Medya anlatı

Zorunlu İşgücü - Kimlik Kartları/Tanıklıklar

Etiketler

zorla çalıştırma

Moishe Krol

Moishe Krol [LCID: 6904]

Moishe, Radom’da yaşayan ve Yiddiş konuşan Yahudi bir ailede doğdu. Bu sanayi şehri, Yahudilerin çalışamadığı silah fabrikaları ve pek çok Yahudinin çalıştığı deri sanayii ile tanınıyordu. Moishe genç bir delikanlı olduğunda okulu bitirerek kadın terzisi çıraklığına başladı. Moishe ehliyetli bir terzi olarak çalışmasını sağlayan sertifikasını aldı ve Radom’a yerleşti.

1933–39: 1939’da kadın elbiselerinde deneyimli, usta bir terzi olmuştum. Yahudi karşıtı afişler asan ve Yahudi işletmelerine karşı yürütülen boykotları destekleyen bölgedeki Yahudi karşıtı örgütleri hatırlıyorum. 1 Eylül 1939’da Almanya Polonya’yı işgal etti. Yedi gün sonra Alman birlikleri Radom’a girdi. Polonya’daki Yahudi karşıtlığı, yeni zulümlerin yanında bir hiçti.

1940–44: Nisan 1941’de Radom’un tüm Yahudi vatandaşları ile birlikte bir gettoda yaşamak zorunda bırakıldım. 1942’de Almanlar beni ve diğer usta terzileri bir SS dükkânında çalıştırmaya başladı. O Ağustos, Almanlar Radom'daki iki gettoyu tasfiye etti ve binlerce insanı Treblinka imha kampına gönderdi. Diğer usta zanaatkârlarla birlikte gettoda kalarak zorunlu işçi olarak çalıştırılmak üzere seçildim. Ancak toplamalar devam etti. Biz zorunlu işçiler, kendimizi kümesten aniden alınıp kesilmek üzere bekleyen yardıma muhtaç tavuklar gibi hissediyorduk.

Moishe iki yıl sonra Almanya’daki çalışma kamplarına gönderildi. Dachau yakınlarındaki zorunlu yürüyüş sırasında Amerikan birlikleri tarafından özgürlüğe kavuşturuldu. Savaştan sonra ABD’e göç etti.

Başka Okumalar

Itzik Rosenblat

Itzik Rosenblat [LCID: 6394]

Izak olarak da çağrılan Itzik, Yiddiş konuşan Yahudi bir ailenin üç oğlundan biriydi. Itzik küçük bir çocukken, ailesi Radom şehrine taşındı. On bir yaşındayken okulu bırakarak, kadın terzisi çıraklığına başladı. Radom ve Varşova’daki birkaç terzide çıraklık yaptıktan sonra okula geri dönerek terzilik lisansı aldı.

1933–39: 13 yıllık bir arkadaşlıktan sonra ailesinin karşı çıkmasına karşın, ilk patronumun kızı olan Taube Fishman ile 1938’de evlendim. Radom’da oturduk, Zeromskiego Caddesi No. 49’da oturduğumuz binada kendi dükkânımı açmıştım. Temmuz 1939’da oğlumuz Max doğdu. O Eylül Almanya Polonya’yı işgal etti. Ardından ayın sekizinde de yaşadığımız şehri işgal etti. Almanlar caddemizdeki tüm Yahudileri zorla götürdü. Sırtımızdaki giysilerden başka hiçbir şeyimiz kalmamıştı.

1940–44: Radom'un Yahudi Konseyi bizi daha sonra Yahudi gettosu içinde kalacak bir gecekonduya yerleştirdi. Almanlar için giysi dikiyordum. Bunun karşılığında bana yiyecek veriyorlardı. 1942’de Almanlar beni ve diğer terzi ustalarını bir SS dükkânında çalıştırmaya başladılar. Ağustos ayında bir gece Alman askerleri gettoya girdi ve insanları vurmaya ve götürmeye başladı. Ailemi dükkânda saklamaya çalıştım. Ancak toplama sırasında yakalandık. Karımı ve çocuğumu aldılar. Ben gettoda zorunlu işçi olarak çalıştırılmak üzere seçilerek burada bırakıldım.

Itzik iki yıl sonra Auschwitz üzerinden Vaihingen kampına sürüldü ve burada 5 Nisan 1945’te Fransız birlikleri tarafından özgürlüğe kavuşturuldu. 1950’de ABD’ye göç etti.

Başka Okumalar

Ita Grynbaum

Ita Grynbaum [LCID: 3061]

Ita orta Polonya’nın doğusundaki Starachowice’te dindar bir Yahudi anne babanın dokuz çocuğundan en küçük ikinci çocuğuydu. Küçük, tek katlı evlerinde hem oturuyor, hem de terzi dükkânı işletiyorlardı. Terziliğin karşılığında çoğunlukla yakacak odun veya bir çuval patates gibi mallar alıyorlardı. Ita çoğu zaman ev işlerinde annesine yardım ediyordu.

