متخصصان و رهبران جامعهی مدنی آلمان چگونه در آزار و اذیت یهودیان و گروههای دیگر مشارکت داشتند؟
متخصصان و رهبران جامعهی مدنی آلمان چقدر در هولوکاست نقش داشتند؟ چه انگیزهها و فشارهایی منجر به بروز طیف وسیعی از رفتارهای اجتماعی در آلمانِ آن سالها شد؟ دامنهی رفتارهای اجتماعی که تبعیت از حکومت تا مشارکت در جنایت را در برمیگرفت، حقیقتاً تا چه حد گسترده بود؟
بررسی این پرسشها به درک چگونگی و چرایی وقوعِ هولوکاست کمک میکند.
نقش متخصصان
سرکوبِ یهودیان و سایر گروهها, تنها به واسطهی تدابیر و سیاستهای «آدولف هیتلر» و رهبران افراطی نازی صورت نگرفت. نازیها به کمک و همکاری فعال طبقاتِ مختلفِ متخصص در زمینههای متفاوت نیاز داشتند، حتی کسانیکه متعهد به حزب یا مدافع تفکرات آن نبودند. این متخصصان، طیف کارمندان دولت تا وکلا، پزشکان و معلمان و نیروهای پلیس و ارتش، همچنین، تجار و کارآفرینانِ مطرحِ کشور و رهبران روحانی، را شامل میشدند
برای ایجاد فرصتی برای مقابله با نازیسم، شناخت خطرات این ایدئولوژی باید از همان لحظهی به قدرت رسیدن نازیها و در مراحل اولیهی حکومت آنها انجام میگرفت، یعنی پیش از آنکه نازیها، دموکراسی را نابود کرده و قدرت مطلق را در آلمان تحکیم کنند. اما این اتفاق نیفتاد؛ چرا که برخی از ارزشهای موجود در بطنِ جامعهی آلمان، با تعصبات و پیشداوریهای یهودیستیزِ نازیها همپوشانی داشتند. حقوق یهودیان و حمایت از آنها هرگز از اولویتهای نخبگان جامعه و رهبران جامعهی مدنی آن زمان نبود؛ طبقهای که میتوانست روند تحولاتِ اجتماعی آن سالهای آلمان را تغییر دهد.
آنها چگونه به این وضعیت تن دادند؟
پیروی طبقاتِ پیشهور و نخبگان جامعهی آلمان از سیاستهای نازیها، ابعاد گوناگونی داشت.
- کارمندان دولت، از مقامات بلندپایه تا قضات، در تهیه و اجرای قوانین یهودستیزانه مشارکت داشتند و باعث محرومیت یهودیان از حقوق اولیه، معیشت، و حفظ داراییهایشان شدند.
- وکلای دادگستری، قضات، پزشکان و اساتید دانشگاه، بهطور فعال و مستمر در اخراج یهودیان از این مشاغل نقش داشتند. آنها به شیوههای مختلف با نازیها همکاری کردند تا سیاستهای نژادپرستانهی رژیم به اجرا درآید.
- نیروهای نظامی و پلیس، نقش حیاتی در تقویت قدرت نازیها و در سرکوب و قتلعام یهودیان و سایر اقلیتها ایفا کردند.
- مدیران بانکها، شرکتهای بیمه و دیگر موسسات تجاری و صنعتی نیز در سرکوبِ یهودیان فعال بودند. بسیاری از آنها در فرآیندی که «آریایی کردن» اقتصاد آلمان نام گرفت و در مصادرهی اموال و داراییهای یهودیان، نقش داشتند. آنها در دوران جنگ نیز از افرادی که به کار اجباری گرفته میشدند، بهرهبرداری کردند.
- و رهبران کلیسا نیز بهطور کلی دربارهی سرکوب یهودیان سکوت اختیار کردند.
چرا آنها تبعیت کردند؟
دلایل تبعیت در حرفهها، حیطهها و کسب و کارهای مختلف متفاوت بود.
از جمله عوامل مشترک میتوان به همرایی با برخی باورهای نازیها، فشار برای تسلیم شدن به قدرت حاکم و نگرانی برای از دست دادن حرفه، کسب و کار خود و یا نهاد خود اشاره کرد.
عوامل دیگری که به مشارکت در جنایات جمعی کمک میکرد، از جمله سهولت همکاری نخبگان و موسسات با نازیها و همچنین وجود شیوهها و روشهای مختلفی بود که افراد میتوانستند از آن طریق، حرفهی خود را از عقاید و باورهای شخصی خود جدا کنند.
همچنین، در بطنِ جامعهی آلمان، درجات مختلفی از تعصب و پیشداوری نسبت به یهودیان وجود داشت. این تعصبات باعث شد که حقوق یهودیان و حمایت از آنها هرگز در اولویتهای نخبگان جامعه و رهبران مدنی قرار نگیرد؛ طبقهای که اگر میخواست، میتوانست روند تحولاتِ اجتماعی آن سالهای آلمان را تغییر دهد.
سوالات تفکر انتقادی
آگاهی شهروندان در مشاغل مختلف را دربارهی ماهیت سیستماتیک آزار، اذیت و نابودی یهودیان را بررسی کنید. تحقیق دربارهی این موضوع را چگونه شروع خواهید کرد؟
نمودار قوانین نورنبرگ را در نظر بگیرید. چه متخصصینی در ایجاد آن نقش داشتند؟
نقش متخصصین نظامی و نیروهای پلیس را در نظر بگیرید. سوگندها و مسئولیتهای سنتی آنها در دوران تحولات اجتماعی ممکن بود چگونه مورد چالش قرار بگیرند؟ آیا این موضوغ در مورد سایر مشاغل نیز صادق است؟
آگاهی از رویدادهای آلمان و اروپا پیش از به قدرت رسیدن نازیها، چگونه میتواند به شهروندان امروز کمک کند تا در مواجهه با تهدیدهای نسلکشی و خشونت جمعی واکنش موثرتری نشان دهند؟