Πώς αντέδρασαν ηγέτες, διπλωμάτες και πολίτες ανά τον κόσμο στα γεγονότα του Ολοκαυτώματος;

Αφού ο Αδόλφος Χίτλερ ανέλαβε την εξουσία στη Γερμανία το 1933, ο ξένος Τύπος και οι διπλωμάτες των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων χωρών που υπηρετούσαν εκεί κάλυψαν διεξοδικά τη ναζιστική Γερμανία, συμπεριλαμβανομένων αναφορών για σποραδική βία κατά των Εβραίων και άλλων ανησυχητικών εξελίξεων. Το 1933, ειδησεογραφικά άρθρα και επίσημες ενημερώσεις κάλυψαν γεγονότα όπως το μποϊκοτάζ των εβραϊκών επιχειρήσεων, το άνοιγμα του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Νταχάου και το κάψιμο βιβλίων. Κάλυψαν επίσης τη θέσπιση των Φυλετικών Νόμων της Νυρεμβέργης όταν ανακοινώθηκαν από τους Ναζί τον Σεπτέμβριο του 1935. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι απλοί πολίτες μπορούσαν να διαβάσουν για αυτά τα γεγονότα στις τοπικές τους εφημερίδες, ακόμα και σε κάποια πρωτοσέλιδα. 

Το 1938, τα νέα για δύο γεγονότα στη ναζιστική Γερμανία έφτασαν στη διεθνή κοινότητα. Η ναζιστική τρομοκρατία κατά των Εβραίων μετά την προσάρτηση της Αυστρίας (γνωστή ως Anschluss, δηλαδή Ένωση) τον Μάρτιο και κατά το πανεθνικό πογκρόμ της 9ης-10ης Νοεμβρίου (Νύχτα των Κρυστάλλων) προκάλεσε τη διεθνή καταδίκη. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Φραγκλίνος Ρούζβελτ ανακάλεσε τον πρέσβη των ΗΠΑ και υπήρξε ο μόνος ξένος ηγέτης που κατέγραψε έτσι την επίσημη διαμαρτυρία της χώρας του.

Αντίδραση στην προσφυγική κρίση: 1938–1941

Καθώς οι Εβραίοι της Γερμανίας και της Αυστρίας αναζητούσαν απεγνωσμένα ασφαλές καταφύγιο στο εξωτερικό, οι περισσότερες χώρες παρέμειναν απρόθυμες να ανοίξουν τις πόρτες τους. Οι ηγέτες των περισσότερων χωρών φοβήθηκαν ότι μια εισροή Εβραίων προσφύγων θα επιβάρυνε τις οικονομίες τους. Φοβήθηκαν επίσης ότι μια απόφαση να προσφέρουν βοήθεια στους Εβραίους θα τύγχανε δημόσιας αποδοκιμασίας λόγω της ξενοφοβίας και του αντισημιτισμού.

Τον Ιούλιο του 1938, εκπρόσωποι 32 χωρών συναντήθηκαν στο Εβιάν της Γαλλίας για να συζητήσουν το θέμα των Εβραίων προσφύγων. Οι παρευρισκόμενοι καταδίκασαν τη ναζιστική επιθετικότητα προς τους Εβραίους, αλλά λίγοι ενήργησαν για να δεχτούν περισσότερους πρόσφυγες. Η συνάντηση έγινε σύμβολο της διεθνούς αποτυχίας να ανταποκριθεί στην προσφυγική κρίση. Ο τίτλος της εφημερίδας του ναζιστικού κόμματος (Völkischer Beobachter— Λαϊκός Παρατηρητής) ήταν πανηγυρικός: «Κανείς δεν τους θέλει».

Οι προτιμώμενοι προορισμοί για τους Εβραίους πρόσφυγες ήταν η Βρετανική Εντολή στην Παλαιστίνη και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Τον Μάιο του 1939, μια βρετανική «Λευκή Βίβλος» (κυβερνητική έκθεση) περιόρισε σημαντικά τον αριθμό των Εβραίων μεταναστών στην Παλαιστίνη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι περιοριστικοί νόμοι περί ποσοστώσεων και οι απαιτήσεις για βίζα, που συστάθηκαν το 1924, παρέμειναν σε ισχύ. Αυτές οι απαιτήσεις συνέβαλαν συνδυαστικά στον περιορισμό του αριθμού των Εβραίων μεταναστών. Για παράδειγμα, οι αιτούντες πρόσφυγες έπρεπε να αποδείξουν ότι είχαν πόρους ή έπρεπε να βρουν έναν Αμερικανό οικονομικό χορηγό. Σε πολλές άλλες χώρες, οι αξιωματούχοι ανησυχούσαν για την εισροή ξένων μεταναστών, ιδίως Εβραίων. Το φθινόπωρο του 1938, οι ελβετικές αρχές έκαναν συμφωνία με τη Γερμανία για να σφραγίζονται τα διαβατήρια των Εβραίων με το γράμμα «J». Αυτή η σφραγίδα έκανε τους Εβραίους πιο εύκολα αναγνωρίσιμους στα σύνορα της χώρας.   

