μοναδικής αδερφής του για σχεδόν μια δεκαετία.
Προβολή ΑντικειμένουΟ Edward γεννήθηκε από εβραϊκή οικογένεια στη Χάγη. Το 1929, η οικογένειά του μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επειδή ο πατέρας του δυσκολευόταν να βρει δουλειά, ο Edward και η οικογένειά του επέστρεψαν στην Ολλανδία το 1932. Ζούσαν στην πόλη Ντελφτ και είχαν ένα μικρό κατάστημα ενδυμάτων όταν ξέσπασε ο πόλεμος. Οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ολλανδία τον Μάιο του 1940. Θεσπίστηκαν αντι-εβραϊκά διατάγματα, τα οποία απέκτησαν τόσο μεγάλη βαρύτητα, ώστε οι Εβραίοι δεν μπορούσαν πλέον να είναι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και υποχρεώνονταν να φορούν ένα κίτρινο σήμα μετά την 3η Μαΐου του 1942. Όταν ξεκίνησαν οι εκτοπισμοί Εβραίων στην Ολλανδία, ο Edward και η οικογένειά του κρύφτηκαν. Ο Edward προσποιήθηκε ότι δεν ήταν Εβραίος μέχρι το τέλος του πολέμου.
Προβολή Αντικειμένου
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.
![German soldiers hold Poles, including Polish clerics, hostage. [LCID: 50845]](https://encyclopedia.ushmm.org/images/thumb/6d7e8a7d-ad3c-4eb2-8c7b-3b44b0f41ab7.jpg)