Theme: Jak do tego doszło?

W jaki sposób przedstawiciele różnych zawodów i przywódcy społeczni w Niemczech przyczynili się do prześladowania Żydów i innych grup?

W jakim stopniu przedstawiciele różnych zawodów i przywódcy społeczni w Niemczech byli zaangażowani w Holokaust? Jakie były pobudki i naciski, które doprowadziły do różnego rodzaju zachowań? Jaki był w istocie zakres tych zachowań, od podporządkowania się do sprawstwa?

Przeanalizuj to zagadnienie, aby poszerzyć swoje rozumienie tego, jak i dlaczego doszło do Holokaustu.

Tło historyczne dotyczące tej dyskusji znajdziecie w artykułach związanych z tematem.

Rola różnych grup zawodowych

Niemiecki nauczyciel wyróżnia dziecko z cechami „aryjskimi”

Prześladowanie Żydów i innych grup nie było wyłącznie wynikiem działań Adolfa Hitlera i pozostałych gorliwych zwolenników nazizmu. Nazistowscy przywódcy wymagali aktywnej pomocy lub współpracy ze strony specjalistów pracujących w różnych dziedzinach, którzy w wielu przypadkach nie byli zadeklarowanymi nazistami. Wśród nich byli urzędnicy, prawnicy, lekarze, nauczyciele, policjanci, wojskowi, elity biznesowe i przywódcy kościelni. 

Aby mieć szansę na ożywienie opozycji, uznanie niebezpieczeństwa nazizmu musiałoby nastąpić już od momentu dojścia nazistów do władzy lub w początkowej fazie ich rządów, przed zniszczeniem przez nich demokracji i uzyskaniem niemalże całkowitej władzy w Niemczech. Tak się jednak nie stało. Wielu przedstawicieli różnych zawodów i przywódców społecznych, którzy mogliby coś zmienić, podzielało wartości nazistów i ich antysemickie uprzedzenia, nie traktując priorytetowo praw i ochrony Żydów. 

W jaki sposób się podporządkowano?

Sposoby, w jakie poszczególne zawody, dziedziny i przedsiębiorstwa podporządkowały się nazistom, były zróżnicowane.

  • Funkcjonariusze publiczni, od urzędników państwowych po sędziów, pomagali w tworzeniu, wdrażaniu i egzekwowaniu praw mających na celu pozbawienie Żydów ich praw, środków do życia i majątku.
  • Prawnicy, lekarze i profesorowie uniwersyteccy byli aktywnie zaangażowani w proces wydalania Żydów ze swoich kręgów lub współpracowali z reżimem nazistowskim na inne sposoby przy wdrażaniu polityki rasowej.
  • Policja i wojsko odgrywały zasadniczą rolę w umacnianiu władzy nazistów oraz prześladowaniu i masowym mordowaniu Żydów i innych grup społecznych.
  • Szefowie banków, firm ubezpieczeniowych oraz innych przedsiębiorstw handlowych i przemysłowych uczestniczyli w prześladowaniu Żydów. Wielu z nich odegrało rolę w „aryzacji” niemieckiej gospodarki, wywłaszczaniu żydowskiego majątku i wykorzystywaniu ludzi do pracy przymusowej w czasie wojny.
  • Przywódcy kościelni praktycznie milczeli na temat prześladowania Żydów. 

Dlaczego się podporządkowano?

Powody podporządkowania się nazistom były różne w poszczególnych zawodach, dziedzinach i przedsiębiorstwach.

Wspólne dla wszystkich były pewne przekonania podzielane z nazistami, presja, by się podporządkować i ustępować autorytetom, a także troska o własną karierę, firmę czy instytucję.

Inne czynniki obejmowały łatwość, z jaką eksperci i instytucje mogli zostać wciągnięci do współpracy i stać się współwinni masowych zbrodni, a także różne sposoby, w jakie poszczególne osoby mogły oddzielić swoje role zawodowe od osobistych przekonań i poglądów. 

Istniały również różne stopnie uprzedzenia wobec Żydów. Z tego powodu prawa i ochrona Żydów traktowane priorytetowo przez wielu przedstawicieli różnych zawodów i przywódców społecznych, którzy mogliby coś zmienić.

Pytania kreatywne

  • Przeanalizuj świadomość przedstawicieli różnych zawodów na temat systematycznego charakteru prześladowania i zagłady Żydów. Od czego zaczniesz zgłębiać to zagadnienie?

  • Przyjrzyj się schematowi ustaw norymberskich. Jakie zawody odegrały rolę w jego tworzeniu?

  • Omów role wojskowych i członków policji. W jaki sposób ich zawodowe przysięgi i tradycyjne obowiązki mogą być poddawane próbom w czasach niepokojów społecznych? Czy pytanie to odnosi się także do innych zawodów?

  • W jaki sposób wiedza o wydarzeniach w Niemczech i Europie przed dojściem nazistów do władzy może współcześnie pomóc obywatelom w reagowaniu na zagrożenia ludobójstwem i masowymi aktami okrucieństwa?

Thank you for supporting our work

We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.