Aaron Lejzerowicz

Ο Aaron ήταν ένα από τα τέσσερα παιδιά μιας εβραϊκής οικογένειας που ζούσε στην πόλη Zdzieciol της νοτιοανατολικής Πολωνίας. Ο πατέρας του ήταν υποδηματοποιός και, μαζί με έναν συνεταίρο, διατηρούσε και ένα υποδηματοπωλείο στην πόλη. Ο Aaron φοίτησε σε ένα ιδιωτικό εβραϊκό σχολείο, όπου σπούδασε την πολωνική γλώσσα και ιστορία καθώς και την εβραϊκή ιστορία και γλώσσα.

1933-39: Την 1η Σεπτεμβρίου 1939, η Γερμανία εισέβαλε στην Πολωνία. Τρεις εβδομάδες αργότερα η Πολωνία διαμοιράστηκε μεταξύ της Γερμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης [βάσει του Γερμανοσοβιετικού Συμφώνου]. Εμείς νιώσαμε τυχεροί. Το Zdzieciol βρισκόταν στο ανατολικό τμήμα που καταλήφθηκε από τους Σοβιετικούς, έτσι δεν είδαμε κανένα Γερμανό το 1939. Ακούγαμε ιστορίες για τον τρόπο που οι Γερμανοί συμπεριφέρονταν στους Εβραίους και ήμασταν καταχαρούμενοι που βλέπαμε τους Σοβιετικούς. Ο πατέρας μας έδωσε μια συμβουλή: τα δύο επαγγέλματα που είχαν ζήτηση στη διάρκεια του πολέμου ήταν η ραπτική και η υποδηματοποιία.

1940-44: Τον Ιούνιο του 1941 η Γερμανία εισέβαλε στην ΕΣΣΔ. Στις αρχές του 1942 οι Γερμανοί δημιούργησαν γκέτο στο Zdzieciol και στις 6 Αυγούστου αποφάσισαν να το διαλύσουν. Στις 4 π.μ. ακούσαμε κόσμο να τρέχει, Γερμανοί και μεθυσμένοι Λιθουανοί είχαν περικυκλώσει την πόλη. Μας οδήγησαν πεζούς σε ένα νεκροταφείο και μας διέταξαν να ξαπλώσουμε πρηνηδόν στο έδαφος. Άρχισαν να φωνάζουν επαγγέλματα: «Ξυλουργοί! Σιδεράδες!». Όταν κάλεσαν τους υποδηματοποιούς σήκωσα το χέρι μου, χωρίς να σηκώσω το κεφάλι μου. Ένας στρατιώτης με χτύπησε με το τουφέκι του και με διέταξε να σηκωθώ. Ήμουν μεταξύ των ατόμων που εκτοπίστηκαν σε στρατόπεδο εργασίας. Οι υπόλοιποι εκτελέστηκαν.

Αργότερα ο Aaron δραπέτευσε και εντάχθηκε στους Σοβιετικούς αντάρτες. Τον στρατολόγησαν στο σοβιετικό στρατό τον Ιούλιο του 1944 και βρισκόταν στη Γερμανία όταν τελείωσε ο πόλεμος. Μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1947.