Νταβίντ Σιερακόβιακ (Dawid Sierakowiak)
Τα εβραιόπουλα του Λοτζ υπέφεραν από τη σκληρή πραγματικότητα μετά τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία. Ορισμένα από τα παιδιά, ανάμεσά τους και ο Νταβίντ Σιερακόβιακ (Dawid Sierakowiak), κατέγραψαν τις εμπειρίες τους σε ημερολόγια. Οι φωνές τους μας δίνουν μια εικόνα του αγώνα μιας κοινότητας και των νέων της να επιβιώσουν παρά τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.
Αποσπάσματα
«Ένας μαθητής από την τάξη μας πέθανε χθες από πείνα και εξάντληση. Η εμφάνισή του ήταν τόσο φρικτή που του επιτράπηκε να τρώει στο σχολείο όση σούπα ήθελε, αλλά αυτό δεν τον βοήθησε πολύ. Είναι το τρίτο θύμα στην τάξη.»
-Νταβίντ Σιερακόβιακ, 16 ετών, 13 Μαΐου 1941«Αύριο ξεκινάω δουλειά στο εργαστήριο σελοποιίας... Η φοιτητική μου καριέρα έχει ανασταλεί, τουλάχιστον για κάποιο διάστημα... Το πιο σημαντικό τώρα είναι να βγάλω ένα εισόδημα και να επιβιώσω από τη φτώχεια.»
[17 ετών, 23 Οκτωβρίου 1941]«Το μόνο που με νοιάζει είναι να υπάρχει σούπα στο εργαστήριό μου.»
[17 ετών, 3 Απριλίου 1942]«Δε μας θεωρούν καν ανθρώπους, απλώς ζώα για δουλειά ή σφαγή. Κανείς δεν ξέρει τι συνέβη στους Εβραίους που απελάθηκαν από το Λοτζ. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τίποτα τώρα. Κυνηγούν Εβραίους σε όλο το Ράιχ.»
[17 ετών, 20 Μαΐου 1942]
Η ιστορία του Νταβίντ
Ο Νταβίντ Σιερακόβιακ, γιος του Μάιλεχ και της Σούρα Σιερακόβιακ, γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1924. Ο πατέρας του ήταν Εβραίος επιπλοποιός. Ο Νταβίντ και η μικρότερη αδελφή του, Νατάλια (που η οικογένειά της αποκαλούσε Νάντια), ζούσαν με τους γονείς τους στη γενέτειρά τους, το Λοτζ της Πολωνίας.
Ως έφηβος, ο Σιερακόβιακ ήταν μαθητής στο τοπικό ιδιωτικό εβραϊκό προπαρασκευαστικό σχολείο (ονομάζεται gimnazjum στα πολωνικά). Φοίτησε στο σχολείο με υποτροφία. Ο Νταβίντ ήταν εξαιρετικός μαθητής και ένας από τους πρώτους της τάξης του. Σύμφωνα με το ημερολόγιό του, ο Σιερακόβιακ αγαπούσε πολύ το διάβασμα και είχε διάφορα ενδιαφέροντα, συμπεριλαμβανομένων των ξένων γλωσσών. Σπούδασε αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, εβραϊκά και λατινικά.
Το ημερολόγιο του Νταβίντ Σιερακόβιακ
Ο Νταβίντ Σιερακόβιακ άρχισε να κρατά ημερολόγιο στα τέλη Ιουνίου του 1939, λίγες εβδομάδες πριν από τα δέκατα πέμπτα γενέθλιά του. Αυτό ήταν λίγους μήνες πριν από την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους. Στο ημερολόγιό του, ο Σιερακόβιακ κατέγραφε σχολαστικά τα νέα της ημέρας. Έγραφε επίσης και για τα δικά του συναισθήματα, διαθέσεις και απόψεις του. Συνέχισε να γράφει στο ημερολόγιό του ακόμη και μετά την έκρηξη του πολέμου.
Το ημερολόγιο του Σιερακόβιακ προσφέρει μια καθημερινή, προσωπική αφήγηση της ζωής των Εβραίων την περίοδο της γερμανικής κατοχής της Πολωνίας, μέσα από τα μάτια ενός εφήβου. Συγκεκριμένα, το ημερολόγιό του καταγράφει την τραγωδία της εβραϊκής κοινότητας του Λοτζ, την οποία οι Γερμανοί συγκέντρωσαν σε γκέτο τον Φεβρουάριο του 1940.
Στο ημερολόγιό του, ο Σιερακόβιακ έγραφε για τις καθημερινές τραγωδίες της ζωής στο γκέτο. Περιέγραψε την απελπισία του να βρει δουλειά και τα βάσανα της μικρότερης αδελφής του. Έγραψε επίσης για τις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ του ίδιου και του πατέρα του, καθώς και για την απέλαση της άρρωστης μητέρας του κατά τη διάρκεια της ενέργειας Gehsperre το 1942.
Το ημερολόγιο του Νταβίντ Σιερακόβιακ τελειώνει απότομα τον Απρίλιο του 1943. Περίπου εκείνη την εποχή έμαθε ότι είχε εξασφαλίσει μια περιζήτητη δουλειά σε ένα αρτοποιείο, αλλά ήταν ήδη άρρωστος και υπέφερε από υψηλό πυρετό. Παρά αυτήν την αχτίδα ελπίδας που βρήκε δουλειά, ο Σιερακόβιακ ήταν απελπισμένος με την κατάσταση που αντιμετώπιζε ο ίδιος και οι Εβραίοι του γκέτο του Λοτζ. Έγραψε στο ημερολόγιό του:
«Πάλι από ανυπομονησία, νιώθω να πέφτω σε μελαγχολία. Δεν υπάρχει πραγματικά καμία διέξοδος για εμάς.»
-Από Το ημερολόγιο του Νταβίντ Σιερακόβιακ, 15 Απριλίου 1943
Ο Νταβίντ Σιερακόβιακ πέθανε στις 8 Αυγούστου 1943, πιθανότατα από φυματίωση. Μόλις είχε κλείσει τα 19 του χρόνια. Ο πατέρας του υπέκυψε επίσης κάτω από τις σκληρές συνθήκες του γκέτο. Η αδελφή του, Νάντια, επέζησε μέχρι το 1944, όταν απελάθηκε μαζί με τους τελευταίους κατοίκους του γκέτο για να πεθάνει στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου.
Αμέσως μετά τον πόλεμο, επέστρεψε ο μη Εβραίος Πολωνός, ο οποίος ήταν ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματος, πριν αυτό ιδιοποιηθεί ως τμήμα του γκέτο. Ανακάλυψε πέντε τετράδια, τα μόνα που είχαν απομείνει από το ημερολόγιο του Σιερακόβιακ. Σήμερα τα πέντε τετράδια φυλάσσονται στα αρχεία του Γιαντ Βασσέμ (Yad Vashem) και του Μουσείου Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών. Αν και ελλιπή, μας δίνουν μια πλούσια και αποκαλυπτική περιγραφή της ζωής στο γκέτο του Λοτζ.
Υποσημειώσεις
-
Footnote reference1.
Τα αποσπάσματα προέρχονται από την αγγλική έκδοση του ημερολογίου The Diary of Dawid Sierakowiak: Five Notebooks from the Łódź Ghetto. Με επιμέλεια και εισαγωγή από τον Alan Adelson. Μετάφραση από τα Πολωνικά από τον Kamil Turowski. Πρόλογος από τον Lawrence L. Langer. New York: Oxford University Press, 1996.