Jak przywódcy, dyplomaci i obywatele na całym świecie reagowali na wydarzenia Holokaustu?

Po przejęciu władzy w Niemczech przez Adolfa Hitlera w 1933 r. zagraniczna prasa i dyplomaci ze Stanów Zjednoczonych oraz innych stacjonujących tam krajów szeroko opisywali sytuację w nazistowskich Niemczech, w tym doniesienia o sporadycznych przypadkach przemocy wobec Żydów i innych niepokojących wydarzeniach. W 1933 r. w wiadomościach i oficjalnych informacjach prasowych pojawiały się takie wydarzenia, jak bojkot żydowskich przedsiębiorstw, otwarcie obozu koncentracyjnego w Dachau czy palenie książek. Opisywano również norymberskie ustawy rasowe, gdy naziści ogłosili je we wrześniu 1935 r. W Stanach Zjednoczonych zwykli obywatele mogli przeczytać o tych wydarzeniach w lokalnych gazetach, czasami nawet na pierwszych stronach. 

W 1938 r. do społeczności międzynarodowej dotarły wiadomości o dwóch wydarzeniach w nazistowskich Niemczech. Nazistowski terror wobec Żydów po aneksji Austrii (Anschluss) w marcu i podczas ogólnokrajowego pogromu w nocy z 9 na 10 listopada znanego jako Noc Kryształowa (Kristallnacht) wywołał międzynarodowe potępienie Niemiec. Prezydent USA Franklin D. Roosevelt odwołał ambasadora USA i był jedynym zagranicznym przywódcą, który w ten sposób wyraził oficjalny protest swojego kraju.

Reakcje na kryzys uchodźczy: 1938–1941

Gdy niemieccy i austriaccy Żydzi rozpaczliwie szukali bezpiecznego schronienia za granicą, większość krajów niechętnie otwierała swoje drzwi. Przywódcy większości państw mieli obawy, że napływ żydowskich uchodźców obciąży ich gospodarki. Obawiali się również, że decyzja o pomocy spotka się z dezaprobatą społeczeństwa z powodu ksenofobii i antysemityzmu.

W lipcu 1938 r. przedstawiciele 32 państw spotkali się w Évian we Francji, by dyskutować na temat żydowskich uchodźców. Obecni tam potępili nazistowską agresję wobec Żydów, ale niewielu podjęło działania na rzecz przyjęcia większej liczby uchodźców. Spotkanie to stało się symbolem międzynarodowej porażki w odpowiedzi na kryzys uchodźczy. Nagłówek nazistowskiej gazety partyjnej (Völkischer Beobachter – Obserwator Ludowy) brzmiał: „Nikt ich nie chce”.

Preferowanymi miejscami docelowymi dla żydowskich uchodźców były brytyjski Mandat Palestyny i Stany Zjednoczone. W maju 1939 r. brytyjski raport rządowy znany jako „Biała Księga” poważnie ograniczył liczbę żydowskich imigrantów do Palestyny. W Stanach Zjednoczonych restrykcyjne prawa kwotowe i wymagania wizowe, ustalone w 1924 r., pozostały w mocy. Wszystkie te wymagania miały na celu ograniczenie liczby żydowskich imigrantów. Na przykład osoby ubiegające się o schronienie musiały udowodnić, że mają środki, lub znaleźć amerykańskiego sponsora finansowego. W wielu innych krajach urzędnicy również byli zaniepokojeni napływem zagranicznych imigrantów, zwłaszcza Żydów. Jesienią 1938 r. władze Szwajcarii uzyskały zgodę Niemiec na stemplowanie paszportów Żydów literą „J”. Stempel ten ułatwiał identyfikację Żydów na przejściach granicznych.   

Po wybuchu wojny we wrześniu 1939 r. imigracja do krajów zachodnich stała się jeszcze trudniejsza. W Wielkiej Brytanii i Francji niektórzy niemieccy uchodźcy, w tym Żydzi, zostali internowani jako cudzoziemcy. W Stanach Zjednoczonych Amerykanie obawiali się nazistowskich szpiegów i sabotażystów podszywających się pod uchodźców, co prowadziło do odrzucenia każdego kandydata, którego rząd USA uznał za podejrzanego. Niektórzy uchodźcy znaleźli bezpieczne schronienie w Szanghaju, w Chinach oraz w niektórych krajach Ameryki Łacińskiej i Afryki. Z końcem października 1941 r. żydowska emigracja z terytoriów pod kontrolą nazistów była niedozwolona.

Niewielka liczba Amerykanów podjęła ogromne wyzwania, by pomóc żydowskim uchodźcom. Większość z nich działała w ramach sieci organizacji religijnych lub humanitarnych. Używali do tego zarówno legalnych, jak i nielegalnych środków. Często narażali własne bezpieczeństwo, zapuszczając się w rejony Europy kontrolowane lub okupowane przez nazistowskie Niemcy. Ich wysiłki pomogły przeżyć tysiącom Żydów.

Reakcje przywódców na masowe mordy Żydów

Podczas wojny przywódcy państw alianckich – Związku Radzieckiego, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii – otrzymywali raporty o masowych rozstrzelaniach żydowskich cywilów, w tym kobiet i dzieci. W 1942 r. dowiedzieli się o nazistowskim planie unicestwienia Żydów w Europie. Chociaż światowi przywódcy od czasu do czasu publicznie potępiali przemoc wobec Żydów, nad ratowanie ich przedkładali wygranie wojny.

Niektóre akcje ratunkowe podejmowane przez rządy alianckie i neutralne miały miejsce pod koniec wojny, po tym, jak większość Żydów została zamordowana. W 1944 r. połączone wysiłki dyplomatów z krajów neutralnych, Międzynarodowego Czerwonego Krzyża i Watykanu, przy wsparciu rządu USA, pomogły ochronić dziesiątki tysięcy Żydów w Budapeszcie na Węgrzech. Jednak do tego momentu zginęło już pięć milionów Żydów. 

Niektórzy obywatele krajów europejskich ukrywali Żydów na własną rękę lub współpracowali z organizacjami pozarządowymi w celu ich ratowania. Niektórzy amerykańscy obywatele i organizacje również zaangażowali się w te działania.

Świadomość zwykłych ludzi na temat masowego mordowania Żydów

Zakres wiedzy zwykłych ludzi o organizowanym przez nazistów masowym mordzie na Żydach zależał od wielu czynników. Brytyjska stacja radiowa British Broadcasting Corporation (BBC) miała miliony słuchaczy w całej Europie, ale tylko sporadycznie informowała o masowych mordach Żydów. Dopiero w 1943 r. do amerykańskiej opinii publicznej dotarła wiadomość o masowych mordach na Żydach. Jednak różne źródła wiadomości błędnie podawały niektóre szczegóły. Ponadto było wówczas niewiele wizualnych dowodów zbrodni, które można było wydrukować w prasie. Jednak sedno sprawy – fakt, że Żydzi w całej okupowanej przez Niemcy Europie oraz w krajach sprzymierzonych byli deportowani i mordowani w ośrodkach zagłady – było dostępne dla amerykańskiej opinii publicznej.

Fotografie, filmy i audycje radiowe nadawane przez dziennikarzy, którzy pod koniec wojny zdawali relacje z wyzwolonych obozów, takich jak Buchenwald i Bergen-Belsen, ze szczegółami zobrazowały światu horror nazistowskich okrucieństw.