مونیک روزن Moniek Rozen

مونیک یکی از ۱۲ فرزند خانواده‌ای بود که در دومبرووه گورنیچا، شهری صنعتی در غرب لهستان زندگی می‌کردند. پدرش، جیکوب فروشگاهی داشت که در ۱۹۳۸ به علت تحریم توسط یهودستیزان محلی، مجبور شد آن را تعطیل کند. مونیک هم به مدرسه‌ی دولتی و هم به مدرسه‌ی یهودی می‌رفت و پدرش امیدوار بود که او روزی خاخام شود.

۱۹۳۳-۳۹: در ۱ سپتامبر ۱۹۳۹، مونیک زمانی‌که نیروهای آلمانی به لهستان حمله کردند، با صدای هواپیماهایی که از روی لهستان پرواز می‌کردند از خواب بیدار شد. با نزدیک تر شدن جنگ، مونیک به شرق فرار کرد اما نزدیک رودخانه ویستولا توسط نیروهای آلمان دستگیر شد. وی زمانی‌که به دومبرووه برگشت فهمید که نازی‌ها تعدادی از یهودی‌های شهر را کشته و شروع به وضع محدودیت‌های شدید برای یهودیان کرده‌اند. یهودی‌ها باید رادیوها، پول و خزهای خود را تحویل می‌دادند و به کار اجباری می‌رفتند. مونیک برای یک دفتر ساختمانی آلمانی به عنوان نجار و بنا کار کرد.

۱۹۴۰-۴۵: در ۱۲ اوت ۱۹۴۲، مقامات آلمانی، به یهودی‌های دومبرووه دستور دادند در شهر جمع شوند. چند هزار نفر یهودی شامل والدین مونیک برای تبعید انتخاب شدند. چند روز بعد، آنها به مرکز کشتار آشویتس منتقل شدند. مونیک پس از آن به چندین بازداشتگاه دیگر تبعید شد. در فوریه ۱۹۴۵، با پیشروی ارتش شوروی، اس‌اس اردوگاه کیتلیتزتربن (Kittlitztreben) را تخلیه کرد. زندانیان، از جمله مونیک به راهپیمایی مرگ به بازداشتگاه بوخنوالد فرستاده شدند. آنها روزانه در هوای سرد بیش از هشت ساعت راهپیمایی می‌کردند. مونیک از یک راهپیمایی مرگ دیگر زنده ماند و توسط نیروهای شوروی از گتوی ترزین‌اشتات آزاد شد. او به دیگر اعضای خانواده‌اش پیوست. والدینش و پنج نفر از خواهر و برادرانش در هولوکاست کشته شده بودند.

در ۱۹۴۹، مونیک پس از گذراندن چندین سال در اردوگاه‌های آوارگان در اتریش و آلمان، به ایالات متحده مهاجرت کرد.