Μετά την έναρξη του πολέμου τον Σεπτέμβριο του 1939, η μετανάστευση στις δυτικές χώρες έγινε ακόμη πιο δύσκολη. Στη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία, ορισμένοι Γερμανοί πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων Εβραίων, φυλακίστηκαν ως αλλοδαποί. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι Αμερικανοί φοβούνταν ότι Ναζί κατάσκοποι και σαμποτέρ θα παρίσταναν τους πρόσφυγες, με αποτέλεσμα να απορρίπτεται όποιος αιτών θεωρούνταν από την κυβέρνηση των ΗΠΑ ύποπτος. Μερικοί πρόσφυγες βρήκαν καταφύγιο στη Σαγκάη της Κίνας και σε ορισμένες χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής. Μετά τον Οκτώβριο του 1941, η εβραϊκή μετανάστευση από εδάφη υπό τον έλεγχο των Ναζί δεν επιτρεπόταν.

Ένας μικρός αριθμός Αμερικανών ξεπέρασε τεράστια εμπόδια, για να βοηθήσει Εβραίους πρόσφυγες. Οι περισσότεροι εργάζονταν σε δίκτυα θρησκευτικών ή ανθρωπιστικών οργανώσεων. Χρησιμοποίησαν τόσο νόμιμα όσο και παράνομα μέσα. Συχνά έθεταν σε κίνδυνο την προσωπική τους ασφάλεια προσχωρώντας σε περιοχές της Ευρώπης που έλεγχε ή κατείχε η ναζιστική Γερμανία. Οι προσπάθειές τους βοήθησαν χιλιάδες Εβραίους να επιβιώσουν.

Η αντίδραση των ηγετών στη μαζική δολοφονία των Εβραίων

Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι ηγέτες των Συμμαχικών χωρών, δηλαδή της Σοβιετικής Ένωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Μεγάλης Βρετανίας, έλαβαν αναφορές για μαζικές εκτελέσεις Εβραίων αμάχων, συμπεριλαμβανομένων γυναικόπαιδων. Το 1942, έμαθαν για το σχέδιο των Ναζί να εξοντώσουν το εβραϊκό στοιχείο της Ευρώπης. Ενώ οι ηγέτες κατά καιρούς κατήγγειλαν δημόσια τη βία εναντίον των Εβραίων, έδωσαν προτεραιότητα στη νίκη στον πόλεμο παρά στη διάσωση των Εβραίων.

Ορισμένες προσπάθειες διάσωσης από Συμμαχικές και ουδέτερες κυβερνήσεις ήρθαν αργά στον πόλεμο, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των Εβραίων είχε πλέον θανατωθεί. Το 1944, οι συλλογικές προσπάθειες διπλωματών από ουδέτερες χώρες, του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και του Βατικανού, με την υποστήριξη της κυβέρνησης των ΗΠΑ, βοήθησαν στην προστασία δεκάδων χιλιάδων Εβραίων στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας. Μέχρι τότε είχαν θανατωθεί πέντε εκατομμύρια Εβραίοι. 

Ορισμένοι πολίτες ευρωπαϊκών χωρών έκρυβαν Εβραίους από μόνοι τους ή συνεργάστηκαν με μη κυβερνητικές οργανώσεις για τη διάσωσή τους. Ορισμένοι Αμερικανοί πολίτες και οργανισμοί συμμετείχαν επίσης σε αυτές τις προσπάθειες.

Ευαισθητοποίηση των απλών ανθρώπων για τη μαζική δολοφονία των Εβραίων

Ο βαθμός ευαισθητοποίησης για την οργανωμένη από τους Ναζί μαζική δολοφονία των Εβραίων μεταξύ των απλών πολιτών εξαρτήθηκε από διάφορους παράγοντες. Το BBC είχε εκατομμύρια ακροατές σε όλη την Ευρώπη, αλλά μετέδιδε μόνο σποραδικές αναφορές για τις μαζικές δολοφονίες Εβραίων. Το 1943, κυκλοφόρησαν ειδήσεις στο κοινό των ΗΠΑ για τη μαζική δολοφονία των Εβραίων. Διάφορες ειδησεογραφικές πηγές ανέφεραν κάποιες λεπτομέρειες εσφαλμένα. Επιπλέον, υπήρχαν πολύ λίγα αποδεικτικά στοιχεία από τα εγκλήματα σε οπτική μορφή, τα οποία θα μπορούσαν να δημοσιευθούν. Ωστόσο, η ουσία της ιστορίας –ότι οι Εβραίοι σε ολόκληρη την κατεχόμενη από τη Γερμανία και τους συμμάχους της Ευρώπη εκτοπίζονταν και δολοφονούνταν σε κέντρα εξόντωσης– ήταν διαθέσιμη στο αμερικανικό κοινό.

Φωτογραφίες, ταινίες και ραδιοφωνικές εκπομπές από δημοσιογράφους που έκαναν ρεπορτάζ στα απελευθερωμένα στρατόπεδα, όπως το Μπούχενβαλντ και το Μπέργκεν-Μπέλζεν, στο τέλος του πολέμου μετέδωσαν σε όλο τον κόσμο με παραστατικές λεπτομέρειες τη φρίκη των ναζιστικών θηριωδιών.