نس گالپرین Nesse Galperin

نس در یک خانواده‌ی محافظه کار یهودی در سیائولیای که به زبان ییدیش شاول خوانده می‌شد، به دنیا‌ آمد. والدینش یک فروشگاه محصولات لبنی داشتند. جامعه‌ی پرجنب و جوشی از یهودیان با حدود ۱۰۰۰۰ نفر جمعیت در آن شهر ساکن بودند. بیش از دوازده کنیسه در شهر وجود داشت. این شهر برای داشتن سازمان‌های فرهنگی و اجتماعی، معروف بود.

۱۹۳۳-۳۹: خانواده‌ام بسیار مذهبی بودند و تمام قوانین یهود را اجرا می‌کردند. من به مدرسه‌ی یهودی می‌رفتم و در یک خانواده‌ی پرمحبت که در آن بر ازرش‌های جامعه و اهمیت دادن به دیگران تآکید می‌شد، بزرگ شدم. پس از حمله‌ی آلمان به لهستان در ۱۹۳۹، ما از اقواممان در لودز شنیدیم که با یهودی‌ها بدرفتاری می‌شود. نمی توانستیم باور کنیم. چطور همسایه‌ها می توانستند تو را لو دهند و از تو حمایت نکنند؟

۱۹۴۰-۴۴: در ۲۶ ژوئن ۱۹۴۱، آلمانی‌ها شهر ما را فقط چهار روز پس از حمله‌ی شوروی اشغال کردند. در هفته‌های پس از آن، واحدهای کشتار اس‌اس و همدستان لیتوانیاییشان، حدود ۱۰۰۰ یهودی را در جنگل‌های کوزیای در نزدیکی آنجا گلوله‌باران کردند. در اوت، ما به اجبار به گتو نقل مکان کردیم و در آنجا در گرسنگی و ترس به سر می‌بردیم. در آنجا من شاهد تعداد زیادی «گزینش» بودم که در آنها، مردان، زنان و کودکان برای کشتار برده می‌شدند. پدرم بین آنها بود. در ۱۹۴۴ با رسیدن ارتش شوروی، یهودی‌های باقیمانده، به بازداشتگاه اشتات‌هوف تبعید شدند. در آنجا به من شماره ۵۴۰۱۵ داده شد.

از اشتات‌هوف، نس به چندین اردوگاه دیگر منتقل شد و در ژانویه ۱۹۴۵ به راهپیمایی مرگ فرستاده شد. بسیاری از زندانیان در هوای سرد زمستانی و غذای بسیار کم جان سپردند. در ۱۰ مارس ۱۹۴۵ او توسط نیروهای شوروی آزاد شد. در ۱۹۵۰ پس از گذراندن پنج سال در اردوگاه‌های پناهندگان در فلدافینگ آلمان، نس به ایالات متحده مهاجرت کرد.