1933–39: Ita'nın babası Haziran 1939’da, bir Cumartesi günü sinagogdan eve döndükten kısa bir süre sonra evde öldü. Dinlenmek için uzanmıştı. Aniden ağzından kan gelmeye başladı. Erkek kardeşi Chuna doktor getirmek için koştu. Ancak döndüğünde babaları çoktan ölmüştü. Onu kasabanın dışındaki Yahudi mezarlığına gömdüler. Ita'nın annesi ve büyük olan kardeşler terzi dükkânını işletmeye devam ettiler. O Eylül, Alman güçleri Starachowice’i işgal etti.

1940–45: Ekim 1942’de, SS muhafızları kasabanın Yahudilerini zorla pazar yerine topladılar. Yakınlardaki bir fabrikada zaten zorunlu işçi olarak çalışan Ita, Chuna ile birlikte "sağlam vücutlu" olanlarla beraber sıralanmıştı. Yakınlardaki zorunlu çalışma kampına yürütüldüler, Ita orada Polonyalı işçilere yemek dağıtma işine alındı. Kampı tifüs salgını vurduğunda Ita da hastalığa yakalandı. Çalışamaz hâle geldiğinden, hasta mahkûmlar için olan barakalara gönderildi. Chuna onu her gün ziyaret ediyor, çoğunlukla acı veren yatak yaralarını sarması için bez parçaları getiriyordu.

Hasta mahkûmlara ilaç ya da doktor sağlanmadığı için Ita üç ay sonra bu hastalığından öldü. Yakınlardaki bir taş ocağına gömüldü. Ita on yedi yaşındaydı.

Başka Okumalar

Norbert Wollheim

Hukuk eğitimi alan Norbert, Berlin’de sosyal hizmet uzmanıydı. Yahudi çocukların Avrupa’dan İngiltere’ye götürülmesi için Kindertransport (Çocuk Taşıma) programında çalıştı. Berlin’de yaşayan annesi ve babası Aralık 1942’de sürüldü. Norbert, karısı ve çocuğu ise Mart 1943’te Auschwitz’e sürüldü. Karısından ve çocuğundan ayrılarak, 3. Auschwitz (Monowitz) yakınlarındaki Buna çalışma kampına zorunlu işçi olarak gönderildi. Norbert Auschwitz kampından sağ kurtuldu ve Almanya’da Mayıs 1945’te ABD güçleri tarafından özgürlüğe kavuşturuldu.

Başka Okumalar

Siegfried Halbreich

Almanya'nın 1 Eylül 1939'da Polonya'yı işgal etmesinin ardından, Siegfried bir arkadaşıyla firar etti. Fransa'ya gitmelerini sağlayacak belgeleri almaya çalıştılarsa da, Almanlar tarafından yakalandılar. Siegfried hapse atıldı, Berlin'e götürüldü ve Ekim 1939'da Berlin yakınlarındaki Sachsenhausen kampına sevk edildi. Sachsenhausen kampında tutulan ilk Polonyalı Yahudiler arasındaydı. Esirler kötü muameleye maruz kaldı ve zorunlu çalıştırıldı. İki yıl sonra, Siegfried taş ocağında çalışmaya zorlandığı Gross-Rosen toplama kampına gönderildi. Ekim 1942'de, Siegfried Gross-Rosen'den işgal edilmiş Polonya'daki Auschwitz kampına sevk edildi. Siegfried Auschwitz'de hasta esirlerin hayatını kurtarmak için eczacılık deneyimini kullanmaya çalıştı. Ocak 1945'te Sovyet Kuvvetler Auschwitz kampına yaklaşırken, Siegfried kamptan ölüm yürüyüşüne çıkarıldı. Devam edemeyen ya da geride kalan esirler öldürüldü. Siegfried ise sağ kalmayı başardı.

Başka Okumalar

Ruth Meyerowitz

Frankurt’ta Ruth'un ailesi giderek şiddetlenen Yahudi karşıtı tedbirlerle karşı karşıya kaldı. Babasının işi elinden alındı ve Ruth’un gittiği Yahudi okulu kapatıldı. Nisan 1943’te Ruth ve ailesi Auschwitz’e gönderildi. Ruth zorunlu işçi olarak seçildi ve yol tamiratı işinde görevlendirildi. Ayrıca “Kanada” biriminde de çalışarak kampa getirilen eşyaları tasnif etti. Kasım 1944’te Ruth, Almanya’daki Ravensbrück kamp sistemine gönderildi. Mayıs 1945’te Malchow kampından yapılan bir ölüm yürüyüşü sırasında özgürlüğüne kavuşturuldu.

Başka Okumalar

Bu parçaya gönderme yapan makaleler

Prisoners at forced labor in the Siemens factory. [LCID: 19319a]
Article Zorunlu İşgücü

Thank you for supporting our work

We would like to thank Crown Family Philanthropies and the Abe and Ida Cooper Foundation for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of all donors.