Auschwitz (Özetlenmiş Makale)

Auschwitz toplama kampı tesisi, Nazi rejiminin kurduğu en büyük toplama kampıydı. Tümü, esirleri zorla çalıştırmak üzere kullanılan üç ana kampı içeriyordu. Kamplardan biri öldürme merkezi olarak da işlev görüyordu. Auschwitz’de (Polonya, Krakow’un yaklaşık 60 kilometre batısı) inşaat, Mayıs 1940’ta başladı. SS ve Alman polisinin 1940 ve 1945 yılları arasında en az 1.3 milyon kişiyi Auschwitz’e gönderdiği tahmin edilmektedir. Kamp yetkilileri bu kişilerin 1.1 milyonunu öldürdü.

Auschwitz II ya da Auschwitz-Birkenau’nun inşaatı Ekim 1941’de başladı. Üç kamp arasında Auschwitz-Birkenau en çok toplam esir nüfusuna sahipti ve öldürme merkezi için de binalar içermekteydi. Almanların toplu ölümler için Zyklon B gazı kullanarak Avrupa’daki Yahudileri öldürme planında merkezî bir rol oynamıştır. Sonuç olarak, 1943 Mart ve Haziran ayları arasında üç büyük krematoryum binası yapıldı. Hepsinde üç bölüm bulunmaktaydı: bir adet soyunma odası, büyük bir gaz odası ve yakma fırınları. SS subayları, Auschwitz-Birkenau kampındaki gaz odalarında öldürme işlemine Kasım 1944’e kadar devam etti.

1942 yılından 1944 yazının sonuna kadar Auschwitz-Birkenau’ya, Almanya’nın işgal ettiği ya da müttefiki olan Avrupa’daki neredeyse her ülkeden Yahudileri taşıyan trenler geldi. Yaklaşık 1.1 milyon Yahudi Auschwitz’e sürgün edildi. SS ve polis yetkilileri, aralarında 140.000–150.000 Yahudi olmayan Polonyalı, 23.000 Roman (Çingene) ve 15.000 Sovyet savaş esirinin bulunduğu yaklaşık 200.000 başka kurbanı da Auschwitz’e gönderdi.

Auschwitz-Birkenau kampına yeni gelenler, aralarından seçim yapılarak alındı. SS personeli zorla çalıştırılmaya uygun olmayan çoğunluğu belirledi ve derhal duş tesisatı olarak gizlenmiş olan gaz odalarına yolladı. Auschwitz’de en az 960.000 Yahudi öldürüldü. Ayrıca yaklaşık 74.000 Polonyalı, 21.000 Roman (Çingene), 15.000 Sovyet savaş esiri ve başka uluslardan 10.000–15.000 (Çek, Yugoslav, Fransız, Alman ve Avusturyalı) kişi öldürüldü.

Buna ya da Monowitz olarak da adlandırılan Auschwitz III, Alman şirketi I.G. Farben’in sahibi olduğu kauçuk işletmelerinde zorla çalıştırılmak için görevlendirilmiş esirleri yerleştirmek üzere Ekim 1942’de kuruldu. Auschwitz’deki SS yetkilileri 1942 ile 1944 yılları arasında 39 ek kamp kurdu. Mahkumlar, kömür madenlerinde ve silah sanayisinde çalışmaya zorlandı. Bir kısmının sol koluna kimlik numaraları dövme yapılarak yazıldı. SS subayları esirlerin zorla çalıştırılmaya devam edemeyecek kadar güçsüz olduğuna hükmederse bu esirler Auschwitz-Birkenau’ya gönderilir ve öldürülürdü.

1945 Ocak ayı ortalarında Sovyet Kuvvetleri yaklaşırken, SS subayları kalan gaz salma tertibatını yok etti ve Auschwitz’i tahliye etmeye başladı. SS muhafızları yaklaşık 60.000 esiri kuzeye doğru yürümeye zorladı ve geride kalanları vurarak öldürdü. Esirler açlığa da maruz kaldı ve Auschwitz’den tahliye yürüyüşü sırasında 15.000 kadar esir öldü. Tahliye başlamadan önceki günlerde de kamplarda binlerce mahkum öldürüldü. Sovyet ordusu 27 Ocak 1945’te Auschwitz’e girdi ve çoğunluğu hasta ve ölmek üzere olan yaklaşık 7.000 esiri kurtardı.