Ρουάντα: Η πρώτη καταδίκη για γενοκτονία
Την εποχή των δικών της Νυρεμβέργης, δεν υπήρχε η νομική έννοια της «γενοκτονίας». Στις 2 Σεπτεμβρίου 1998, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τη Ρουάντα (δικαστήριο που ιδρύθηκε από τα Ηνωμένη Έθνη) εξέδωσε την πρώτη παγκοσμίως καταδίκη για το έγκλημα της γενοκτονίας, κατόπιν δίκης ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου. Ένας άνδρας ονόματι Jean-Paul Akayesu κρίθηκε ένοχος για γενοκτονία και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας για πράξεις που διέπραξε και επέβλεψε ως δήμαρχος της κωμόπολης Τάμπα της Ρουάντα.
Γεννημένος το 1953 στην κοινότητα Τάμπα, ο νεαρός Akayesu ήταν ενεργό μέλος της τοπικής ομάδας ποδοσφαίρου. Είχε πέντε παιδιά και εργαζόταν ως δάσκαλος. Ο Akayesu ήταν αξιοσέβαστος ηγέτης της κοινότητάς του και κατά γενική ομολογία θεωρούνταν ηθικός, έξυπνος και ακέραιος.
Ο Akayesu δραστηριοποιήθηκε πολιτικά το 1991 και εξελέγη τοπικός πρόεδρος του Δημοκρατικού Ρεπουμπλικανικού Κινήματος (MDR), ενός πολιτικού κόμματος της αντιπολίτευσης. Αν και αρχικά δίσταζε να θέσει υποψηφιότητα για κάποιο δημόσιο αξίωμα, ο Akayesu εξελέγη bourgmestre (δήμαρχος) της Τάμπα, αξίωμα που κατείχε από τον Απρίλιο του 1993 έως τον Ιούνιο του 1994.
Ως δήμαρχος, ο Akayesu ήταν ο αρχηγός του χωριού και ο πληθυσμός τον αντιμετώπιζε με σεβασμό και υπακοή. Επέβλεπε την τοπική οικονομία, είχε τον έλεγχο της αστυνομίας, επέβαλλε τον νόμο και γενικά ηγείτο της κοινωνικής ζωής του χωριού.
Μετά την έναρξη της γενοκτονίας της Ρουάντα στις 7 Απριλίου 1994, ο Akayesu αρχικά κράτησε τις μαζικές δολοφονίες μακριά από την κωμόπολή του, αρνούμενος να επιτρέψει σε πολιτοφυλακές να δρουν εκεί και προστατεύοντας τον τοπικό πληθυσμό Τούτσι. Κατόπιν, όμως, της συνάντησης των δημάρχων στις 18 Απριλίου με τους ηγέτες της προσωρινής κυβέρνησης (αυτούς που σχεδίασαν και ενορχήστρωσαν τη γενοκτονία), σημειώθηκε τεράστια αλλαγή στην κωμόπολη και προφανώς στον Akayesu. Μάλλον θεώρησε ότι το πολιτικό και κοινωνικό του μέλλον εξαρτάτο από την ένταξή του στις δυνάμεις που διεξήγαγαν τη γενοκτονία. Ο Akayesu αντάλλαξε το κουστούμι για τη στρατιωτική στολή, υιοθετώντας κυριολεκτικά τη βία ως modus operandi: μάρτυρες τον είδαν να υποκινεί πολίτες να λάβουν μέρος στις δολοφονίες και να μετατρέπει πρώην ασφαλή καταφύγια σε τόπους βασανιστηρίων, βιασμών και δολοφονιών.
Καθώς η πλάστιγγα του πολέμου έγειρε εις βάρος τους, ο Akayesu διέφυγε στο Ζαΐρ (πλέον Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό) και αργότερα στη Ζάμπια, όπου συνελήφθη τον Οκτώβριο του 1995. Σε δίκη ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τη Ρουάντα, καταδικάστηκε για γενοκτονία, η πρώτη καταδίκη αυτού του είδους σε διεθνές δικαστήριο και η πρώτη φορά που ο βιασμός θεωρήθηκε συστατικό στοιχείο του εγκλήματος της γενοκτονίας. Ο Akayesu εκτίει ποινή ισόβιας κάθειρξης σε φυλακή του Μαλί.