
W jaki sposób przedstawiciele różnych zawodów i przywódcy społeczni w Niemczech przyczynili się do prześladowania Żydów i innych grup?
W jakim stopniu przedstawiciele różnych zawodów i przywódcy społeczni w Niemczech byli zaangażowani w Holokaust? Jakie były pobudki i naciski, które doprowadziły do różnego rodzaju zachowań? Jaki był w istocie zakres tych zachowań, od podporządkowania się do sprawstwa?
Przeanalizuj to zagadnienie, aby poszerzyć swoje rozumienie tego, jak i dlaczego doszło do Holokaustu.
Tło historyczne dotyczące tej dyskusji znajdziecie w artykułach związanych z tematem.
Rola różnych grup zawodowych
Prześladowanie Żydów i innych grup nie było wyłącznie wynikiem działań Adolfa Hitlera i pozostałych gorliwych zwolenników nazizmu. Nazistowscy przywódcy wymagali aktywnej pomocy lub współpracy ze strony specjalistów pracujących w różnych dziedzinach, którzy w wielu przypadkach nie byli zadeklarowanymi nazistami. Wśród nich byli urzędnicy, prawnicy, lekarze, nauczyciele, policjanci, wojskowi, elity biznesowe i przywódcy kościelni.
Aby mieć szansę na ożywienie opozycji, uznanie niebezpieczeństwa nazizmu musiałoby nastąpić już od momentu dojścia nazistów do władzy lub w początkowej fazie ich rządów, przed zniszczeniem przez nich demokracji i uzyskaniem niemalże całkowitej władzy w Niemczech. Tak się jednak nie stało. Wielu przedstawicieli różnych zawodów i przywódców społecznych, którzy mogliby coś zmienić, podzielało wartości nazistów i ich antysemickie uprzedzenia, nie traktując priorytetowo praw i ochrony Żydów.
W jaki sposób się podporządkowano?
Sposoby, w jakie poszczególne zawody, dziedziny i przedsiębiorstwa podporządkowały się nazistom, były zróżnicowane.
- Funkcjonariusze publiczni, od urzędników państwowych po sędziów, pomagali w tworzeniu, wdrażaniu i egzekwowaniu praw mających na celu pozbawienie Żydów ich praw, środków do życia i majątku.
- Prawnicy, lekarze i profesorowie uniwersyteccy byli aktywnie zaangażowani w proces wydalania Żydów ze swoich kręgów lub współpracowali z reżimem nazistowskim na inne sposoby przy wdrażaniu polityki rasowej.
- Policja i wojsko odgrywały zasadniczą rolę w umacnianiu władzy nazistów oraz prześladowaniu i masowym mordowaniu Żydów i innych grup społecznych.
- Szefowie banków, firm ubezpieczeniowych oraz innych przedsiębiorstw handlowych i przemysłowych uczestniczyli w prześladowaniu Żydów. Wielu z nich odegrało rolę w „aryzacji” niemieckiej gospodarki, wywłaszczaniu żydowskiego majątku i wykorzystywaniu ludzi do pracy przymusowej w czasie wojny.
- Przywódcy kościelni praktycznie milczeli na temat prześladowania Żydów.
Dlaczego się podporządkowano?
Powody podporządkowania się nazistom były różne w poszczególnych zawodach, dziedzinach i przedsiębiorstwach.
Wspólne dla wszystkich były pewne przekonania podzielane z nazistami, presja, by się podporządkować i ustępować autorytetom, a także troska o własną karierę, firmę czy instytucję.
Inne czynniki obejmowały łatwość, z jaką eksperci i instytucje mogli zostać wciągnięci do współpracy i stać się współwinni masowych zbrodni, a także różne sposoby, w jakie poszczególne osoby mogły oddzielić swoje role zawodowe od osobistych przekonań i poglądów.
Istniały również różne stopnie uprzedzenia wobec Żydów. Z tego powodu prawa i ochrona Żydów traktowane priorytetowo przez wielu przedstawicieli różnych zawodów i przywódców społecznych, którzy mogliby coś zmienić.
Pytania kreatywne
Przeanalizuj świadomość przedstawicieli różnych zawodów na temat systematycznego charakteru prześladowania i zagłady Żydów. Od czego zaczniesz zgłębiać to zagadnienie?
Przyjrzyj się schematowi ustaw norymberskich. Jakie zawody odegrały rolę w jego tworzeniu?
Omów role wojskowych i członków policji. W jaki sposób ich zawodowe przysięgi i tradycyjne obowiązki mogą być poddawane próbom w czasach niepokojów społecznych? Czy pytanie to odnosi się także do innych zawodów?
W jaki sposób wiedza o wydarzeniach w Niemczech i Europie przed dojściem nazistów do władzy może współcześnie pomóc obywatelom w reagowaniu na zagrożenia ludobójstwem i masowymi aktami okrucieństwa?